درمان درد انگشتان دست بعد از بیدار شدن از خواب
تعریف و معرفی علمی درد انگشتان دست بعد از بیدار شدن از خواب
درد انگشتان دست بعد از بیدار شدن از خواب که به اصطلاح درد صبحگاهی انگشتان نیز شناخته می شود به احساس ناراحتی سوزش کوفتگی یا درد در یک یا چند انگشت دست پس از بیدار شدن از خواب در صبح اطلاق می شود. این درد معمولاً با حرکت دادن انگشتان و انجام فعالیت های روزمره به تدریج کاهش می یابد یا از بین می رود. از نظر پزشکی این عارضه می تواند نشانه ای از طیف وسیعی از مشکلات و بیماری ها باشد که بر ساختارهای مختلف دست از جمله مفاصل عضلات تاندون ها اعصاب و بافت های نرم تأثیر می گذارند.
درک مکانیسم های احتمالی ایجاد درد صبحگاهی انگشتان مستلزم بررسی تغییرات فیزیولوژیک بدن در طول شب است. در طول خواب بدن در حالت استراحت قرار می گیرد و فعالیت عضلات کاهش می یابد. این وضعیت می تواند منجر به تجمع مایعات در بافت های نرم دست و اطراف مفاصل شود به ویژه در افرادی که به دلیل شرایط پزشکی یا سبک زندگی کم تحرک گردش خون ضعیف تری دارند. تجمع مایعات و کاهش گردش خون می تواند باعث افزایش فشار بر روی اعصاب و گیرنده های درد در انگشتان شده و در نتیجه درد صبحگاهی را ایجاد کند. علاوه بر این برخی بیماری های التهابی مانند آرتریت روماتوئید و استئوآرتریت در طول شب فعال تر می شوند و می توانند منجر به افزایش التهاب و درد در مفاصل انگشتان در صبح شوند.
علائم و نشانه های مرتبط با درد انگشتان دست صبحگاهی
درد انگشتان دست صبحگاهی می تواند با طیف گسترده ای از علائم و نشانه ها همراه باشد که درک آن ها برای تشخیص دقیق و مدیریت صحیح این عارضه بسیار مهم است. شدت درد می تواند از خفیف و آزاردهنده تا شدید و ناتوان کننده متغیر باشد. نوع درد نیز می تواند متفاوت باشد از جمله :
- درد مبهم و کوبنده : شایع ترین نوع درد صبحگاهی انگشتان که اغلب با احساس سنگینی و بی حسی همراه است.
- درد تیز و تیرکشنده : معمولاً نشان دهنده تحریک یا آسیب عصبی است و ممکن است در سندرم تونل کارپال یا نوروپاتی محیطی دیده شود.
- درد سوزشی و گزگز : می تواند به دلیل التهاب اعصاب یا مشکلات گردش خون باشد و اغلب در بیماران دیابتی دیده می شود.
- درد مفصلی : درد محدود به مفاصل انگشتان به ویژه مفاصل بین بند انگشتی (PIP و DIP) و مفصل متاکارپوفالانژیال (MCP) که می تواند نشانه ای از آرتریت باشد.
علاوه بر درد علائم دیگری نیز ممکن است همراه با درد انگشتان دست صبحگاهی بروز کنند از جمله :
- خشکی صبحگاهی : احساس سفتی و محدودیت حرکت در انگشتان که معمولاً بیش از ۳۰ دقیقه طول می کشد و اغلب در بیماری های التهابی مفصلی مانند آرتریت روماتوئید دیده می شود.
- تورم و التهاب : مشاهده تورم قرمزی و گرمی در مفاصل انگشتان که نشان دهنده التهاب فعال است.
- بی حسی و گزگز : احساس سوزن سوزن شدن یا خواب رفتگی در انگشتان که می تواند به دلیل فشار بر اعصاب یا مشکلات گردش خون باشد.
- ضعف و کاهش قدرت : احساس ضعف در عضلات دست و انگشتان که می تواند انجام فعالیت های روزمره را دشوار کند.
- تغییر رنگ پوست : تغییر رنگ پوست انگشتان به رنگ آبی سفید یا قرمز که می تواند نشانه ای از مشکلات عروقی مانند پدیده رینود باشد.
- صدای مفصلی : شنیدن صداهای تق تق یا ساییدگی از مفاصل انگشتان هنگام حرکت دادن آن ها که می تواند نشانه ای از استئوآرتریت باشد.
- گره های هبردن و بوچارد : برآمدگی های استخوانی در مفاصل بند انتهایی (DIP) و میانی (PIP) انگشتان که مشخصه استئوآرتریت هستند.
- انحراف انگشتان : تغییر شکل و انحراف انگشتان به ویژه در آرتریت روماتوئید پیشرفته.
توجه به این علائم و نشانه های همراه با درد انگشتان دست صبحگاهی می تواند به پزشک در تشخیص دقیق تر علت زمینه ای کمک کند و برنامه درمانی مناسب را تعیین نماید.
روش های تشخیص علمی و پزشکی درد انگشتان دست صبحگاهی
تشخیص دقیق علت درد انگشتان دست صبحگاهی از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا درمان مؤثر مستلزم شناسایی و رفع مشکل زمینه ای است. فرایند تشخیص معمولاً شامل مراحل زیر است :
- شرح حال پزشکی کامل : پزشک ابتدا یک شرح حال دقیق از بیمار می گیرد که شامل سؤالاتی در مورد :
- شروع و مدت زمان درد
- محل دقیق درد (یک یا چند انگشت مفاصل خاص)
- نوع و شدت درد
- عوامل تشدید و تسکین دهنده درد
- علائم همراه (خشکی صبحگاهی تورم بی حسی و غیره)
- سابقه پزشکی (بیماری های زمینه ای جراحی ها داروها)
- سابقه خانوادگی بیماری های مفصلی یا خودایمنی
- شغل و فعالیت های روزمره بیمار
- معاینه فیزیکی دقیق : پزشک دست و انگشتان بیمار را به دقت معاینه می کند تا علائم فیزیکی را ارزیابی کند از جمله :
- بررسی ظاهر دست و انگشتان (تورم قرمزی تغییر رنگ پوست انحراف انگشتان)
- لمس مفاصل و بافت های نرم برای ارزیابی حساسیت گرما و وجود گره ها
- ارزیابی دامنه حرکتی انگشتان و دست
- بررسی قدرت عضلات دست و انگشتان
- انجام تست های خاص مانند تست فالن و تینل برای سندرم تونل کارپال
- آزمایش های تصویربرداری : در صورت لزوم پزشک ممکن است آزمایش های تصویربرداری را برای بررسی ساختارهای داخلی دست و انگشتان تجویز کند از جمله :
- رادیوگرافی (X-ray) : برای بررسی استخوان ها و مفاصل و تشخیص تغییراتی مانند استئوآرتریت شکستگی ها و دررفتگی ها.
- تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) : برای بررسی بافت های نرم تاندون ها رباط ها اعصاب و غضروف ها و تشخیص آسیب های بافت نرم سندرم تونل کارپال و آرتروز التهابی.
- سونوگرافی : برای بررسی تاندون ها بافت های نرم و مایع مفصلی و تشخیص تاندونیت بورسیت و کیست های گانگلیونی.
- آزمایش های خون : برای بررسی علائم التهاب بیماری های خودایمنی و سایر شرایط پزشکی پزشک ممکن است آزمایش های خون زیر را تجویز کند :
- شمارش کامل خون (CBC) : برای بررسی سلول های خونی و تشخیص عفونت یا التهاب.
- سرعت رسوب گلبول های قرمز (ESR) و پروتئین واکنشی C (CRP) : نشانگرهای التهاب در بدن.
- فاکتور روماتوئید (RF) و آنتی بادی ضد پپتید سیترولینه حلقوی (anti-CCP) : برای تشخیص آرتریت روماتوئید.
- اسید اوریک : برای تشخیص نقرس.
- آنتی بادی های ضد هسته ای (ANA) : برای بررسی بیماری های خودایمنی مانند لوپوس اریتماتوز سیستمیک.
- تست قند خون و هموگلوبین A۱c : برای بررسی دیابت.
- تست عملکرد تیروئید : برای بررسی کم کاری تیروئید.
- مطالعات هدایت عصبی و الکترومیوگرافی (EMG) : در صورت شک به سندرم تونل کارپال یا سایر مشکلات عصبی این تست ها برای ارزیابی عملکرد اعصاب و عضلات دست انجام می شوند.
- آسپیراسیون مفصل : در موارد مشکوک به نقرس یا عفونت مفصلی پزشک ممکن است مایع مفصلی را با سوزن خارج کرده و برای بررسی کریستال ها باکتری ها و سلول های التهابی به آزمایشگاه بفرستد.
با ترکیب اطلاعات به دست آمده از شرح حال معاینه فیزیکی و آزمایش های تشخیصی پزشک می تواند علت درد انگشتان دست صبحگاهی را تشخیص داده و برنامه درمانی مناسب را برای بیمار طراحی کند.
روش های درمانی درد انگشتان دست صبحگاهی (دارویی پزشکی و بالینی)
روش های درمانی درد انگشتان دست صبحگاهی بسته به علت زمینه ای شدت درد و علائم همراه متفاوت است. هدف اصلی درمان کاهش درد بهبود عملکرد دست و انگشتان و جلوگیری از پیشرفت بیماری زمینه ای است. روش های درمانی مختلفی در دسترس هستند که می توان آن ها را به دسته های دارویی پزشکی و بالینی تقسیم کرد :
درمان های دارویی
- داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) : این داروها مانند ایبوپروفن ناپروکسن و دیکلوفناک به کاهش درد و التهاب کمک می کنند و به صورت خوراکی یا موضعی (کرم و ژل) تجویز می شوند. مصرف طولانی مدت NSAIDs خوراکی ممکن است عوارض جانبی گوارشی و قلبی عروقی داشته باشد بنابراین باید تحت نظر پزشک مصرف شوند.
- کورتیکواستروئیدها : این داروها مانند پردنیزولون داروهای ضدالتهابی قوی تری هستند که می توانند به صورت خوراکی تزریقی (مفصلی یا داخل تاندونی) یا موضعی (کرم و پماد) استفاده شوند. کورتیکواستروئیدهای تزریقی می توانند به سرعت درد و التهاب را کاهش دهند اما استفاده مکرر از آن ها توصیه نمی شود زیرا ممکن است عوارض جانبی جدی داشته باشند. کورتیکواستروئیدهای خوراکی معمولاً برای دوره های کوتاه مدت در موارد التهاب شدید تجویز می شوند.
- داروهای ضد روماتیسمی اصلاح کننده بیماری (DMARDs) : این داروها مانند متوترکسات سولفاسالازین و هیدروکسی کلروکین برای درمان بیماری های التهابی مزمن مانند آرتریت روماتوئید استفاده می شوند. DMARDs با سرکوب سیستم ایمنی و کاهش التهاب پیشرفت بیماری را کند کرده و آسیب مفصلی را کاهش می دهند. این داروها معمولاً نیاز به مصرف طولانی مدت و پایش منظم توسط پزشک دارند.
- داروهای بیولوژیک : این داروها مانند اینفلیکسیماب اتانرسپت و آدالیموماب نوع جدیدی از DMARDs هستند که به طور خاص پروتئین های دخیل در التهاب را هدف قرار می دهند. داروهای بیولوژیک بسیار مؤثر هستند اما گران قیمت بوده و نیاز به تزریق دارند.
- داروهای مسکن : داروهای مسکن ساده مانند استامینوفن می توانند برای تسکین درد خفیف تا متوسط استفاده شوند. در موارد درد شدید ممکن است مسکن های قوی تر مانند ترامادول یا کدئین تجویز شوند اما استفاده از آن ها باید محدود و تحت نظر پزشک باشد.
- داروهای موضعی : کرم ها و ژل های موضعی حاوی NSAIDs کپسایسین یا منتول می توانند برای تسکین درد موضعی در انگشتان استفاده شوند. این داروها عوارض جانبی سیستمیک کمتری نسبت به داروهای خوراکی دارند.
درمان های پزشکی و بالینی
- فیزیوتراپی و کاردرمانی : فیزیوتراپیست ها و کاردرمانگران می توانند برنامه های تمرینی تخصصی را برای بهبود دامنه حرکتی قدرت عضلات و عملکرد دست و انگشتان طراحی کنند. تکنیک های دستی گرما و سرما درمانی اولتراسوند و تحریک الکتریکی نیز ممکن است در فیزیوتراپی استفاده شوند. کاردرمانی بر بهبود عملکرد روزمره و سازگاری با محدودیت های حرکتی تمرکز دارد و ممکن است شامل آموزش استفاده از وسایل کمکی و اصلاح محیط کار و زندگی باشد.
- تزریق کورتیکواستروئید : تزریق کورتیکواستروئید به مفاصل یا تاندون های ملتهب می تواند به سرعت درد و التهاب را کاهش دهد. این روش معمولاً برای درمان سندرم تونل کارپال تاندونیت و آرتریت موضعی استفاده می شود. تزریق باید توسط پزشک متخصص و با رعایت اصول استریل انجام شود.
- تزریق اسید هیالورونیک : تزریق اسید هیالورونیک به مفاصل مبتلا به استئوآرتریت می تواند به بهبود لغزندگی مفصل و کاهش درد کمک کند. این روش معمولاً برای استئوآرتریت مفاصل کوچک دست استفاده می شود.
- ارتز و اسپلینت : استفاده از ارتز و اسپلینت می تواند به بی حرکت کردن و حمایت از مفاصل دردناک کمک کند به ویژه در طول شب. اسپلینت ها می توانند به کاهش درد و التهاب در سندرم تونل کارپال تاندونیت و آرتریت کمک کنند.
- جراحی : جراحی معمولاً آخرین گزینه درمانی است و در مواردی که درمان های غیرجراحی مؤثر نباشند یا آسیب مفصلی شدید باشد در نظر گرفته می شود. انواع جراحی ها بسته به علت درد انگشتان دست صبحگاهی متفاوت است از جمله :
- آزاد سازی تونل کارپال : برای درمان سندرم تونل کارپال شدید.
- آزاد سازی انگشت ماشه ای : برای درمان انگشت ماشه ای.
- تعویض مفصل : در موارد استئوآرتریت پیشرفته مفاصل انگشتان.
- آرترودز (خشک کردن مفصل) : در موارد آرتریت شدید و ناپایدار برای کاهش درد و بهبود عملکرد.
انتخاب روش درمانی مناسب بستگی به تشخیص دقیق علت درد انگشتان دست صبحگاهی شدت علائم و شرایط فردی بیمار دارد. مشاوره با پزشک متخصص برای تعیین بهترین برنامه درمانی ضروری است.
راهکارهای خانگی و توصیه های سبک زندگی برای درد انگشتان دست صبحگاهی
علاوه بر درمان های پزشکی و دارویی راهکارهای خانگی و تغییرات سبک زندگی نیز می توانند نقش مهمی در کاهش درد انگشتان دست صبحگاهی و بهبود کیفیت زندگی داشته باشند. این راهکارها می توانند به عنوان درمان های مکمل در کنار درمان های اصلی استفاده شوند و یا در موارد درد خفیف تا متوسط به تنهایی کافی باشند.
- کمپرس گرم و سرد : استفاده از کمپرس گرم یا سرد می تواند به کاهش درد و التهاب کمک کند. کمپرس گرم با افزایش جریان خون عضلات و مفاصل را شل کرده و درد را تسکین می دهد. کمپرس سرد با کاهش جریان خون و بی حس کردن موضعی التهاب و درد را کاهش می دهد. انتخاب کمپرس گرم یا سرد بستگی به نوع درد و ترجیح فرد دارد. معمولاً کمپرس گرم برای درد عضلانی و خشکی مفاصل و کمپرس سرد برای درد حاد و التهاب توصیه می شود.
- حمام آب گرم دست : قرار دادن دست ها در آب گرم (نه داغ) به مدت ۱۰-۱۵ دقیقه در صبح می تواند به کاهش خشکی و درد مفاصل کمک کند. اضافه کردن نمک اپسوم یا روغن های اسانس مانند اسطوخودوس یا نعناع به آب گرم می تواند اثرات تسکین دهنده را افزایش دهد.
- ماساژ دست و انگشتان : ماساژ ملایم دست و انگشتان می تواند به بهبود گردش خون کاهش تنش عضلانی و تسکین درد کمک کند. ماساژ می تواند توسط خود فرد یا یک ماساژور حرفه ای انجام شود. استفاده از روغن های ماساژ مانند روغن زیتون یا روغن نارگیل می تواند تجربه ماساژ را لذت بخش تر کند.
- تمرینات کششی و تقویتی دست : انجام منظم تمرینات کششی و تقویتی دست و انگشتان می تواند به بهبود دامنه حرکتی قدرت عضلات و کاهش خشکی مفاصل کمک کند. تمرینات ساده ای مانند باز و بسته کردن مشت خم و راست کردن انگشتان و چرخاندن مچ دست می توانند مفید باشند. فیزیوتراپیست یا کاردرمانگر می تواند تمرینات مناسب را به فرد آموزش دهد.
- استراحت و اجتناب از فعالیت های تشدیدکننده درد : اجتناب از فعالیت هایی که درد انگشتان دست را تشدید می کنند مانند تایپ طولانی مدت استفاده مکرر از ابزارهای لرزاننده و حمل اشیاء سنگین می تواند به کاهش درد و التهاب کمک کند. استراحت کافی و خواب مناسب نیز برای بهبود درد و ترمیم بافت ها ضروری است.
- اصلاح ارگونومی محیط کار و زندگی : اصلاح ارگونومی محیط کار و زندگی می تواند به کاهش فشار بر دست و انگشتان کمک کند. استفاده از صفحه کلید و موس ارگونومیک تنظیم ارتفاع میز و صندلی و استفاده از ابزارهای کمکی برای انجام کارهای روزمره می تواند مفید باشد.
- تغذیه سالم و ضدالتهابی : پیروی از یک رژیم غذایی سالم و ضدالتهابی می تواند به کاهش التهاب بدن و بهبود درد مفاصل کمک کند. مصرف غذاهای غنی از آنتی اکسیدان ها مانند میوه ها سبزیجات غلات کامل و ماهی های چرب و محدود کردن مصرف غذاهای فرآوری شده قندها و چربی های اشباع شده توصیه می شود.
- مدیریت وزن : اضافه وزن و چاقی می تواند فشار بیشتری بر مفاصل دست و انگشتان وارد کند و درد را تشدید کند. کاهش وزن در صورت لزوم می تواند به کاهش درد و بهبود عملکرد مفاصل کمک کند.
- ترک سیگار : سیگار کشیدن می تواند التهاب را در بدن افزایش داده و جریان خون را مختل کند که می تواند درد مفاصل را تشدید کند. ترک سیگار می تواند به بهبود سلامت کلی بدن و کاهش درد مفاصل کمک کند.
- هیدراتاسیون کافی : نوشیدن آب کافی در طول روز به حفظ رطوبت بافت ها و مفاصل کمک می کند و می تواند خشکی صبحگاهی را کاهش دهد.
این راهکارهای خانگی و توصیه های سبک زندگی می توانند به عنوان اقدامات کمکی در کنار درمان های پزشکی برای مدیریت درد انگشتان دست صبحگاهی مؤثر باشند. با این حال مهم است که به یاد داشته باشید که این راهکارها جایگزین درمان های پزشکی نیستند و در صورت عدم بهبود علائم یا بدتر شدن آن ها مراجعه به پزشک ضروری است.
روش های پیشگیری از درد انگشتان دست صبحگاهی و اقدامات لازم
پیشگیری از درد انگشتان دست صبحگاهی اغلب شامل اتخاذ سبک زندگی سالم مدیریت عوامل خطر و اقدامات احتیاطی برای جلوگیری از آسیب به دست و انگشتان است. در حالی که همیشه نمی توان از بروز این عارضه جلوگیری کرد اقدامات زیر می تواند به کاهش خطر و شدت آن کمک کند :
- حفظ وزن سالم : حفظ وزن سالم و اجتناب از اضافه وزن و چاقی می تواند فشار بر مفاصل دست و انگشتان را کاهش دهد و خطر استئوآرتریت و سایر مشکلات مفصلی را کم کند.
- رعایت ارگونومی در محیط کار و زندگی : تنظیم محیط کار و زندگی به صورت ارگونومیک می تواند به کاهش فشار بر دست و انگشتان در طول فعالیت های روزمره کمک کند. استفاده از تجهیزات ارگونومیک تنظیم ارتفاع میز و صندلی و اجتناب از حرکات تکراری و وضعیت های نامناسب دست می تواند مفید باشد.
- انجام منظم تمرینات ورزشی : انجام منظم تمرینات ورزشی به ویژه تمرینات تقویتی و کششی دست و انگشتان می تواند به بهبود قدرت عضلات انعطاف پذیری مفاصل و گردش خون در دست ها کمک کند.
- مدیریت بیماری های زمینه ای : در صورت ابتلا به بیماری های زمینه ای مانند آرتریت روماتوئید دیابت کم کاری تیروئید یا پدیده رینود مدیریت صحیح این بیماری ها تحت نظر پزشک می تواند به پیشگیری از درد انگشتان دست صبحگاهی مرتبط با این شرایط کمک کند.
- اجتناب از سیگار کشیدن : ترک سیگار و اجتناب از قرار گرفتن در معرض دود سیگار می تواند به بهبود گردش خون و کاهش التهاب در بدن کمک کند و خطر درد مفاصل را کاهش دهد.
- گرم نگه داشتن دست ها در هوای سرد : سرما می تواند درد مفاصل را تشدید کند. پوشیدن دستکش در هوای سرد و اجتناب از قرار گرفتن طولانی مدت در معرض سرما می تواند به پیشگیری از درد انگشتان دست صبحگاهی کمک کند به ویژه در افراد مبتلا به پدیده رینود.
- استراحت کافی : استراحت کافی و خواب منظم به بدن اجازه می دهد تا خود را ترمیم کند و التهاب را کاهش دهد. خواب کافی می تواند به پیشگیری از درد صبحگاهی مفاصل کمک کند.
- هیدراتاسیون کافی : نوشیدن آب کافی در طول روز به حفظ رطوبت بافت ها و مفاصل کمک می کند و می تواند خشکی صبحگاهی را کاهش دهد.
- مصرف رژیم غذایی سالم و ضدالتهابی : پیروی از یک رژیم غذایی سالم و ضدالتهابی غنی از میوه ها سبزیجات غلات کامل و ماهی های چرب می تواند به کاهش التهاب بدن و بهبود سلامت مفاصل کمک کند.
- مراجعه به پزشک در صورت بروز علائم : در صورت تجربه درد مداوم یا شدید انگشتان دست صبحگاهی همراه با علائم دیگر مانند خشکی صبحگاهی تورم بی حسی یا ضعف مراجعه به پزشک برای تشخیص دقیق و درمان مناسب ضروری است. تشخیص زودهنگام و درمان به موقع می تواند از پیشرفت بیماری و آسیب مفصلی جلوگیری کند.
نتیجه گیری علمی و کاربردی
درد انگشتان دست بعد از بیدار شدن از خواب یک مشکل شایع است که می تواند دلایل متعددی داشته باشد از شرایط خوش خیم و موقتی گرفته تا بیماری های جدی تر و مزمن. درک علل نشانه ها روش های تشخیص و درمان این عارضه برای مدیریت صحیح و بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا ضروری است. تشخیص دقیق علت درد انگشتان دست صبحگاهی مستلزم شرح حال پزشکی کامل معاینه فیزیکی دقیق و در صورت لزوم انجام آزمایش های تصویربرداری و خون است. روش های درمانی بسته به علت زمینه ای متفاوت است و شامل درمان های دارویی پزشکی و بالینی و همچنین راهکارهای خانگی و توصیه های سبک زندگی می شود. پیشگیری از درد انگشتان دست صبحگاهی با اتخاذ سبک زندگی سالم مدیریت عوامل خطر و اقدامات احتیاطی امکان پذیر است.
از نظر کاربردی افراد مبتلا به درد انگشتان دست صبحگاهی باید در ابتدا به علائم خود توجه کرده و در صورت مداوم بودن یا شدید شدن درد به پزشک مراجعه کنند. خوددرمانی و تأخیر در مراجعه به پزشک می تواند منجر به تأخیر در تشخیص و درمان بیماری های جدی تر شود. با تشخیص زودهنگام و درمان مناسب می توان درد را کاهش داد عملکرد دست و انگشتان را بهبود بخشید و از پیشرفت بیماری زمینه ای جلوگیری کرد.
پرسش و پاسخ
پرسش ۱ : آیا درد انگشتان دست صبحگاهی همیشه نشانه آرتریت است؟
پاسخ : خیر درد انگشتان دست صبحگاهی همیشه نشانه آرتریت نیست. در حالی که آرتریت (به ویژه آرتریت روماتوئید و استئوآرتریت) یکی از علل شایع درد صبحگاهی انگشتان است دلایل دیگری نیز می توانند باعث این عارضه شوند. سندرم تونل کارپال تاندونیت انگشت ماشه ای کیست گانگلیونی پدیده رینود دیابت کم کاری تیروئید و حتی وضعیت های غیرپزشکی مانند کم آبی بدن و کمبود ویتامین ها نیز می توانند باعث درد انگشتان دست صبحگاهی شوند. برای تشخیص دقیق علت درد مراجعه به پزشک و انجام معاینات و آزمایش های لازم ضروری است.
پرسش ۲ : چه زمانی باید برای درد انگشتان دست صبحگاهی به پزشک مراجعه کرد؟
پاسخ : در موارد زیر توصیه می شود برای درد انگشتان دست صبحگاهی به پزشک مراجعه کنید :
- درد شدید و غیرقابل تحمل
- درد مداوم که بیش از چند هفته طول بکشد
- درد همراه با علائم دیگر مانند تورم قرمزی گرمی مفاصل خشکی صبحگاهی طولانی مدت (بیش از ۳۰ دقیقه) بی حسی گزگز ضعف یا تغییر رنگ پوست انگشتان
- محدودیت حرکتی دست و انگشتان که انجام فعالیت های روزمره را دشوار کند
- عدم بهبود درد با راهکارهای خانگی و داروهای مسکن بدون نسخه
- سابقه بیماری های مفصلی یا خودایمنی در خانواده
پرسش ۳ : چه اقدامات خانگی می توان برای تسکین فوری درد انگشتان دست صبحگاهی انجام داد؟
پاسخ : برای تسکین فوری درد انگشتان دست صبحگاهی در خانه می توانید اقدامات زیر را انجام دهید :
- کمپرس گرم یا سرد : استفاده از کمپرس گرم به مدت ۱۵-۲۰ دقیقه برای شل کردن عضلات و مفاصل و کاهش درد یا استفاده از کمپرس سرد به مدت ۱۰-۱۵ دقیقه برای کاهش التهاب و بی حس کردن موضعی.
- حمام آب گرم دست : قرار دادن دست ها در آب گرم (نه داغ) به مدت ۱۰-۱۵ دقیقه برای کاهش خشکی و درد مفاصل.
- ماساژ ملایم دست و انگشتان : ماساژ دادن دست و انگشتان به آرامی برای بهبود گردش خون و کاهش تنش عضلانی.
- تمرینات کششی ملایم : انجام تمرینات کششی ساده مانند باز و بسته کردن مشت و خم و راست کردن انگشتان برای بهبود دامنه حرکتی و کاهش خشکی.
- داروهای مسکن بدون نسخه : استفاده از داروهای مسکن بدون نسخه مانند استامینوفن یا ایبوپروفن برای تسکین درد خفیف تا متوسط (با رعایت دستورالعمل های مصرف).
- استراحت : اجتناب از فعالیت هایی که درد را تشدید می کنند و استراحت دادن به دست ها.
تأکید مهم : اطلاعات ارائه شده در این مقاله جنبه عمومی و آموزشی دارند و نباید به عنوان جایگزین مشاوره تشخیص یا درمان پزشکی حرفه ای در نظر گرفته شوند. همواره برای تشخیص و درمان درد انگشتان دست صبحگاهی و هرگونه مشکل پزشکی دیگر به پزشک متخصص مراجعه کنید.
منبع: شرکت نیکان فارمد مهر