ماجرای درخواست چین از ایران درباره انصارالله/ واشنگتن، پکن را ترغیب به میانجی‌گری کرد؟
رسول سلیمی: اگرچه خطر گسترش درگیری حماس و اسرائیل به سایر مناطق خاورمیانه از بین رفته؛ اما هنوز تنش‌ها در دریای سرخ بین ائتلاف امریکا و حوثی‌ها ادامه دارد. امریکا ازیک‌طرف تلاش می‌کند تا حوثی‌ها را در یمن با زور سرکوب کنند و از سوی دیگر، امریکا از چین خواسته برای کاهش تنش‌ها پیش‌قدم شده و میانجی‌گری کند.
در همین راستا رویترز گزارش داده چین مقامات ایرانی ها را تحت‌فشار قرار داده تا به جلوگیری از حملات حوثی‌ها به کشتی‌های ورودی در دریای سرخ کمک کنند. اما سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان درباره این خبر واکنش نشان داد و گفت «ما دو کشور به‌عنوان طرف‌دار همگرایی، تعهد و موضع خود را به برقراری عدالت منطقه‌ای، حل منازعات و مقابله با تنش‌آفرینی‌ها مطرح کردیم. همواره رایزنی‌های مشترکی را داشتیم و گفتگو داریم. موضع چین هم کاملاً روشن است. تحولات دریای سرخ سرریزِ ظلم آشکاری است که در غزه شاهد هستیم، این موضع چین است.»
سخنگوی وزارت امور خارجه چین نیز گفته که موضع چین در مورد وضعیت دریای سرخ روشن است و ما عمیقاً نگران تشدید وضعیت دریای سرخ هستیم. از زمان آغاز بحران در دریای سرخ که یک مسیر مهم تجارت بین‌المللی برای کالاها و انرژی است، چین تلاش‌های مثبتی برای کاهش تنش‌ها در دریای سرخ انجام داده و خواستار پایان‌دادن به حملات به کشتی‌های غیرنظامی شده و از طرف‌های مربوطه خواسته است از اضافه‌کردن سوخت به آتش تنش در دریای سرخ خودداری کنند و به طور مشترک از ایمنی خطوط حمل‌ونقل در آب‌های دریای سرخ مطابق با قانون محافظت کنند.
موضع مشترک چین و ایران از علت حملات حوثی‌ها
ناظران سیاسی معتقدند چین و ایران در برقراری ارتباط در مورد بحران دریای سرخ واقع‌بین هستند بااین‌حال، بعید است که به‌اصطلاح “فشار” ذکر شده در گزارش‌های رسانه‌ای غربی‌ها به‌گونه‌ای باشد که چین فشار سیاسی را به ایران وارد کرده است. آن‌چنان که عملکرد حوثی‌ها نشان می‌دهد نفوذ ایران بر حوثی‌ها به‌اندازه‌ای که غرب ادعا می‌کند نیست و حوثی‌ها در بسیاری از موارد استقلال قابل‌توجهی از سازماندهی نیروها تا ایدئولوژی و اهداف حمله داشته‌اند.
در همین حال موضوع مقامات چینی و کارشناسان سیاسی این کشور از علل ریشه‌ای تنش‌ها در جنگ غزه حکایت دارد. چینی‌ها معتقدند که علت اصلی حل بحران دریای سرخ در پایان‌دادن به درگیری فلسطین و اسرائیل و فرونشاندن جنگ در غزه است، درحالی‌که ایالات متحده و دیگر کشورهای غربی با این دو موضوع به طور جداگانه و مستقل برخورد می‌کنند که تحلیلی ناقص است. در مقابل دسته‌ای دیگر از تحلیلگران معتقدند منظور چینی‌ها از اتخاذ چنین سیاستی این است که اگر منافع ما به هر نحوی آسیب ببیند، تجارت ما با تهران را تحت‌تأثیر قرار خواهد داد، بنابراین حوثی‌ها باید از ادامه درگیری‌ها خودداری کنند. چه آنکه وضعیت در دریای سرخ به طور مستقیم به حوثی‌ها مربوط می‌شود؛ اما در مقایسه با نیروهای منطقه‌ای مانند الله در لبنان، سوریه و عراق، نفوذ ایران بر حوثی‌ها حداقلی است.
درخواست امریکا از چین برای میانجی‌گری
در همین حال روزنامه فایننشال تایمز به نقل از مقامات امریکایی نوشت که در سه ماه گذشته، ایالات متحده بارها از چین خواسته است تا حوثی‌های یمن را ترغیب کند تا حمله به کشتی‌های تجاری در دریای سرخ را کاهش دهند تا تنش‌ها در خاورمیانه تشدید نشود. به گفته مقامات امریکایی، از جمله جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی امریکا و جان فینر، معاون او و همچنین آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه امریکا، این موضوع را با مقامات چینی مطرح کرده‌اند و امیدوارند که چین هشدار امریکا را به ایران که روابط نزدیکی با حوثی‌ها دارد، برای جلوگیری از حملات حوثی‌ها منتقل کند. در این گزارش به نقل از یک مقام وزارت امور خارجه امریکا گفته شده است که مقامات امریکایی همچنین بر شورای امنیت سازمان ملل که چین یکی از پنج عضو دائم آن است، فشار وارد می‌کنند. یک مقام امریکایی به این روزنامه گفته که “نشانه‌هایی” وجود دارد که چین در مورد این موضوع درگیر شده است، اما “واضح نیست” و گفت که او “نمی‌خواهد در مورد آنچه چین انجام داده اغراق کند.”
گره تنش دریای سرخ در غزه
حوثی‌های یمن برای اولین‌بار در دهه ۸۰ به عنوان یک گروه مسلح برای مقابله با نفوذ مذهبی سعودی‌ها در یمن ظاهر شدند. این گروه مدتهاست که توسط غربی‌ها به عنوان بخشی از “محور مقاومت” در نظر گرفته شدند. بعد از حمله غافلگیرانه جنبش حماس به اسرائیل، حوثی‌ها ده‌ها حمله هواپیماهای بدون سرنشین و موشکی را علیه اسرائیل و کشتی‌های تجاری که از دریای سرخ عبور می‌کنند، انجام داده اند و بسیاری از بزرگ‌ترین شرکت‌های حمل و نقل جهان، تولید کنندگان نفت و سایر صاحبان محموله‌ها را مجبور به انتقال کشتی‌ها از منطقه کرده اند. این ماه، ایالات متحده و بریتانیا حملات نظامی علیه حوثی‌ها را اغاز کردند، اما نتوانستند انها را از حمله به کشتی‌های ورودی و خروجی متوقف کنند.
در تحلیل نهایی این نکته اهمیت دارد که تنش در دریای سرخ، تجلی سرریز درگیری‌ها غزه است؛ بنابراین به‌عنوان یک کلان سیاست، اولویت اصلی آرام‌کردن هرچه سریع‌تر جنگ در غزه و جلوگیری از گسترش بیشتر یا حتی از کنترل خارج‌شدن درگیری است. درعین‌حال، چینی‌ها معتقدند که شورای امنیت هرگز به هیچ کشوری اجازه استفاده از زور علیه یمن را نداده است و ائتلاف امریکا حمایت چین را در گزینه نظامی علیه یمنی‌ها به همراه ندارد.
۳۱۱۲۱۳