به یک برنامه و الگوی عملی برای محدود کردن کشت محصولات آب بَر نیاز داریم

تی تی آنلاین/کرمانشاه یک کارشناس کشاورزی با بیان اینکه مدیریت مصرف آب در بخش کشاورزی یک ضرورت جدی است، گفت: به یک برنامه و الگوی عملی برای محدود کردن کشت محصولات آب بَر نیاز داریم.

دکتر عبدالحمید پاپ زن در گفت و گو با تی تی آنلاین، با بیان اینکه آب عنصر تعیین کننده در معادلات جهانی امروز است، گفت: اهمیت آب تاجایی است که حتی برخی معتقدند جنگ ها بیشتر از اینکه بر سر نفت باشد، بر سر آب است.

 وی با بیان اینکه ایران در منطقه نیمه خشک دنیا قرار گرفته و جزو کشورهای پر آب دنیا نیست، گفت: میانگین جهانی بارش های سالانه بین 700 تا 800 میلیمتر است که این میزان در کشورهای اروپایی بیشتر نیز می باشد، اما در کشور ما میانگین بارش های سالانه حدود 250 میلیمتر است که البته توزیعش یکسان نیست و در برخی از نقاط کشور مثل استان های شمالی میزان بارش های سالانه خیلی بیشتر و در برخی استان ها این عدد کمتر است.

این دکترای تخصصی ترویج و آموزش کشاورزی ادامه داد: منطقه زاگرس بعد از استان های شمالی جزو مناطق پرباران کشور طبقه بندی می شود، لذا استان های زاگرس نشین مثل کرمانشاه وضعیت بهتری در مقایسه با استان های کرمان، یزد و اصفهان از حیث میزان بارندگی های سالانه دارند.

وی سپس با اشاره به افت سطح آبهای زیرزمینی در کشور و استان کرمانشاه در سنوات اخیر، گفت: 50 سال پیش در منطقه ای مثل ماهیدشت استان کرمانشاه در عمق یک متری زمین می توانستیم با کاسه آب برداریم، اما امروز به دلیل استفاده نادرست از منابع آبی و حفر چاه های زیاد این سطح به عمق 100 متری رسیده که این موضوع می تواند احتمال بروز پدیده فرونشست زمین را بالا ببرد، اتفاقی که اگرچه هنوز در کرمانشاه رخ نداده، اما در استان های مرکزی کشور در حال رخ دادن و هر از گاهی اخبار فرونشست زمین را در این استانها می شنویم.

وی سپس با بیان اینکه در مدیریت مصرف آب ضعیف هستیم، گفت: خشکسالی های یک دهه اخیر که برآورد شده تا 30 سال هم ادامه دار باشد، ضربه های جدی به منابع آب کشور وارد کرده است.

وی در ادامه با بیان اینکه بیشترین مصرف آب را در بخش کشاورزی داریم، گفت: برخی کارشناسان میزان مصرف آب در بخش کشاورزی را بین 90 تا 95 درصد می دانند که این موضوع نشان از این دارد که بخش کشاورزی چقدر می تواند در سرنوشت کلی آب دخیل باشد.

 وی با بیان اینکه مدیریت مصرف آب در بخش کشاورزی یک ضرورت جدی است، تاکید کرد: به یک برنامه و الگوی عملی برای محدود کردن کشت محصولات آب بر نیاز داریم.

پاپ زن با بیان اینکه بسیاری کشورها الگوی کشت متناسب با اقلیم خود داشته و  با استفاده از ابزارهای تشویقی، آموزش و قیمت گذاری درست محصولات، الگوی کشت متناسب با اقلیم خود را در عرصه اراضی کشاورزی پیاده می کنند، گفت: در این کشورها استفاده از ابزارهای قهری هم برای کشاورزان متخلف و در مراحل بعدی انجام می شود تا برنامه های مربوط به اجرای الگوی کشت به نحو احسن اجرایی شود.

پاپ زن با بیان اینکه مدیریت مصرف آب در بخش کشاورزی باید به یک استراتژی تبدیل شود، گفت: در کشور ما مدیریت منابع آب در حد یک معضل استراتژیک مطرح نشده و اگرچه کارشناسان به ویژه کارشناسان آب مدام در مورد اهمیت مدیریت منابع آبی هشدار می دهند، اما در نگاه مسئولان و برنامه ریزان عزم جدی برای مدیریت منابع آب دیده نمی شود.

این کارشناس کشاورزی تاکید کرد: برای مدیریت منابع آب در وهله اول باید مسئولان و برنامه ریزان ملی و استانی را متوجه اهمیت مدیریت آب کرده تا مشکل کم آبی به عنوان یک مشکل استراتژیک مطرح شود.

پاپ زن ادامه داد: باید با برگزاری نشست ها و همایش های مختلف با حضور کارشناسان و صاحبنظران حوزه آب و کشاورزی برای پیدا کردن یک الگو و مدل خوب برای کشت محصولات با نیاز آبی کم و محدود کردن کشت محصولات با نیاز آبی بالا برسیم و بعد از آن به دنبال اجرای برنامه ها برویم.

وی با بیان اینکه الگوی کشت باید بر اساس طرح آمایش سرزمین تدوین شود، گفت: متاسفانه چنین الگویی نداریم و همین الان اگر بخواهم در زمین زراعی خودم در استان مثلا هندوانه بکارم هیچ کسی نیست که مقابل من بایستد و بگوید ظرفیت کشت هندوانه در استان تکمیل شده و اجازه کشت هندوانه نداری یا می توانی با رعایت برخی استانداردها هندوانه بکاری.

پاپ زن در ادامه با بیان اینکه برای مدیریت منابع آب در بخش کشاورزی باید روی مدیریت آب مجازی مانور بدهیم، تصریح کرد: بخش قابل توجهی از آب مورد استفاده در بخش کشاورزی برای تولید محصولات آب بر، نهایتا در قالب صادارت محصولات کشاورزی راهی خارج از کشور می شود که در مقایسه با آورده ارزی که برای کشور دارد، اصلا به صرفه نیست.

وی افزود: نتیجه حاصل از تحلیل های اقتصادی گویای این است که تمامی محصولات صیفی که به خارج از کشور صادر می کنیم، با نگاه به ارزش آب برای کشور غیراقتصادی است، چون در برخی موارد با احتساب ارزش آب محصول را 10 برابر ارزان تر از قیمت واقعی آن به دیگر کشورها می فروشیم که به ضرر ما است.

 وی با بیان اینکه کشت محصولات کشاورزی مثل برنج، ذرت و… که نیاز آبی بالایی دارند اصلا به صرفه نیست، گفت: کشت محصولات آب بری مثل ذرت که امروز در تمامی دشت های استان کرمانشاه و دیگر استان ها انجام می شود با نگاه به مقوله آب مجازی یک کار 100 درصد اشتباه است که باید جلوی آن گرفته شود.

انتهای پیام