تغییرات مهم در سفر به اروپا؛ ورود به شنگن به صورت دیجیتال

اتحادیه اروپا گام بزرگی در مسیر مدرن سازی کنترل مرزها برداشته است. از ۱۲ اکتبر ۲۰۲۵، سامانه هوشمند «ورود و خروج» (Entry/Exit System – EES) جایگزین مهر دستی گذرنامه برای اتباع غیراروپایی شد. این تغییر، نه تنها روند ورود به اروپا را متحول می کند، بلکه یکی از مهم ترین اصلاحات مرزی در تاریخ شنگن به شمار می آید.

سامانه جدید با هدف افزایش امنیت، کنترل دقیق تر ترددها و پیشگیری از اقامت غیرقانونی طراحی شده است. از این پس، تمام ورودها و خروج ها به صورت دیجیتال ثبت می شوند و اطلاعات بیومتریک مسافران شامل اثر انگشت و تصویر چهره در پایگاه های امنیتی اروپا ذخیره خواهد شد.

سامانه ورود و خروج (EES) چیست؟

سامانه EES یک سیستم دیجیتال پیشرفته است که جایگزین روش سنتی مهر زدن گذرنامه ها در مرزهای منطقه شنگن می شود. هدف اصلی آن، افزایش دقت در شناسایی افرادی است که بیش از مدت مجاز در کشورهای اروپایی می مانند یا با هدف مهاجرت غیرقانونی وارد می شوند.

در این سیستم، هنگام عبور از مرز، گذرنامه ها به صورت خودکار اسکن می شوند و اثر انگشت و عکس فرد ثبت می شود. اطلاعات ثبت شده مستقیماً به پایگاه داده مرکزی اتحادیه اروپا ارسال می شود و بین کشورهای عضو به اشتراک گذاشته می شود. به گفته مقامات اروپایی، اجرای کامل این سامانه تا ۱۰ آوریل ۲۰۲۶ در تمام مبادی زمینی، هوایی و دریایی الزامی خواهد بود.

این سامانه علاوه بر کارکرد امنیتی، می تواند فرآیندهای بازرسی را استانداردسازی کند و احتمال جعل مدارک یا ورودهای تکراری را به حداقل برساند. در عین حال، کارشناسان هشدار داده اند که در ماه های نخست، صف های طولانی تری در فرودگاه ها و مرزها قابل انتظار است.

ثبت داده های بیومتریک و نحوه اجرا

فرآیند ورود به اروپا با سامانه EES کمی متفاوت از گذشته خواهد بود. مسافران باید هنگام اولین ورود، اطلاعات بیومتریک خود را شامل اثر انگشت و تصویر چهره ثبت کنند. این داده ها در مراجعات بعدی به صورت خودکار شناسایی می شوند و نیازی به تکرار ثبت وجود ندارد.

تجهیزات ویژه ای در فرودگاه ها، ایستگاه های قطار و پایانه های مرزی نصب شده است تا مسافران بتوانند اطلاعات خود را از طریق دستگاه های خودکار وارد کنند. برای نمونه، شرکت ریلی یورواستار (Eurostar) در ایستگاه سنت پانکراس لندن ۴۹ دستگاه جدید مخصوص این سامانه نصب کرده است تا فرآیند عبور از مرز برای مسافران سریع تر شود.

مأموران مرزی نیز به سامانه های آنلاین مجهز شده اند تا اطلاعات مسافران را در لحظه بررسی کنند. در صورت وجود مغایرت، سیستم هشدار لازم را صادر می کند و از ورود یا خروج غیرمجاز جلوگیری می شود.

تأثیر این تغییر بر مسافران غیر اروپایی

اجرای سامانه EES تأثیر مستقیمی بر مسافران کشورهای خارج از اتحادیه اروپا، از جمله ایران، دارد. از این پس، ورود به منطقه شنگن بدون ثبت دیجیتال ممکن نخواهد بود. مسافران باید مدارک خود را به روز نگه دارند و هنگام ورود، آماده ثبت اثر انگشت و عکس باشند.

اگرچه هدف اصلی سیستم افزایش امنیت و کاهش مهاجرت غیرقانونی است، اما در هفته های نخست ممکن است عبور از مرزها با تأخیر همراه شود. اتحادیه اروپا اعلام کرده است که با آموزش نیروهای مرزی و نصب تجهیزات خودکار، این تأخیرها به تدریج کاهش خواهد یافت.

همچنین، انتظار می رود پس از راه اندازی کامل این سامانه، ویزای دیجیتال شنگن نیز تا سال ۲۰۲۶ عملیاتی شود. این طرح به متقاضیان اجازه می دهد تمامی مراحل درخواست ویزا، از ثبت مدارک تا دریافت تاییدیه، را به صورت آنلاین انجام دهند.

منطقه شنگن و کشورهایی که شامل طرح می شوند

منطقه شنگن شامل ۲۹ کشور اروپایی است که مرزهای داخلی خود را برای تردد آزاد حذف کرده اند. در میان این کشورها، نام هایی چون فرانسه، آلمان، اسپانیا، ایتالیا، پرتغال، هلند، بلژیک، اتریش، یونان، سوئیس و کشورهای اسکاندیناوی به چشم می خورد.

این کشورها از دهه ها پیش با هدف تسهیل سفر، تقویت همکاری اقتصادی و افزایش امنیت مرزی، سیستم واحدی برای کنترل ورود اتباع خارجی ایجاد کرده اند. اکنون با راه اندازی EES، این سیستم وارد مرحله ای جدید از هوشمندسازی و نظارت دیجیتال شده است.

اهداف و مزایای سامانه جدید

هدف اصلی این طرح، ایجاد توازنی بین آزادی سفر و امنیت مرزی است. اتحادیه اروپا اعلام کرده که با اجرای این سیستم:

• کنترل دقیق تر بر مدت اقامت اتباع غیراروپایی امکان پذیر می شود.
  آمار و داده های واقعی از تردد مسافران جمع آوری خواهد شد.
  احتمال جعل ویزا یا ورود غیرقانونی کاهش می یابد.
  فرآیند ورود و خروج در سفرهای بعدی ساده تر و سریع تر خواهد شد.

علاوه بر این، مقامات اروپایی امیدوارند که با استفاده از داده های هوش مصنوعی در آینده، بتوانند الگوهای رفت وآمد غیرعادی را شناسایی کرده و از بروز تهدیدات امنیتی پیشگیری کنند.

چالش ها و نگرانی های اولیه

با وجود تمام مزایا، برخی کارشناسان نسبت به چالش های احتمالی این سامانه هشدار داده اند. افزایش زمان انتظار در فرودگاه ها، مشکلات فنی احتمالی، و نگرانی های مربوط به حفظ حریم خصوصی از جمله مواردی است که ممکن است در مراحل نخست بروز کند.

اتحادیه اروپا برای پاسخ به این دغدغه ها اعلام کرده است که اطلاعات مسافران به صورت رمزگذاری شده ذخیره می شود و تنها در شرایط خاص و برای اهداف امنیتی قابل دسترسی خواهد بود.

سایت سفر سیتی