تکرار کلاهبرداری سفته بازان از کم سوادی مالی مردم/ضعف دولت ها در فرهنگ سازی رفتار اقتصادی

نقش فـرهنگ کار در اقتصاد (۹)

کارشناس مسائل اقتصادی اظهار کرد: در بحث حفظ ارزش نقدینگی و دارایی در کشور ما ضعف های زیادی وجود دارد و نقدینگی به سمت بازار های سفته بازانه هدایت می شود و از سوی دیگر کلاهبرداری هایی در این فضا انجام می شود که به از دست رفتن دارایی و نقدینگی مردم منجر شده و پرونده های قضایی در این خصوص تشکیل می شود.

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری آنا به کارگیری مهارت های مالی نظیر مدیریت مالی فردی بودجه بندی مالی شخصی و سرمایه گذاری به گونه ای که موثر بوده و برای اقتصاد زیان آور نباید به معنای سواد مالی است. در واقع سواد مالی اساس و پایه رابطه افراد جامعه با پول و رفتار های سالم مالی است و کمترین اثرات زیان بار و بیشترین اثرات مثبت را در اقتصاد به همراه دارد. از این رو آموزش سواد مالی به افراد جامع از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

حال این پرسش مطرح است که سواد مالی جامعه چگونه ارتقا می یابد؟ دولت ها در این افزایش سطح سواد مالی چه میزان نقش دارند و آیا به وظیفه خود در این زمینه عمل کرده اند؟ نقش نهاد های آموزشی مانند وزارت آموزش و پرورش و دانشگاه ها در این زمینه به چه صورت است؟

به طور قطع سواد مالی طیف وسیعی از مفاهیم و واژه ها و دانش را در بر می گیرد. راهکاری متعددی برای آموزش سواد مالی وجود دارد و از آنجا که بی سوادی مالی منجر به مشکلات متعددی برای افراد می شود ارتقای سواد مالی از بسیاری از بحران ها و مشکلاتی که به این واسطه ایجاد می شود نیز جلوگیری می کند.

سواد مالی به حفظ بهتر دارایی و رفتار اقتصادی افراد جامعه منجر می شود

علیرضا سخایی کارشناس امور بانکی و پولی در گفت و گو با خبرنگار آنا درباره تاثیرات سواد مالی بر اتخاذ رفتار های مناسب تر اقتصادی توسط افراد جامعه اظهار کرد: حفظ ارزش نقدینگی و دارایی افراد اکنون به دغدغه روز مردم بدل شده است. دارایی ها از بازاری به بازار دیگر می چرخد تا ارزش خود را حفظ کند. در هفته های اخیر شاهد هستیم که تب خرید طلا در میان مردم بالا گرفته است و مردم در تلاش هستند تا با شیوه های مختلف نقدینگی و دارایی خود را متناسب با تورم و تغییرات قیمتی حفظ کنند. در این میان طبیعی است که سواد مالی افراد به حفظ بهتر دارایی و رفتار و عملکرد بهتر اقتصادی کمک خواهد کرد.

حفظ دارایی و ارزش افزوده بالاتر برای دارایی ها با ارتقای سواد مالی

وی افزود: در بحث حفظ دارایی دو موضوع وجود دارد یکی اینکه ارزش دارایی را حفظ کرده و دیگری آن که آن را افزایش دهیم. برخی کالا ها مانند طلا و ارزها یا زمین و مسکن به صورت سنتی از گذشته جزو دارایی افراد محسوب می شود. برخی از این کالا ها همانند طلا ارزش ذاتی ندارد و قیمت آن متناسب با ارزشی است که اقتصاد ها در ایران و جهان به آن می بخشند و تحت تاثیر سفته بازی است مثال آن هم ارزش پلاتین است که بهای آن در دوره هایی بیش از طلا بوده است اما اکنون قیمت آن نیمی از طلا است.

ورود نقدینگی به برخی بازار های مالی با آینده مبهم

این کارشناس مسائل اقتصادی خاطرنشان کرد: یکی از موضوعات مهم دیگر نیز درگیرشدن مردم در کلاهبرداری است. برخی از مردم نقدینگی خود را وارد رمز های دیجیتال می کنند در حالی که همه رمزارز ها ارزشمند نیستند و پروژه های کلاهبرداری نیز در این میان وجود داشته است.

وی افزود: نبود دانش موجب می شود تا فرد نقدینگی خود را وارد بازار های سفته بازانه ای کند که در دوره هایی تورم عجیب وغریب تجربه کرده و یا آنکه درگیر در بازار هایی شوند که کلاهبرداری سفته بازان در آن وجود دارد. این درحالی است که به طور معمول در اقتصاد های سالم نقدینگی باید وارد بورس و فعالیت های تولیدی شود.

بازار های پرتقاضای مصرف محلی برای جمع آوری نقدینگی افراد

سخایی گفت: دانش سواد مالی و نیازسنجی درست بازار ها موجب می شود تا رفتار های درست اقتصادی نیز صورت گیرد. به طور مثال اکنون کشور ما با بحران انرژی و ناترازی مواجه است اگر سرمایه گذاران در سال های گذشته با راهکار های نقدینگی های خرد را جمع آوری و در تولید انرژی به کار می بردند اکنون بخشی از انرژی مورد نیاز تامین می شد. تولیدی که مخاطب و نیاز به آن نیز وجود دارد.

بستر مناسب سرمایه گذاری در حوزه انرژی

این کارشناس مسائل پولی و بانکی با اشاره به ایراداتی که به ساختار بورس در کشور وجود دارد عنوان کرد: اگر هدایت نقدینگی به بازار سرمایه به درستی صورت می گرفت به واسطه شرکت های تولیدی که در این زمینه وجود دارند این فرصت به وجود می آمد که سرمایه های خرد مردم را در تولید مناسب به کار گیرند. اکنون در حوزه آب گاز برق و کلیه انرژی ها و مواد غذایی کمبود هایی وجود دارد و بستر خوبی برای سرمایه گذاری است.

سخایی با اشاره به نقش دولت در افزایش سواد مالی و کم کاری در حوزه افزایش سواد مالی در جامعه تصریح کرد: افزایش سواد مالی در جامعه نیازمند انجام برنامه ریزی های در تمام سطوح سنی است. این آموزش ها باید از کودکی آغاز و در بزرگسالی ادامه یابد و در این مسیر نقش رسانه های عمومی نیز در آگاهی بخشی به مردم اهمیت بسزایی دارد.

این کارشناس مسائل پولی و بانکی عنوان کرد: دولت ها هم در بحث فرهنگ سازی ضعیف عمل کرده اند و هم در برهه هایی که مردم درست عمل کرده و به طور مثال وارد بورس شدند به اعتماد عمومی مردم لطمه زده است.

جذب نقدینگی و عملکرد درست در اقتصاد

سخایی به وضعیت و عملکرد دولت ها اشاره کرد و گفت: در سال ۹۶ مردم با تبلیغات و حمایت گسترده دولتی سرمایه خود را وارد بازار سرمایه کردند این بازار تا ۸ برابر رشد کرد اما این رشد بی پشتوانه سقوط کرد و ارزش دارایی مردم به یک چهارم و یک پنجم تقلیل یافت. عملکرد دولت ها موجب شده تا مردم از بازار سرمایه که مناسبترین بازار برای جذب نقدینگی و عملکرد درست در اقتصاد است فراری داده شوند و اعتماد خود را به بورس از دست بدهند.

وی عنوان کرد: باید از ظرفیت بازار سرمایه برای تامین مالی استفاده کرد و ضدفرهنگ سازی که صورت گرفت موجب شد تا مردم اکنون بسیاری از بازار های موازی و حتی سفته بازانه را به بازار مولدی مانند بازار سرمایه ترجیح دهند.

سخایی خاطرنشان کرد: دولت باید حمایت هایی را از بازار سرمایه انجام دهد تا بتواند اعتماد دوباره را به این بازار برگرداند. وقتی از تولید حمایت شود مردم نیز سود می کنند و نقدینگی های خرد به درست ترین جای ممکن که برای اقتصاد نیز مفید است هدایت می شود.

وی به حباب برخی بازار های موازی از جمله سکه اشاره کرد و افزود: معنای حباب سکه یعنی نرخ های کاذب و دولت از این حباب سود کسب می کند. حضور سرمایه های سرگردان در بازاری مانند زمین و مسکن نیز سفته بازانه است و به طور طبیعی باید تقاضا های واقعی در این بخش مهم از اقتصاد وجود داشته باشد اما شاهد هستیم افراد تنها برای حفظ دارایی و چندبرابرشدن ارزش نقدینگی خود سرمایه خود را وارد این بازار می کنند.

تشکیل پرونده های قضایی و از دست رفتن دارایی مردم با نبود سواد مالی

کارشناس بانکی و پولی اظهار کرد: در بحث حفظ ارزش نقدینگی و دارایی در کشور ما ضعف های زیادی وجود دارد و نقدینگی به سمت بازار های سفته بازانه هدایت می شود و از سوی دیگر کلاهبرداری هایی در این فضا انجام می شود که به از دست رفتن دارایی و نقدینگی مردم منجر شده و پرونده های قضایی در این خصوص تشکیل می شود.