خلاصه کتاب قرارداد فرانشیز در حقوق تجارت بین الملل ( نویسنده علیرضا جعفری )

کتاب «قرارداد فرانشیز در حقوق تجارت بین الملل» اثر علیرضا جعفری، مرجعی جامع و تخصصی برای درک عمیق ماهیت، ابعاد حقوقی و چالش های عملی قراردادهای فرانشیز در بستر تجارت جهانی است. این اثر با ارائه تحلیلی دقیق از جوانب گوناگون فرانشیز، به نیاز پژوهشگران، دانشجویان و فعالان حقوقی در این حوزه پاسخ می دهد.

قرارداد فرانشیز، به عنوان یکی از مهم ترین ابزارهای توسعه کسب وکار و انتقال دانش فنی در عرصه بین المللی، پیچیدگی های حقوقی و تجاری خاص خود را دارد. شناخت این پیچیدگی ها برای هر فعال اقتصادی و حقوقی ضروری است. کتاب علیرضا جعفری با رویکردی علمی و کاربردی، به بررسی تمامی جنبه های این قرارداد از تعریف و تاریخچه گرفته تا ماهیت حقوقی، تفاوت با سایر قراردادهای تجاری، ابعاد بین المللی، تعهدات طرفین و چگونگی خاتمه آن می پردازد. این خلاصه جامع، گامی برای درک ساختارمند و عمیق محتوای کتاب، و راهنمایی ارزشمند برای هر فردی است که به دنبال افزایش دانش خود در زمینه حقوق تجارت بین الملل و قراردادهای نوین مانند فرانشیز است.

کلیات و شناخت بنیادین قرارداد فرانشیز

درک عمیق از قرارداد فرانشیز در حقوق تجارت بین الملل، مستلزم شناخت بنیادین این مفهوم، ریشه های تاریخی و ماهیت حقوقی آن است. علیرضا جعفری در اثر خود، ابتدا به تبیین دقیق چیستی این قرارداد و تمایز آن با دیگر عقود مشابه می پردازد.

چیستی و سیر تحول فرانشیز در حقوق تجارت بین الملل

قرارداد فرانشیز (Franchise Agreement) بیش از یک توافق ساده تجاری است؛ سیستمی جامع است که از طریق آن، فرانشیزدهنده (Franchisor) به فرانشیزگیرنده (Franchisee) حق استفاده از یک سیستم تجاری موفق و اثبات شده را اعطا می کند. این سیستم شامل عناصری کلیدی همچون علامت تجاری، دانش فنی (Know-How)، اسرار تجاری، متدهای عملیاتی و پشتیبانی مستمر فرانشیزدهنده است. فرانشیزگیرنده نیز در ازای این امتیاز، متعهد به پرداخت مبالغی مشخص (حق فرانشیز اولیه و حق الامتیاز دوره ای) و رعایت استانداردهای عملیاتی می شود.

تاریخچه فرانشیز ریشه هایی در دوران قرون وسطی دارد، جایی که پادشاهان امتیازات ویژه ای را به اشخاص خاص واگذار می کردند. اما شکل مدرن آن در قرن نوزدهم و بیستم، به ویژه با ظهور شرکت های بزرگ تولیدی در ایالات متحده، توسعه یافت. این مدل تجاری به سرعت در سراسر جهان گسترش یافت و به ابزاری قدرتمند برای توسعه بازار و نفوذ برندها تبدیل شد.

ماهیت حقوقی قرارداد فرانشیز همواره مورد بحث حقوقدانان بوده است. این قرارداد معمولاً در دسته قراردادهای نامعین (Innomial Contracts) جای می گیرد، زیرا مصداق صریح و مشخصی در قوانین مدنی بسیاری از کشورها ندارد. برخی آن را قراردادی مرکب (Mixed Contract) می دانند که عناصر مختلفی از جمله لیسانس، نمایندگی، توزیع و خدمات را در خود جای داده است. رویکرد کتاب علیرضا جعفری بر این است که این قرارداد، با وجود عناصر متنوع، یک هویت حقوقی مستقل دارد که تابع اصول و قواعد خاص خود است. این استقلال نسبی طرفین، اما با نظارت و پشتیبانی مستمر فرانشیزدهنده، از ویژگی های بارز این ماهیت است.

مقایسه فرانشیز با قراردادهای مشابه تجاری

برای درک دقیق تر فرانشیز در حقوق تجارت بین الملل، تمایز آن از قراردادهای مشابه اهمیت ویژه ای دارد:

تمایز فرانشیز از قرارداد لیسانس (مجوز بهره برداری)

قرارداد لیسانس، صرفاً مجوز استفاده از یک حق مالکیت فکری (مانند اختراع، علامت تجاری یا کپی رایت) را اعطا می کند، بدون آنکه سیستم عملیاتی یا پشتیبانی تجاری گسترده ای را شامل شود. در فرانشیز، لیسانس یکی از اجزای اصلی است، اما فرانشیز فراتر از آن، یک سیستم کامل کسب وکار را با تمامی جوانب آن (دانش فنی، آموزش، بازاریابی، پشتیبانی) منتقل می کند. فرانشیزدهنده بر فعالیت فرانشیزگیرنده نظارت فعال دارد، در حالی که در لیسانس، میزان نظارت محدودتر است.

تفاوت با قرارداد توزیع

در قرارداد توزیع، توزیع کننده کالاها را از تولیدکننده خریداری کرده و به نام و حساب خود به فروش می رساند. تمرکز بر فروش محصولات است و توزیع کننده معمولاً از استقلال عملیاتی بالایی برخوردار است و برند خود را توسعه نمی دهد. در فرانشیز، فرانشیزگیرنده به نام و تحت برند فرانشیزدهنده فعالیت می کند و ملزم به پیروی از استانداردها و سیستم های فرانشیزدهنده است و تمرکز بر ارائه یک سیستم کسب وکار یکپارچه است.

فرق با نمایندگی تجاری

نمایندگی تجاری (Agency) به معنای انجام عملیات تجاری به نام و حساب شخص دیگر (موکل) است. نماینده معمولاً ریسک پذیری مالی کمتری دارد و برای موکل خود فعالیت می کند. در فرانشیز، فرانشیزگیرنده یک واحد تجاری مستقل است که به نام و حساب خود فعالیت می کند، اما تحت برند و سیستم فرانشیزدهنده. ریسک پذیری و استقلال مالی فرانشیزگیرنده به مراتب بیشتر از نماینده تجاری است و مسئولیت حقوقی و مالی فعالیت های خود را بر عهده دارد.

قرارداد فرانشیز، یک پدیده حقوقی و اقتصادی پیچیده است که با ترکیب عناصر مختلف از جمله حقوق مالکیت فکری، انتقال دانش فنی و سیستم های مدیریتی، مدلی منحصربه فرد برای توسعه کسب وکار در سطح بین المللی ارائه می دهد.

فرانشیز در تجارت بین الملل، انواع و جوانب عملی

پس از درک کلیات، ضروری است به ابعاد بین المللی فرانشیز، دسته بندی های آن و تأثیر عوامل خارجی بر این قرارداد بپردازیم. علیرضا جعفری در کتاب خود، این جوانب را با دقت مورد تحلیل قرار داده است.

احکام و انواع فرانشیز در حقوق تجارت بین الملل

شناخت اصول حاکم بر قرارداد فرانشیز، زمینه را برای درک صحیح اجرای آن فراهم می کند. کتاب به چهار حکم بنیادین اشاره دارد:

1. شخصی بودن قرارداد فرانشیز: این قرارداد مبتنی بر اعتماد متقابل و ویژگی های شخصیتی و توانمندی های فرانشیزگیرنده است. بنابراین، فرانشیزگیرنده حق واگذاری امتیاز خود را به شخص ثالث بدون رضایت فرانشیزدهنده ندارد.
2. استقلال نسبی طرفین: فرانشیزگیرنده از نظر حقوقی و مالی، یک نهاد مستقل از فرانشیزدهنده محسوب می شود، اما این استقلال مطلق نیست و در چارچوب سیستم و استانداردهای فرانشیزدهنده محدود می گردد.
3. نظارت در فرانشیز: فرانشیزدهنده حق و در بسیاری موارد، وظیفه نظارت بر فعالیت های فرانشیزگیرنده را دارد تا از حفظ یکپارچگی برند، کیفیت محصولات و خدمات و رعایت استانداردهای عملیاتی اطمینان حاصل کند. این نظارت برای حفظ ارزش سیستم فرانشیز حیاتی است.
4. همکاری: همکاری مستمر و متقابل بین فرانشیزدهنده و فرانشیزگیرنده برای موفقیت شبکه فرانشیز ضروری است. این همکاری شامل آموزش، پشتیبانی، تبادل اطلاعات و حل مشکلات می شود.

فرانشیز بر اساس معیارهای مختلف، به انواع گوناگونی تقسیم می شود:

• بر اساس روش های واگذاری و اجرای قرارداد: فرانشیز مستقیم (یک فرانشیزگیرنده)، فرانشیز اصلی (Master Franchise) که در آن فرانشیزگیرنده اصلی حق اعطای فرانشیز فرعی را دارد، و فرانشیز منطقه ای (Area Development) که حق توسعه در یک منطقه خاص را می دهد.
• بر اساس ماهیت تجارت فرانشیز: فرانشیز محصول (Product Franchise) مانند نمایندگی خودرو، فرانشیز خدمات (Service Franchise) مانند رستوران های فست فود، و فرانشیز تولید (Manufacturing Franchise) که فرانشیزگیرنده حق تولید محصول خاصی را دریافت می کند.
• بر اساس صور انعقاد: می تواند به صورت داخلی (درون یک کشور) یا بین المللی (بین دو یا چند کشور) باشد.

فرانشیز و ابعاد بین المللی آن

ابعاد بین المللی فرانشیز، آن را به پدیده ای پیچیده تر تبدیل می کند که نیازمند توجه به حقوق مالکیت فکری، قوانین رقابت و مقررات بین المللی است.

ارتباط با حقوق مالکیت فکری

حقوق مالکیت فکری، ستون فقرات هر سیستم فرانشیز است. علامت تجاری، دانش فنی، اسرار تجاری، اختراعات و طرح های صنعتی، دارایی های اصلی هستند که از فرانشیزدهنده به فرانشیزگیرنده منتقل می شوند. حمایت از این حقوق در سطح بین الملل از طریق کنوانسیون ها و معاهدات بین المللی (مانند کنوانسیون پاریس برای حمایت از مالکیت صنعتی) و قوانین ملی کشورها ضروری است. کتاب علیرضا جعفری تأکید می کند که حفاظت از این حقوق، تضمین کننده ارزش و انحصار سیستم فرانشیز است.

فرانشیز به عنوان ابزار انتقال تکنولوژی

فرانشیز به طور مؤثری به عنوان ابزاری برای انتقال تکنولوژی و دانش فنی از کشورهای توسعه یافته به کشورهای در حال توسعه عمل می کند. این انتقال نه تنها شامل دانش فنی تولیدی می شود، بلکه دانش مدیریتی، بازاریابی و عملیاتی را نیز در بر می گیرد. با این حال، چالش های حقوقی مرتبط با حفاظت از اسرار تجاری، اطمینان از کیفیت انتقال و تطابق با قوانین داخلی کشور پذیرنده، از اهمیت بالایی برخوردار است.

تأثیر حقوق رقابت بر فرانشیز

قراردادهای فرانشیز به دلیل ماهیت انحصاری خود (مثلاً تعیین قلمرو جغرافیایی، تعیین قیمت پیشنهادی و محدودیت در خرید از تأمین کنندگان دیگر) می توانند با قوانین رقابت (آنتی تراست) در تضاد قرار گیرند. کتاب به بررسی مقررات ضد انحصار و معاملات پیوندی (Tying Arrangements) در فرانشیزهای بین المللی می پردازد و راهکارهایی برای تعادل بین حفظ منافع فرانشیزدهنده و جلوگیری از نقض اصول رقابت سالم ارائه می دهد. معاملات پیوندی، یعنی شرط خرید کالای اضافی از فرانشیزدهنده یا تأمین کنندگان مورد تأیید او، می تواند موضوع محدودیت های جدی در حقوق رقابت باشد.

مؤسسات و مقررات بین المللی مؤثر

نهادهایی مانند فدراسیون اروپایی فرانشیز (European Franchise Federation – EFF) نقش مهمی در تنظیم و استانداردسازی این قراردادها ایفا می کنند. این فدراسیون ها با تدوین کدهای اخلاقی و راهنماها، به ایجاد شفافیت و حمایت از حقوق هر دو طرف کمک می کنند. مقرراتی مانند «قانون یکنواخت فرانشیز» (Uniform Franchise Law) که در برخی کشورها به تصویب رسیده، چارچوب قانونی روشنی برای این قراردادها فراهم می کند.

مزایا و معایب قرارداد فرانشیز در حقوق تجارت بین الملل

فرانشیز، مانند هر مدل کسب وکار دیگری، دارای مزایا و معایبی برای هر دو طرف قرارداد است.

مزایای فرانشیز

• برای فرانشیزدهنده:
  1. توسعه سریع و کم هزینه: فرانشیزدهنده می تواند بدون نیاز به سرمایه گذاری مستقیم و با استفاده از سرمایه فرانشیزگیرندگان، کسب وکار خود را در مناطق جغرافیایی وسیع گسترش دهد.
  2. افزایش نفوذ برند و سهم بازار: گسترش شبکه فرانشیز منجر به افزایش شناخت برند و دسترسی به بازارهای جدید می شود.
  3. کاهش ریسک: ریسک های عملیاتی و مالی بین فرانشیزگیرندگان توزیع می شود.
  4. کسب درآمد ثابت: از طریق حق فرانشیز اولیه و حق الامتیازهای دوره ای، درآمدی پایدار کسب می شود.
• برای فرانشیزگیرنده:
  1. کاهش ریسک راه اندازی کسب وکار: با استفاده از یک مدل تجاری اثبات شده و برند شناخته شده، ریسک شکست به میزان قابل توجهی کاهش می یابد.
  2. دسترسی به دانش فنی و تجربه: فرانشیزگیرنده از آموزش ها، دانش فنی و سیستم های مدیریتی فرانشیزدهنده بهره مند می شود.
  3. پشتیبانی و آموزش مستمر: فرانشیزدهنده اغلب پشتیبانی های بازاریابی، آموزش و مشاوره ارائه می دهد.
  4. قدرت چانه زنی بالا: به دلیل عضویت در یک شبکه بزرگ، ممکن است در خرید مواد اولیه یا تبلیغات، قدرت چانه زنی بیشتری داشته باشد.

معایب فرانشیز

• برای فرانشیزدهنده:
  1. کنترل کمتر: فرانشیزدهنده کنترل کمتری بر عملیات روزمره فرانشیزگیرندگان دارد که می تواند به شهرت برند آسیب برساند.
  2. ریسک سوءمدیریت: عملکرد ضعیف یک فرانشیزگیرنده می تواند بر کل شبکه تأثیر منفی بگذارد.
  3. پیچیدگی های حقوقی و نظارتی: مدیریت یک شبکه گسترده فرانشیز در مناطق مختلف، نیازمند رعایت قوانین و مقررات متنوع است.
• برای فرانشیزگیرنده:
  1. استقلال محدود: فرانشیزگیرنده آزادی عمل کمتری در تصمیم گیری های تجاری خود دارد و باید از دستورالعمل های فرانشیزدهنده پیروی کند.
  2. هزینه های اولیه و مستمر: علاوه بر سرمایه گذاری اولیه، حق الامتیازهای دوره ای و سایر هزینه ها می تواند بار مالی قابل توجهی ایجاد کند.
  3. وابستگی به فرانشیزدهنده: موفقیت فرانشیزگیرنده به شدت به عملکرد و ثبات فرانشیزدهنده وابسته است.
  4. محدودیت در فروش یا واگذاری: واگذاری یا فروش کسب وکار فرانشیز ممکن است با محدودیت ها و شروطی از سوی فرانشیزدهنده همراه باشد.

تشکیل، آثار و خاتمه قرارداد فرانشیز

بخش نهایی بررسی کتاب علیرضا جعفری به فرآیند تشکیل قرارداد، تعهدات متقابل طرفین و چگونگی پایان یافتن این رابطه حقوقی می پردازد. این مباحث برای هر فعال در حوزه فرانشیز اهمیت حیاتی دارد.

شرایط تشکیل و مورد معامله در فرانشیز

تشکیل یک قرارداد فرانشیز موفق، مستلزم رعایت دقیق تشریفات و درک صحیح از مورد معامله است.

تشریفات پیش قراردادی و حین قرارداد

دوره پیش قراردادی در فرانشیز اهمیت فراوانی دارد. فرانشیزدهنده موظف است اطلاعات صحیح و جامعی در مورد سیستم فرانشیز، هزینه ها، سودآوری احتمالی و سوابق شرکت خود به فرانشیزگیرنده ارائه دهد. این اطلاعات معمولاً در قالب سندی به نام «سند افشای فرانشیز» (Franchise Disclosure Document – FDD) ارائه می شود. عدم رعایت این تشریفات یا ارائه اطلاعات گمراه کننده می تواند به ضمانت اجراهایی از جمله حق فسخ قرارداد برای فرانشیزگیرنده یا حتی مسئولیت مدنی برای فرانشیزدهنده منجر شود. شفافیت و صداقت در این مرحله، پایه و اساس یک رابطه فرانشیز پایدار را تشکیل می دهد.

مورد معامله در قرارداد فرانشیز

مورد معامله در فرانشیز، ترکیبی از دارایی های نامشهود و حقوقی است که شامل موارد زیر می شود:

1. دانش فنی (Know-How)، اسرار تجاری و اختراع: این موارد شامل تمامی اطلاعات فنی، مدیریتی، بازاریابی و عملیاتی است که فرانشیزدهنده برای راه اندازی و مدیریت موفق کسب وکار به فرانشیزگیرنده منتقل می کند. حفاظت از این اسرار تجاری برای حفظ مزیت رقابتی سیستم فرانشیز بسیار مهم است.
2. نام و علامت تجاری: اجازه استفاده از نام تجاری و علامت تجاری شناخته شده فرانشیزدهنده، یکی از مهم ترین انگیزه های فرانشیزگیرنده برای ورود به این قرارداد است. این حقوق به فرانشیزگیرنده امکان می دهد تا از شهرت و اعتبار فرانشیزدهنده بهره مند شود.

تعهدات طرفین قرارداد فرانشیز

کتاب علیرضا جعفری به تفصیل به تعهدات هر یک از طرفین در طول مدت قرارداد می پردازد.

تعهدات فرانشیزدهنده

فرانشیزدهنده مسئولیت های گسترده ای دارد که فراتر از صرفاً اعطای مجوز است:

• تعهدات پیش قراردادی:
  1. ارائه اطلاعات صحیح و کامل: همانطور که اشاره شد، فرانشیزدهنده باید تمامی اطلاعات لازم را به صورت شفاف به فرانشیزگیرنده ارائه دهد.
• تعهدات ناشی از قرارداد:
  1. انتقال حقوق مالکیت فکری: اعطای حق استفاده از علامت تجاری، دانش فنی و سایر حقوق مالکیت فکری مرتبط با سیستم.
  2. تأمین کالا و خدمات مورد نیاز: در بسیاری از فرانشیزها، فرانشیزدهنده یا تأمین کنندگان مورد تأیید او، ملزم به تأمین کالاها یا مواد اولیه مشخصی برای فرانشیزگیرنده هستند.
  3. آموزش و پشتیبانی: ارائه آموزش های اولیه و مستمر، پشتیبانی فنی و تجاری، و مشاوره برای راه اندازی و بهره برداری موفق از سیستم.
  4. تبلیغات و بازاریابی: انجام فعالیت های تبلیغاتی و بازاریابی در سطح ملی یا بین المللی برای تقویت برند و جلب مشتریان.
  5. به روزرسانی سیستم: توسعه و به روزرسانی مستمر سیستم فرانشیز (محصولات، خدمات، روش ها) و انتقال این به روزرسانی ها به فرانشیزگیرندگان.

تعهدات فرانشیزگیرنده

فرانشیزگیرنده نیز متقابلاً تعهداتی دارد که برای حفظ یکپارچگی و موفقیت شبکه فرانشیز ضروری است:

• تعهدات پیش قراردادی:
  1. ارائه اطلاعات و رازداری: ارائه اطلاعات شخصی و مالی لازم به فرانشیزدهنده و حفظ رازداری اطلاعات محرمانه دریافتی در دوره مذاکرات.
• تعهدات ناشی از قرارداد:
  1. رعایت حقوق مالکیت صنعتی: استفاده از علامت تجاری و دانش فنی مطابق با دستورالعمل های فرانشیزدهنده و عدم سوءاستفاده از آن ها.
  2. راه اندازی و بهره برداری از سیستم: راه اندازی کسب وکار فرانشیز طبق استانداردها و مشخصات تعیین شده توسط فرانشیزدهنده و بهره برداری فعال از آن.
  3. فعالیت در شبکه: مشارکت فعال در شبکه فرانشیز، تبادل اطلاعات و رعایت خط مشی های کلی شبکه.
  4. تعهدات مالی: پرداخت حق فرانشیز اولیه، حق الامتیازهای دوره ای (رویالتی) و سایر مبالغ مقرر در قرارداد.
  5. حفظ کیفیت: تضمین کیفیت محصولات و خدمات ارائه شده مطابق با استانداردهای فرانشیزدهنده.

موفقیت پایدار یک سیستم فرانشیز در حقوق تجارت بین الملل، نه تنها به ساختار حقوقی قوی، بلکه به تعهد و همکاری مستمر و متقابل فرانشیزدهنده و فرانشیزگیرنده بستگی دارد.

خاتمه قرارداد فرانشیز

پایان یافتن قرارداد فرانشیز می تواند به دلایل مختلفی رخ دهد و آثار حقوقی مهمی در پی دارد.

انقضا و انحلال قرارداد

قرارداد فرانشیز معمولاً برای مدت زمان مشخصی منعقد می شود. با اتمام این مدت، قرارداد منقضی می شود، مگر اینکه امکان تمدید آن پیش بینی شده باشد. علاوه بر انقضای مدت، قرارداد ممکن است به دلایل دیگری نیز منحل شود، از جمله:

• فسخ: یکی از طرفین می تواند در صورت نقض تعهدات اساسی توسط طرف مقابل (مانند عدم پرداخت حق الامتیاز یا عدم رعایت استانداردهای کیفیت)، قرارداد را فسخ کند. شرایط فسخ و ضمانت اجراهای آن باید به وضوح در قرارداد مشخص شود.
• بطلان: در مواردی که قرارداد از ابتدا فاقد یکی از شرایط اساسی صحت معاملات باشد (مانند عدم مشروعیت مورد معامله)، ممکن است باطل اعلام شود.
• توافق طرفین: فرانشیزدهنده و فرانشیزگیرنده می توانند با توافق یکدیگر، قرارداد را قبل از اتمام مدت آن خاتمه دهند.

آثار حقوقی خاتمه قرارداد شامل مواردی مانند بازپرداخت برخی هزینه ها، عدم استفاده از علامت تجاری فرانشیزدهنده، بازگرداندن دانش فنی و اسناد محرمانه، و رعایت تعهدات عدم رقابت پس از اتمام قرارداد می شود. کتاب به این موارد با دقت پرداخته و راهنمایی هایی برای مدیریت آثار خاتمه قرارداد ارائه می دهد.

نتیجه گیری و پیشنهادات

کتاب «قرارداد فرانشیز در حقوق تجارت بین الملل» اثر علیرضا جعفری، اثری مرجع و کارآمد در زمینه حقوق تجارت بین الملل است که به طور جامع و دقیق به بررسی ابعاد گوناگون قرارداد فرانشیز می پردازد. این کتاب با تحلیل عمیق ماهیت حقوقی، تفاوت ها با سایر قراردادها، مزایا و معایب، شرایط تشکیل و آثار حقوقی قرارداد فرانشیز، یک راهنمای تخصصی برای دانشجویان، پژوهشگران، وکلا و فعالان کسب وکار ارائه می دهد. ارزش این کتاب در ارائه یک چارچوب فکری منسجم و مستند است که پیچیدگی های فرانشیز در حقوق بین الملل را روشن می سازد.

علیرضا جعفری با رویکردی تحلیلی، خواننده را با تمامی جنبه های قراردادهای فرانشیز بین المللی آشنا می کند و به ویژه به نقش حیاتی حقوق مالکیت فکری در فرانشیز و تأثیر فرانشیز و حقوق رقابت بر این نوع قراردادها می پردازد. این اثر نه تنها به تبیین مفاهیم نظری می پردازد، بلکه با بررسی تعهدات فرانشیزدهنده و فرانشیزگیرنده، به جنبه های کاربردی و عملیاتی مفهوم فرانشیز حقوقی نیز توجه ویژه ای دارد. مطالعه این خلاصه کتاب قرارداد فرانشیز در حقوق تجارت بین الملل (نویسنده علیرضا جعفری)، بینشی جامع و کارآمد برای درک سازوکارهای این نوع قرارداد تجاری بین المللی فراهم می آورد و جایگاه آن را به عنوان یک ابزار توسعه اقتصادی برجسته می سازد.