قدرتی که به رخ کشیده شد

به گزارش تی تی آنلاین رضا رحمتی در یادداشتی در وطن امروز نوشت: اگرچه «وعده صادق ۲» یک عملیات نظامی در ابعاد موشکی و البته با قدرت محسوب می شود اما ابعاد دیگری نیز دارد که ضروری است به آن توجه شود؛ ابعادی که با هوشمندی با پیوست های روانی و شجاعت مقامات ایرانی همراه  و خود به عنوان تولیدکننده قدرت محسوب می شود و آن بازیابی شرافت عربی است. در این یادداشت با مروری بر نمایش قدرت مادی «وعده صادق ۲» یعنی ایجاد وحشت در طرف خصم و فروپاشی امنیت استراتژیک اسرائیل به پیوستار معنوی این عملیات یعنی نمایش قدرت معنوی با حضور رهبر انقلاب در نماز جمعه و خطبه های توفانی ایشان برای فرستادن پیام مهمی به همه اشاره می کنم یعنی پیامی که ایران بعد از «وعده صادق ۲» این بار با حضور قدرتمندانه و بدون واهمه رهبرش درباره مساله فلسطین می خواهد به اسرائیل از یک طرف و مردم عرب از سوی دیگر مخابره کند؛ اینکه ایران است که می تواند «شرافت» از دست رفته را به اعراب بازگرداند.  

* «وعده صادق ۲» نمایش قدرت مادی

در ادبیات روابط بین الملل قدرت صرفا کسب و حفظ نمی شود؛ قدرت علاوه بر این باید نمایش داده شود به رخ کشیده شود باید ایجاد بازدارندگی کند. باید به قدری مفید باشد که بتواند در دشمن و رقیب ایجاد وحشت کند تا از دست زدن به اقدام خلاف قواعد بین المللی یا اقدامات دشمنانه پرهیز کند. بنابراین نمایش قدرت نیز مهم است. به همین دلیل است که «وعده صادق ۲» با «وعده صادق ۱» در ۱۳ آوریل متفاوت بود. در «وعده صادق ۱» خصم توان ارزیابی دارد از پدافندهای مختلف استفاده می کند و این امکان برایش فراهم می شود تا سطح خسارتی را که می تواند متقبل شود کاهش دهد اما در «وعده صادق ۲» این امکان هم داده نمی شود از شلیک موشک تا اصابت کمی بیشتر یا کمتر از ۱۰ دقیقه طول می کشد و پدافند دشمن از مقابله ناتوان می شود. 

* «وعده صادق ۲» و فروپاشی امنیت راهبردی اسرائیل

«وعده صادق ۲» علاوه بر این افسانه و کابوس امنیت استراتژیک اسرائیل را دچار فروپاشی کرد؛ امنیتی که خط قرمز بلوک قدرت غرب بود و دهه ها برای آن سرمایه گذاری انجام شده بود. سیستم هوایی و پدافندی چندلایه ای که توسط اسرائیل آمریکا انگلیس فرانسه اردن عربستان و دیگران برای مقابله با موشک های ایرانی ناتوان ماند و رویای «گنبد آهنین» از هم پاشید.

* فلسطین و غزه؛ فروپاشی شرافت عربی

اسرائیل همزمان با اشغال فلسطین شرافت عربی را هم اشغال کرده است و اعراب در یک دوره ۸۰ ساله با چشمان خود آب شدن شرافت هزاران ساله خود را به تماشا نشستند. اعرابی که روزگاری با رهبری مصر اردن عراق سوریه و… همگی در نبرد با اسرائیل برای بازپس گیری تکه ای از خاک عربی و اسلامی دچار شکست های شده بودند جنگ هایی که همچون استخوانی بزرگ در گلوی اعراب قرار گرفته و جز حسرت شکست های پی در پی چیزی از آنها به یادگار نمانده؛ جنگ هایی شبیه جنگ ۱۹۴۸ اعراب و اسرائیل شورش فدائیان فلسطینی بحران سوئز جنگ ۶ روزه جنگ فرسایش زا جنگ یوم کیپور مقاومت فلسطین در جنوب لبنان و جنگ ۱۹۸۲ لبنان همه و همه شکست های پشت سر هم اعراب بود و تنها بعد از قدرت گیری حزب الله و تقویت جبهه جنوب لبنان و درگیری های جنوب لبنان (۲۰۰۰–۱۹۸۵) اوضاع کمی (و تنها کمی) بهبود یافته بود.

همه اینها سبب تحقیر و فروپاشی مفهومی بنیادین در فرهنگ عربی شده بود به نام «شرف». ادبیات مفهومی شرف ریشه در تاریخ اعراب دارد و همواره اعراب به خاطر آن به خود می بالیدند. به همین دلیل در لسان سیاسی اعراب این از جایگاه ویژه ای برخوردار است اما اسرائیل شرافت عربی را در این ۸۰ سال زیر پای خود له کرد. سوای  شکست های میدانی اعراب در جنگ های پی در پی با اسرائیل بخشی از مساله از بین رفتن شرافت عربی به تن دادن اعراب به خواسته های اسرائیل بازمی گردد. به بیان دیگر اعراب بعد از یک دوره شکست های مفتضحانه از اسرائیل به این جمع بندی رسیدند که راه حلی جز سازش و تعامل مستمر با اسرائیل وجود ندارد و باید از دریچه منافع متقابل به چهره اسرائیل نگاه کرد به همین دلیل با تمسک به ایده توسعه شروع به سفیدشویی اسرائیل کردند. 

حتی بعد از عملیات توفان الاقصی نیز ارتباطات اقتصادی خود با اسرائیل را حفظ کردند و روابط اقتصادی مستحکمی با این رژیم داشتند. ۵ کشور عربی تجارت خارجی این رژیم را نجات دادند و صادرات اشغالگران به این کشورها در سال ۲۰۲۳ افزایش قابل توجهی داشته که مانع کاهش بیشتر صادرات رژیم صهیونیستی شد. 

موسسه صلح آبراهام (AAPI) نیز در گزارش سالانه خود اعلام کرد تجارت بین رژیم صهیونیستی و ۷ کشور عربی که روابط خود را با این رژیم عادی کرده اند در سال ۲۰۲۳ رکورد شکست و از ۴ میلیارد دلار فراتر رفت که ۱۶ درصد در مقایسه با سال ۲۰۲۲ افزایش داشته است. تجارت دوجانبه بین این کشورها و رژیم صهیونیستی پس از آغاز جنگ غزه در اکتبر گذشته تنها ۴ درصد کاهش یافت و از ۹۳۷ میلیون دلار به ۹۰۳ میلیون دلار رسید. در مقابل تجارت کلی رژیم صهیونیستی با جهان خارج ۱۸ درصد کاهش داشت. برخی داده های رسمی رژیم صهیونیستی از افزایش حجم تجارت ۵ کشور عربی با رژیم اشغالگر در طول نسل کشی غزه و ۲ برابر شدن صادرات برخی دیگر در مقایسه با قبل حکایت دارد. براساس گزارش پایگاه خبری عربی پست داده های مربوط به صادرات کشورهای عربی به رژیم اسرائیل نشان می دهد امارات عربی متحده به تنهایی ۸۱.۴ درصد از حجم کل صادرات کشورهای عربی به این رژیم را در طول جنگ به خود اختصاص داده و پس از آن مصر اردن مراکش و بحرین قرار دارند. آمارهای رسمی رژیم صهیونیستی نشان می دهد صادرات ۵ کشور عربی به این رژیم از اکتبر ۲۰۲۳ (شروع جنگ غزه) تا پایان ماه مه ۲۰۲۴ به ۲ میلیارد و ۱۷ میلیون دلار رسیده در حالی که ارزش صادرات و واردات این کشورهای عربی و اسرائیل در طول جنگ به ۲ میلیارد و ۸۴۱ میلیون دلار رسید. 

* عملیات «وعده صادق ۲» سخنرانی تاریخی رهبر انقلاب و بازیابی شرف اعراب

اما آنچه این نوشته به دنبال آن است نه ابعاد نظامی «وعده صادق» و نه ابعاد امنیت راهبردی آن است که البته درباره آن می توان بسیار بحث کرد و حتما بحث می شود. این یادداشت می خواهد موضوع را از لنز عینک عربی مورد بحث قرار دهد. روی دیگر اینکه «وعده صادق» توانست خسارات مادی و معنوی برای اسرائیل به وجود آورد و وضعیت روانی اسرائیل را به مرز فروپاشی روانی سوق دهد این بود که این عملیات توانست رویای عربی برای مقاومت در برابر اسرائیل را یک بار دیگر برجسته کند و اعراب را از تحقیرهای ۸۰ ساله شان برهاند؛ موضوعی که با شکست های متمادی اعراب از اسرائیل در دهه های مختلف و ایجاد فضای سازش و خیانت در بین اعراب این ایده را بازروایی کرده بود که «در برابر اسرائیل هیچ چاره ای جز تسلیم وجود ندارد». تجلی این ایده را باید در «معامله قرن» بین اسرائیل و اعراب حاشیه خلیج فارس و «موافقتنامه آبراهام» دنبال کرد. 

در همین فضای کاملا ناامیدانه که بر روحیه فلسطینی ها به وجود آمد ترورهای پی در پی ویرانی غزه و در نهایت تجاوز اسرائیل به جنوب لبنان عملیات «وعده صادق ۲» و بارش موشک های ایرانی به اسرائیل که بدون هیچ تردید محکم و هدفمند انجام شد گویی تزریق روح امید به شرافت عربی از دست رفته فلسطینیان و اعراب منطقه بود. به همین دلیل اعراب به رغم تفاوت در بافت فرهنگی با ایرانیان غرق سرور و شادی بودند جشن گرفتند فلسطینیان در بند در اردوگاه های فلسطینی مردم اردن تحت حکومت نظامیان اردن مردم مصر تحت حکومت سکولارهای نظامی مردم بحرین تحت حکومت مستبدان آل خلیفه مردم عربستان تحت حکومت بن سلمان مردم عراق مردم مراکش الجزایر و… با دیدن موشک ها از نزدیک یا در شبکه های اجتماعی و رسانه های دیگر احساس بازیابی شرافت از دست رفته خود را کردند. این موضوع بعد از حضور رهبر انقلاب در نماز جمعه و خطبه های حماسی ایشان نیز سبب تولید و بازتولید همین حس شرافت در اعراب بود. نگاهی به فضای رسانه ای پست ها و کامنت های عرب زبان ها در شبکه های اجتماعی و پای پست های رسانه هایی شبیه الجزیره و… حس غرور آسیب دیده اعراب را یک بار دیگر زنده کرد و اعراب را به یاد آن چیزی که همیشه خود را با آن معرفی می کردند انداخت: «شرف».

انتهای پیام