چرا برخی از والدین دست به تنبیه فرزندان خود می‌زنند؟

دکتر «محمدنبی صالحی» اظهار کرد: معمولا وقتی والدین یک سری معیارها و انتظارات در ذهن خود دارند و فرزندشان با این معیارها فاصله دارد، ناراحت می‌شوند. بخشی مربوط به رفتار بچه و بخش دیگر آن مربوط به معیارهایی است که در ذهن والدین است و ممکن است خیلی سختگیرانه باشند.

این روانشناس گفت: والدین نباید سعی کنند بچه را تربیت کنند، تنها باید شرایط را برای رشد او فراهم کنند. والدین نباید معیارهای خود را به فرزندان دیکته کنند. وقتی بچه از معیارهای والدین فاصله می‌گیرد ممکن است دست به تنبیه او بزنند.

این مدرس دانشگاه ادامه داد: در بخش دیگر شرایط و صفات شخصیتی والدین است که در تنبیه فرزندان تاثیر دارد، والدینی که صفت شخصیتی تکانشی دارند، فرزندان خود را تنبیه می‌کنند. در اصل در تنبیه فرزندان، والدین مقصر هستند.

صالحی تاکید کرد: تنبیه یکی از روش‌هایی است که خیلی سریع جواب می‌دهد، شاید برای همین زیاد از آن استفاده می‌شود. اما ناگفته نماند رویکرد رفتارگرا در روانشناسی، تنبیه را منسوخ می‌داند، خصوصا تنبیه‌های بدنی و جسمی و حتی تنبیه‌های روانی. آنچه مهم است پیامدهای بعد از تنبیه است که در آینده خود را نشان می‌دهد.

وی افزود: کودکانی که سخت تنبیه می‌شوند ممکن است این تنبیه خود را به شکل ناخن جویدن، لکنت، شب ادراری و… نشان دهد. در بزرگسالی نیز این افراد پرخاشگر و تکان‌شگر می‌شوند. پس نتیجه می‌گیریم پیامدهای تنبیه برای آینده فرزندان بسیار زیان بار است.

صالحی گفت: تنبیه‌های فیزیکی و تنبیه‌های روانشناختی و کلامی از انواع تنبیه است. یکی از راه‌های جایگزین به جای تنبیه که معرفی شده است، تقویت منفی است. در تقویت منفی یک محرک آزار دهنده ارائه نمی‌شود، بلکه چیزی که خوشایند است بچه موقتا از آن محروم می‌شود.

این روانشناس افزود: در تنبیه یک محرک آزار دهنده ارائه می‌شود تا رفتار را کاهش دهد، اما در تقویت، بچه در بعضی مواقع طبق نیاز تا اصلاح رفتار خود از بعضی شرایط محروم می‌شود. این یک جایگزین مناسب برای تنبیه است.

این مدرس دانشگاه گفت: در نتیجه می‌توان گفت که تنبیه یک روش منسوخ شده است ولی چون به صورت آنی و لحظه‌ای نتیجه می‌دهد بیشتر از آن استفاده می‌شود ولی تاثیر نامطلوب آن در آینده بسیار زیاد است. این تنبیه در وجود بچه باقی می‌ماند و در آینده، این رفتارها را تکرار می‌کند. در تقویت منفی بچه موقتا از یک امتیاز محروم می‌شود و بعد از اصلاح رفتار، امتیاز گرفته شده، دوباره به او باز می‌گردد.