لطف بزرگ عراق به ایران
هفته دوم رقابت‌های جام ملت‌های آسیا در شرایطی در حال پیگری است که روز گذشته اولین شگفتی جام رقم خورد؛ ژاپن، مدعی اول قهرمانی در این دوره از مسابقات در دیداری که نشانی از قدرت این تیم شرق آسیایی نداشت، با نتیجه ۲ بر یک مغلوب عراق با آن شرایط نه‌چندان مساعدش شد، تا غافلگیری بزرگی صورت بگیرد. حالا در این گروه، عراق اگر در دیدار آخرش برابر ویتنام نه‌چندان قدرتمند، بازی را واگذار نکند، صدرنشین می‌شود و ژاپن به‌عنوان تیم دوم، راهی مرحله بعدی می‌شود. اینجا، عراق با درخششی که داشته توانسته خودش را از رویارویی با کره جنوبی در مرحله یک‌هشتم نهایی نجات دهد. اتفاق مهم‌تر، ولی اینکه ژاپن با دومی در این گروه، باید در یک‌هشتم نهایی، به مصاف کره جنوبی برود!
این دیدار که بسیاری تصور می‌کردند می‌تواند دیدار پایانی جام ملت‌ها باشد در نزدیک‌ترین زمان ممکن رقم خواهد خورد. البته به شرط آنکه کره صدرنشینی‌اش را حفظ کند و دچار حساب و کتاب نشود. هرچند کره‌ای‌ها در صورت حساب و کتاب کردن برای اینکه عمدا صدرنشین نشوند، باز هم در مرحله بعدی بازی دشواری با عربستان خواهند داشت.
تا به اینجا، مشخص است که اگر اتفاق غیرمترقبه‌ای رخ ندهد، یکی از مدعیان اصلی جام، بلافاصله بعد از مرحله گروهی، از دور رقابت‌ها کنار می‌رود. این همان اتفاقی است که می‌تواند بسیار به سود تیم ملی ایران باشد. تیم ملی ایران قبل از این اتفاقات، تا رسیدن به مرحله یک‌چهارم نهایی و تقابل احتمالی با کره جنوبی، رقیب سرسختی پیش‌رو ندارد. حالا اگر تصور شود، ژاپن و کره در یک‌هشتم به مصاف یکدیگر بروند و از بین آن‌ها یکی رقیب ایران شود،
روی کاغذ معادله یک‌چهارم نهایی تغییر چندانی نکرده و ایران باید با یکی از غول‌های شرق آسیا روبه‌رو شود. تفاوتش، ولی اینجاست که اگر ایران از این مرحله عبور کند، آن وقت کار چندان دشواری برای رسیدن به عنوان قهرمانی در آسیا آن‌هم بعد از قریب به پنج دهه ناکامی نخواهد داشت. پس برد روز گذشته عراق مقابل تیم ژاپن، خیرش به‌طور غیرمستقیم به ایران رسیده که می‌تواند با خیال راحت‌تری در دیدار نیمه‌نهایی و نهایی به میدان برود.
چه می‌شود اگر ایران صدرنشین نشود؟
حالا که ژاپن هم به این طرف جدول رسیده، ایران می‌تواند حساب و کتاب را از سر بگیرد. درست است که برای تیمی که می‌خواهد قهرمان یک تورنمنت شود، نباید زیاد تفاوتی داشته باشد که با چه تیمی روبه‌رو می‌شود، ولی مسئله اینجاست که ایران می‌تواند با نتیجه نگرفتن تعمدی، خودش را به آن سوی جدول برساند و راحت‌تر از هر زمان دیگری، به جمع چهار تیم برتر آسیا برساند.
مشخص نیست که چنین معادلاتی در دستور کار امیر قلعه‌نویی و شاگردانش قرار بگیرد یا خیر، ولی دوم‌شدن ایران در گروه سوم رقابت‌های جام ملت‌های آسیا، می‌تواند مسیر بسیار راحت‌تری در مقایسه با این سوی جدول، پیش‌روی تیم ملی ایران بگذارد. ایران اگر در گروه سوم، یعنی همین گروهی که حضور دارد، صدرنشین شود، باید در مرحله بعدی با یکی از تیم‌های سوم گروه‌های A، B یا F روبه‌رو شود که روی کاغذ بازی دشواری نیست. با وجود این، در مرحله بعدی، یعنی یک‌چهارم نهایی، باید به مصاف برنده دیدار احتمالی ژاپن و کره جنوبی برود که ناگفته پیداست بازی دشواری خواهد بود.
حالا اگر ایران در گروه سوم، یعنی همین گروه کنونی‌اش دوم شود، چه اتفاقی می‌افتد؟ طبق جدول مسابقات، تیم دوم این گروه، باید در مرحله بعدی، به مصاف تیم دوم گروه اول که به احتمال بسیار زیاد، چین خواهد بود، برود. واضح است که هر بازی در جام ملت‌ها، دشواری‌های خاص خودش را دارد، ولی مشخص است که ایران در این صورت، شانس بیشتری برای رسیدن به نیمه‌نهایی دارد. دلیل؟ برنده بازی احتمالی با چین، باید در یک‌چهارم نهایی با عراق بازی کند.
حالا تیم ملی باید انتخاب کند که از بین بازی با برنده ژاپن و کره، عراق و چین را انتخاب کند یا خیر؟ درست است که قدرت تیم ملی ایران به‌حدی است که بتواند از پس ژاپن و کره هم بربیاید، ولی مسیری که ایران در صورت دوم‌شدن در جدول انتخاب می‌کند، مسیر ساده‌تری به نظر می‌آید. شاید در یک‌هشتم نهایی، ایران در صورت دوم‌شدن در گروه، کار سخت‌تری در مقایسه با آن سوی جدول دارد (که باز هم بعید به نظر می‌رسد)، ولی قاعدتا اگر دست پر از آن مرحله عبور کند، تقریبا حضورش در جمع چهار تیم پایانی قطعی است. درست است که در فوتبال امروز نباید هیچ حریفی را دست‌کم گرفت و هر آن، احتمال غافلگیری وجود دارد، ولی روی کاغذ، جدال با تیم‌های همسایه در غرب آسیا، ساده‌تر از بازی‌کردن با تیم‌های مدعی شرق آسیاست. ضمن اینکه ایران در انتخاب آن سوی جدول، در نیمه‌نهایی هم ممکن است به استرالیا بخورد. به‌این‌ترتیب، در این صورت، تا رسیدن به بازی فینال، خبری از تقابل با کره و ژاپن نخواهد بود.
به هر روی، این‌ها همگی معادلاتی است که روی کاغذ، شکل‌گرفتن آن‌ها ساده‌تر از واقعیت است و باید منتظر سرنوشت بازی‌های ایران در مرحله گروهی ماند، تا تکلیف این تیم در مرحله حذفی مشخص شود. اینکه معادلات هم همیشه به‌صورت صد‌درصدی درست از آب درآید، همیشگی نیست، ولی نباید فراموش کرد، بوده‌اند تیم‌هایی که در جام‌های مهم، با امتیاز از دست دادن‌های عامدانه، طرف دیگری از جدول را برای رسیدن به قهرمانی، برگزیده‌اند.