چله کشی فرش چیست؟
هرچند که در زبان فارسی از واژه‌های مختلفی همچون قالی، گلیم، زیلو و … برای انواع زیراندازها استفاده می‌شود اما واژه عربی فرش مدت‌زمان زیادی است که مورد استفاده قرار می‌گیرد و به همین دلیل اصطلاحات متعددی که در آن استفاده می‌شود زیاد به گوش می‌خورد.
چله فرش یکی از رایج‌ترین اصطلاحاتی است که استفاده می‌شود. در حقیقت چله فرش همان تار فرش است که به عنوان پایه و اساس ساخت فرش شناخته می‌شود. در ادامه مطلب به بررسی بیشتر اصطلاح چله و همچنین تفاوت‌های چله ابریشم و چله پشم در قالی‌بافی پرداخته خواهد شد.
چله فرش چیست؟
همانطور که گفته شد در هنر و صنعت قالی‌بافی بیش از ده‌ها اصطلاح مختلف وجود دارد اما واژه‌های تار و پود بیشتر از سایرین به گوش می‌خورند. برای محافظت از چله و تار و پور فرش بهتر است از قالیشویی خوش قدم در کرج برای پاکیزگی آن ها کمک بگیرید.در حقیقت چله فرش همان تار است. چله یا تار به نخ‌های نازکی گفته می‌شوند که بر روی دار قالی نصب می‌شوند و به شکل چندلا و پرپیچ‌وتاب خواهند بود.
این تارها به صورت عمودی بر روی دار نصب می‌شوند و وظیفه اصلی آنها نگهداری گره‌ها روی فرش است. چله می‌تواند از مواد مختلفی همچون پنبه، ابریشم و پشم تولید شود اما چله‌های ابریشمی و پشمی رواج بسیار بیشتری دارند.
انواع روش‌های چله کشی
چله‌کشی فرش و قالی، و … امروزه می‌توانند به روش‌های مختلفی انجام شوند اما در حقیقت چند روش آنها از اعتبار و شهرت بیشتری برخوردار است. از جمله رایج‌ترین روش‌های چله‌کشی می‌توان به چله‌کشی ترکی، چله‌کشی فارسی و چله‌کشی تلفیقی اشاره کرد که هرکدام از آنها می‌توانند کاربردها و قابلیت‌های خاص خود را داشته باشند.
می‌توان گفت بهترین روش چله‌کشی در فرش‌ها، گلیم‌ها و … چله‌کشی ترکی است که میزان تسلط بافنده بر روی فرش بیشتر است و فرش‌ها با نظم بیشتری بافته می‌شوند هرچند که می‌تواند معایبی نیز داشته باشد.
چله فرش ابریشم
فرش‌هایی که نخ چله آنها از جنس ابریشم است فرش چله ابریشم می‌نامند. چله این فرش‌ها در حقیقت ظرافت و باریکی ویژه‌ای داشته و در عین حال بسیار مقاوم هستند. این فرش‌ها معمولاً از زیبایی و ظرافت بالایی برخوردارند و بسیار چشم نوازند. بیشترین کاربرد چله‌های ابریشمی برای طرح‌های ریزبافت و خاص است و می‌توان در انواع رنگ‌های مختلف وجود داشته باشد.
اگرچه تارهای نخ در چله ابریشم بسیار نازک هستند اما دوام بسیار بالایی دارند و می‌توانند برای فرش‌های هنر و دکوراتیو استفاده شوند. معمولاً از چله‌های ابریشمی برای تابلوفرش‌ها استفاده می‌شود چرا که هم قیمت بالاتری دارند و از ظرافت خوبی برخوردارند. چله‌های ابریشمی می‌توانند درجه‌بندی‌های متفاوتی داشته باشند که هر کدام از میزان نرمی و لطافت خاصی برخوردارند.
چله فرش پشم
پشم گوسفندان از رایج‌ترین مواد در چله‌کشی فرش‌ها، گلیم‌ها و… هستند. پشم با روش‌های متفاوت و متنوعی به نخ تبدیل می‌شود و با توجه به دوام و استحکام بالایی که دارد می‌تواند به عنوان چله استفاده شود. این نخ‌ها می‌توانند در برابر گرما، رطوبت و … مقاومت بالایی داشته و از طول عمر بالایی برخوردار باشند. البته از پشم و ابریشم می‌توان به عنوان نخ خاب فرش نیز استفاده کرد. در مقاله‌ای با عنوان ؟ می‌توان اطلاعات مناسبی در مورد این نوع نخ‌ها کسب کرد.
نوع نخ چله می‌تواند حتی در نیز تأثیر داشته باشد. چرا که هر کدام از نخ‌های چله می‌توانند ضخامت خاصی داشته باشند و در نتیجه بر تراکم و ضخامت فرش‌ها تأثیر بگذارند. نوع چله در قالی‌بافی باید بر اساس نقشه فرش، رجشمار فرش، میزان ظرافت و نوع فرش تعیین شود و نمی‌توان برای هر نوع فرش از چله‌های ابریشمی یا پشمی استفاده کرد.
هر کدام از این نخ‌های چله می‌توانند مزایا و معایب خاص خود را داشته باشند و در فرش‌های ویژه‌ای کاربرد داشته باشند. از مهم‌ترین تفاوت‌های این دو نوع چله فرش می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- فرش‌های بافته‌شده با چله ابریشمی ظرافت بیشتری دارند.
- فرش‌های چله ابریشمی از قیمت بیشتری برخوردارند.
- مرغوبیت و کیفیت فرش‌های چله ابریشمی بسیار بیشتر از فرش‌های چله پشمی است.
- این فرش‌ها می‌توانند نرمی و لطافت بیشتری در مقایسه با فرش‌های چله پشمی داشته باشند
- فرش‌های چله پشمی از ضخامت بیشتری برخوردار بوده و در مقایسه با فرش‌های ابریشمی زبرتر هستند.
- فرش‌هایی با چله پشم می‌توانند در برابر حرارت، رطوبت و … مقاومت بیشتری داشته باشند.
- فرش‌های چله پشمی قیمت مناسب‌تری دارند و می‌توانند برای بخش‌های پرترافیک منازل استفاده شوند.
- فرش پشمی می‌تواند گزینه بهتری برای مناطق سرد و کوهستانی باشد.
- فرش‌های چله پشمی می‌توانند نقش و تأثیر زیادی در تسکین دردها، بهبود گردش خون بدن، خواب راحت و … داشته باشند.
انتخاب نوع چله کشی فرش
همانطور که گفته شد هر کدام از چله های ابریشمی و پشمی می‌توانند مزایا و معایب خاص خود را داشته باشند و برای انتخاب هر کدام از آنها لازم است که به نکات و فاکتورهای مختلفی همچون قیمت، ابعاد فرش، محل و موقعیت مورد استفاده، رنگ فرش، تراکم فرش و … توجه شود. به صورت کلی می‌تواند برای داشتن انتخاب درست و مناسب‌تر از خدمات مشاوره‌ای استفاده شود. کارشناسان شرکت‌های قالیشویی می‌توانند با ارائه اطلاعات جامع و کامل به افراد در انتخاب نوع چله و فرش کمک ویژه‌ای بکنند.
تأثیر چله فرش در شستشوی آن
نوع جنس نخ چله، روش چله‌کشی و کیفیت چله‌کشی فرش و گلیم و … می‌تواند تأثیر ویژه‌ای بر روی روش‌های شستشو و مواد مورد استفاده داشته باشد. در شستن فرش و و … لازم است که حتما به نخ چله و نحوه چله‌کشی توجه شود و بر اساس ویژگی‌های آن از روش‌ها و مواد شوینده مختلف استفاده شود تا آسیب و خسارت به فرش یا گلیم وارد نشود. بهترین روش برای شستن انواع فرش‌ها و گلیم‌های چله ابریشمی یا پشمی استفاده از خدمات شرکت‌های قالیشویی است چرا که این شرکت‌ها از نیروهای متخصص، تجهیزات مدرن و مواد شوینده مناسب استفاده می‌کنند.
جمع‌بندی
آیا می‌دانید که چله فرش چیست و انواع مختلف آن کدام است؟ برای درک بهتر اصطلاح چله فرش در صنعت فرش‌بافی لازم است که ابتدا با مفهوم چله‌کشی آشنا شویم. یکی از مهم‌ترین مراحل بافت فرش، چله‌کشی است. در واقع چله‌کشی پیش از شروع بافت گره‌ها بر زمینه آماده انجام می‌شود.
چله‌کشی را می‌توان به شیوه‌های مختلفی به انجام رساند؛ البته برای یک بافت مطلوب و ایده‌آل لازم است که چله‌کشی بر اساس اصول استاندارد مربوطه انجام شود. فردی که امر چله‌کشی فرش را بر عهده دارد، با بررسی نقشه فرش تعیین می‌کند که فرش دقیقاً به چند تار احتیاج دارد، در نهایت، با استفاده از ابزارهای مخصوص این کار از جمله دفتین، آچار، مداد، متر و دار و… چله‌کشی را شروع می‌کند.
چله فرش چیست و به چه صورت انجام می‌شود؟
چله درواقع همان تار یا نخ‌های نازکی بوده که بر روی دار قالی نصب می‌شوند و به صورت چندلا و پر پیچ و تاب هستند. تارهای مذکور به شکل عمودی روی دار نصب شده و وظیفه نگهداری گره‌ها بر روی فرش را بر عهده دارند. چله فرش می‌تواند از مواد گوناگونی مثل پنبه، ابریشم و پشم تولید شود. لازم به ذکر است که چله‌های ابریشمی و پشمی جزو پرکاربردترین و متداول‌ترین چله‌ها به شمار می‌آیند.
تفاوت چله‌کشی و چله در فرش چیست؟
به نخ‌هایی که به موازات یکدیگر و با قدرت کششی برابر در جهت طولی بر روی دار قالی قرار داده می‌شوند، چله در فرش می‌گویند. به عمل قرارگیری این نخ‌های چله بر روی دار قالی نیز اصطلاحاً چله‌کشی گفته می‌شود.
پیش از شروع بافت قالی شما می‌بایست یک دار تهیه کرده و بر روی آن عمل چله‌کشی را پیاده کنید. در این فرآیند تارهایی را بر روی دار قالی بسته و محکم خواهیم کرد تا در مراحل بعدی گره‌ها را بر روی تارها زده و رج و گره زدن انجام شود.
چله فرش چیست و شیوه‌های مختلف آن کدام است؟
در بحث قبل متوجه شدیم که چله فرش چیست و چه تفاوتی با چله‌کشی دارد. به طور کل سه روش مختلف برای چله‌کشی وجود دارد که عبارتند از: چله‌کشی ترکی، چله‌کشی فارسی و چله‌کشی تلفیقی. در ادامه به توضیح هر یک از روش‌های مذکور خواهیم پرداخت:
چله‌کشی ترکی
به طور معمول این نوع چله‌کشی توسط ۲ فرد و مستقیماً بر روی دار انجام می‌شود. لازم به ذکر است که چله‌کشی ترکی باید با دقت و تمرکز بسیار بالایی انجام شود. برای شروع کار ۲ تار موازی به صورت عرضی بر روی دار بسته خواهد شد. ناگفته نماند که عرض این تارها به منظور جلوگیری از بروز مشکل در هنگام گره زدن بیشتر از دار است. به این تارهای عرضی اصطلاحاً زهواره نیز گفته می‌شود.
چله‌کشی فارسی
در شیوه چله‌کشی فارسی اول چله روی زمین کشیده شده و در مرحله بعدی روی دار منتقل می‌شود. برای انجام این کار سه میله با قطر حدودی ۵/۱ سانتی‌متر و طول ۱ متر روی زمین قرار داده خواهد شد. ناگفته نماند که نخ چله ۱ متر بیشتر از طول مورد نیاز در نظر گرفته می‌شود.
چله‌کشی تلفیقی
این نوع چله‌کشی، تلفیقی از چله‌کشی فارسی و ترکی است که در موارد مورد نیاز استفاده می‌شود.
چله فرش چیست و نخ‌های مصرفی آن کدام است؟
اکنون که با مفهوم چله فرش چیست آشنا شدیم، جا دارد که به نخ‌های مصرفی در چله‌کشی اشاره بیشتری داشته باشیم. در ابتدا لازم به ذکر است که نخ چله‌کشی باید از استحکام و دوام بالایی برخوردار باشد. همانطور که گفته شد، برای چله‌کشی معمولاً از الیاف طبیعی همچون پنبه، پشم و ابریشم استفاده می‌شود؛ البته انتخاب نخ‌های ضخیم و باریک با توجه به نقشه و رج شمار فرش انجام می‌پذیرد.
چله فرش ابریشم
فرش‌هایی که نخ چله مصرفی آنها از جنس ابریشم است، اصطلاحاً تحت عنوان چله فرش ابریشم شناخته می‌شوند. چله این نوع از فرش‌ها ظرافت و باریکی مخصوصی داشته و در عین حال بسیار مقاوم است. همچنین این فرش‌ها زیبایی و ظرافت ظاهری بسیار خوبی دارند. کاربرد اصلی چله‌های ابریشمی برای طرح‌ها خاص و ریزبافت بوده و آنها در انواع مختلف رنگ‌ها وجود دارند. علاوه بر این، چله قالی ابریشم برای فرش‌های هنری و دکوراتیو و همچنین تابلوفرش‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. ناگفته نماند که قیمت این نوع فرش‌ها در مقایسه با سایر فرش‌ها نسبتاً بالاتر است.
چله فرش پشم
یکی دیگر از نخ‌هایی که در بحث چله قالی چیست باید به آن اشاره کنیم، پشم است. پشم گوسفندان جزو متداول‌ترین مواد در چله‌کشی انواع مختلف فرش‌ها، گلیم‌ها و… محسوب می‌شود. این نوع نخ‌ها در برابر گرما، رطوبت و… مقاومت بسیار خوبی از خود نشان داده و از طول عمر بالایی نیز برخوردار هستند. ناگفته نماند که از پشم و ابریشم می‌توان به عنوان نخ خاب نیز استفاده کرد.
تفاوت چله پشم و چله ابریشم در چیست؟
ما می‌دانیم که چله فرش چیست و چه نخ‌هایی در چله‌کشی استفاده می‌شود. ابریشم و پشم جزو پرکاربردترین نخ‌ها برای چله‌کشی محسوب می‌شوند، اما تفاوت‌هایی بین این دو وجود دارد که در ادامه به شرح آنها می‌پردازیم:
- ظرافت فرش‌هایی که با چله ابریشمی بافته می‌شوند بیشتر است.
- قیمت فرش‌های چله ابریشمی در مقایسه با چله پشمی بالاتر است.
- کیفیت و مرغوبیت چله ابریشمی بیشتر است.
- نرمی و لطافت فرش‌های چله پشمی در مقایسه با چله ابریشمی کمتر است.
- فرش‌های چله پشمی در مقایسه با فرش‌های چله ابریشمی ضخیم‌تر بوده و زبرتر هستند.
- استفاده از فرش‌های چله پشمی در مناطق کوهستانی و سرد گزینه بهتری محسوب می‌شود.
- فرش‌های چله پشمی در تسکین درد، بهبود گردش خون، خواب راحت و… تأثیر بسزایی دارند.