اختلال یادگیری خواندن در کودکان

از دیگر اختلالات شایع مرتبط با یادگیری، اختلال خواندن یا دیسلکسیا است که برای افراد مبتلا مشکلاتی را در زمینه درک درست مطالب، تلفظ و حتی نوشتن به وجود می آورد به طوری که قادر نیستند مانند سایرین در مهارت های آموزشی مرتبط با خواندن، عملکرد موفقیت آمیزی داشته باشند. با توجه به اینکه بروز این اختلال  هیچ ارتباطی با سطح و بهره هوش کودکان ندارد، خانواده ها می توانند با کمک متد های درمانی آن را بهبود بخشند به طوری که کودک به راحتی به مسیر طبیعی رشد برگردد. به همین دلیل تیم نورولند برای کمک به آگاهی شما والدین عزیز این مطلب را تهیه کرده است که مطالعه آن پیشنهاد می شود. سایز لباس لاک پشت های نینجا برای رده سنی کودک و نوجوانان مناسب است.

تعریف اجمالی اختلال خواندن در کودکان

با توجه به تاثیری که اختلال خواندن در سایر زمینه های زندگی افراد دارد باید والدین نسبت به بهبود شرایط تلاش ویژه ای داشته باشند.

از علائم شایع این گروه از کودکان آن است که علی رغم چالشی که در رو خوانی و پاسخ دهی به یک متن دارند ولی می توانند در صورتی که اطرافیان به ویژه والدین همان مطلب را برای او تکرار کنند، آن را درک کنند.

با توجه به اهمیت بالای اختلال خواندن بر کیفیت زندگی کودکان، مطالعات زیادی درباره تعداد دقیق مبتلایان صورت گرفته است که نتوانسته اند آمار دقیق را گزارش کنند اما طبق آمار های تجربی مبتلایان ۵ تا ۱۰ درصد اعلام شده اند.

همان طور که اشاره کردیم اختلال خواندن در گروه اختلالات شایع یادگیری دسته بندی می شوند که سایر اختلالات مرتبط شامل:

• اختلال نوشتن یا دیس گرافیا
• اختلال ریاضی یا دیس کلکولیا
• اختلال در مهارت های حرکتی یا دیس پراکسیا
• اختلال در درک مفاهیم کلامی

انواع اختلال خواندن

شناخت مردم از اختلال خواندن یا نارسا خوانی در مقایسه با سایر اختلالات یادگیری بیشتر است که شاید به علت شیوع بالای آن باشد (۵ کودک مبتلا از هر ۱۰۰ تولد). در میزان فراوانی این ناتوانی جنسیت بی تاثیر است.

طبق نظر کارشناسان اختلال خواندن (دیسلکسیا) دو نوع بوده که بر توانمندی فرد برای برقراری ارتباط بین حروف و اصوات تاثیر می گذارد به طوری که افراد مبتلا قادر نیستند کلمات و جملات مد نظر خود را به درستی تلفظ کنند که در ادامه به انواع آن اشاره می شود:

• اختلال خواندن نوع ۱: ضعف عملکردی در رمز گشایی (Decoding) کلمات، عامل بروز آن شناخته می شود.

اختلال خواندن نوع ۲: افراد مبتلا به این نوع اگرچه در رمزگشایی کلمات مشکلی ندارند ولی قادر نیستند به سرعت از مفاهیم کلمات و جملات آگاه شوند.

حرکات چشم و خواندن

اگرچه خواندن را در گروه مهارت های اکتسابی دسته بندی می کنند ولی برای مشاهده نتیجه کار آمد از این اتفاق نیاز است که حرکات چشم به درستی صورت گیرد:

• حرکت توقف: یکی از وظایف چشم در زمان خواندن، انتقال کلمات به مغز است.
• حرکت پرش: حرکت پرش چشم اشاره به حرکت آن بر روی کلمات دارد.

علائم اختلال خواندن در کودکان

با توجه به طیف وسیعی که اختلال خواندن دارد تمامی کودکان مبتلا یک شواهد رفتاری را بروز نمی دهند.

کودکانی که مبتلا به طیف ملایم اختلال خواندن هستند تنها مشکلی که دارند ضعف در خواندن درست کلمات و جملات است در حالی که کودکان مبتلا به طیف شدید این اختلال نه تنها در نوشتن بلکه در یادگیری ریاضی و زبان نیز با مشکلاتی مواجه هستند که ممکن است با مبتلایان با دیگر اختلالات یادگیری مانند نوشتن و ریاضی اشتباه گرفته شوند. شناسایی دقیق مبتلایان به هر اختلال فقط توسط کارشناسان متخصص باید صورت گیرد.

به طور کلی در صورتی که کودکان علائمی مانند ضعف در تشخیص و یا تولید کلمات هم وزن، ناتوانی در هجی کردن درست، عدم شناسایی درست حروف و کلمات، اشتباه گرفتن حروف با یکدیگر و ناتوانی در یادگیری صدای حروف را نشان دهند، این احتمال وجود دارد که مبتلا به یکی از اختلالات یادگیری شده اند که نیازمند پیگیری های درمانی است.

همان طور که اشاره کردیم ابتلا به اختلال خواندن زمینه ساز بروز مشکلاتی در مهارت هایی مانند نوشتن، املا، ریاضی و درک مطلب می شود.

اغلب مشاهده می شود که علائم هشدار دهنده به طور مستمر و دائمی همراه کودک هستند به طوری که این گروه نمی توانند مانند سایرین در سایر زمینه ها به موفقیت برسند.

برای بررسی بین ارتباط هوش و افزایش احتمال ابتلا به اختلالات خواندن، مطالعات زیادی صورت گرفته است که هیچ یک، نتوانستند شواهدی دال بر این قضیه را اثبات کند. شاید جالب باشد که بدانید انیشتین و ادیسون که در گروه دانشمندان بسیار با هوش قرار دارند نیز دچار اختلال خواندن بوده اند.

از دیگر دغدغه های خانواده های دارای فرزند مبتلا، نگرانی درباره احتمال وجود مشکلات بینایی است که کودک نمی تواند حروف و کلمات را به درستی تشخیص دهد که کارشناسان این نظر را نیز رد می کنند.  لباس‌های گربه سیاه شامل بلوز و شلوار است. این لباس از جنس پنبه ساخته شده است و دارای طرح و رنگی فانتزی است. قیمت این لباس 150 هزار تومان است.

برای درمان به موقع این کودکان نیاز است که از علائم و رفتار های هشدار دهنده مطلع گردید به همین منظور به علائم این اختلال متناسب با شرایط سنی اشاره می شود:

علائم اختلال خواندن در سنین قبل از مدرسه

• نقص گفتاری در بیان اشعار کودکانه
• ناتوانی در تشخیص کلمات هم وزن از یک دیگر (مانند میز و تیز)
• نقص در فراگیری کلمات جدید
• عملکرد ضعیف در تشخیص حروف و انطباق با تلفظ درست
• گیر کردن در بیان حروف اول اغلب کلمات
• تاثیر در استفاده از مهارت های گفتاری
• علائم اختلال خواندن در دوران مدرسه
• ادا کردن جملات به صورت کند و بریده بریده
• فراموش کردن خط در زمان رو خوانی متون
• عدم علاقه به خواندن متون
• ناتوانی در بخش کردن و صدا کشی کلمات
• بی توجهی به رعایت علائم نگارشی در نوشتن (؟، ! و…)
• نقص عملکردی در زمان هجی کردن کلمات
• عدم عملکرد مطلوب در آموزش مهارت های تحصیلی
• ناتوانی در تشخیص درست کلمات با نوشتار متفاوت (مانند خاهش و خواهش)
• نقص در ترکیب کلمات و تلفظ درست آنان (م، ی، ز را نمی تواند به صورت میز ترکیب نماید)
• حذف حروف آخر کلمات در زمان تلفظ آن ها (گفتند را گفتن می گویند)
• عدم توانایی شناسایی درست حروف علی رغم حفظ بودن آن ها
• ناتوانی در تلفظ درست کلمات حتی به ظاهر آشنا
• خواندن کلمات به صورت پشت سر هم
• تاخیر در یادگیری حروف الفبا و تلفظ درست آن ها
• ناتوانی در تشخیص زمان (هفته، روز، سال)
• عملکرد پایین در یادگیری زبان های خارجی
• نقص در مهارت های مرتبط با نوشتن

سایر علت های بروز اختلال خواندن

از دیگر عوامل موثر بر بروز اختلال خواندن تعداد نورون ها (سلول های عصبی مغزی) در قسمت های مرتبط با زبان عنوان می شود. افراد مبتلا نسبت به سایرین از تعداد کمتری برخوردار هستند که از نتایج آن کاهش عملکرد فعالیت نیم کره چپ گزارش شده است که زمینه ساز بروز اختلال خواندن شده است. هم چنین این گروه از افراد در قسمت فوقانی پیشانی نیز دچار عملکرد ضعیف تری هستند.

روان شناسان نیز در این زمینه دیدگاهی متفاوتی دارند که طبق آن، مشکل در شناسایی تفاوت بین واج ها و برقراری ارتباط درست بین کلمات و تلفظ درست عامل بروز اختلال خواندن در کودکان عنوان شده است و عواملی همچون سطح بهره هوشی، دایره واژگان و سطح علمی در ایجاد آن بی تاثیر هستند.

البته نمی توان از نقش عوامل ژنتیکی و وراثت بر بروز اختلال خواندن چشم پوشی کرد به طوری که گزارش شده است فراوانی کودکان مبتلا در خانواده های با سابقه حدود ۸۰ درصد بیشتر از سایرین است.

علاوه بر اینکه مشخص شده است که ژن های مستقر بر کروموزوم های ۱۵، ۶، ۳، ۲ و ۱۸ زمانی که دچار اختلال شوند ابتلا فرد به اختلالات یادگیری از جمله خواندن، کاملا بدیهی به نظر می رسد.

همان طور که گفتیم با توجه به طیف وسیعی از علائم که مشاهده می شود به علت گستردگی عوامل موثر بر بروز آن اشاره دارد از جمله:

• علل روان شناختی- تحولی همچون نقص در عملکرد زبانی، مهارت های شنیداری، تجسم و…
• نبود زیر ساخت های لازم برای خواندن
• عقب افتادگی عمومی
• نقص در زمینه استفاده از مهارت های گفتاری
• مشکلات جسمی در زمینه بینایی و شنیداری
• اختلالات عاطفی و سازگاری
• تغییرات ناگهانی در محیط مدرسه
• مشکلات در محیط زندگی و منزل
• نبود امکانات کمک آموزشی مناسب
• نقص در ادراک فضایی
• نبود برتری جویی

روش های درمان اختلال خواندن کدام اند؟

با توجه به دیدگاه های مختلفی که در شناسایی علت وقوع اختلال خواندن عنوان شد، تکنیک های آموزشی – درمانی بسیاری نیز معرفی شده است.

در برخی موارد کودک علاوه بر اختلال خواندن مبتلا به مشکلاتی مانند بیش فعالی، نبود تمرکز، اضطراب و افسردگی و… است که در این موارد پزشک متخصص با بررسی شواهد به تجویز دارو می پردازد که به بهبود این شرایط کمک می کند. اگرچه تاکنون برای درمان این اختلال هیچ درمان دارویی قطعی کشف نشده است.

بنابراین در صورتی که والدین نسبت به مشاهده هر گونه علامت مبنی بر وجود اختلالات یادگیری از جمله خواندن بی توجه نباشند می توان سریع تر با استفاده از روش های کمک کننده و تکنیک های موثر به کنترل و بهبود شرایط کمک کرد تا از بروز بیشتر عوارض ناخواسته جلوگیری کرد.

در صورتی که بین والدین و مسئولین مدرسه به ویژه معلم کودک یک تعامل و همکاری مناسبی به وجود آید، سریع تر می توان با تنظیم برنامه کمک آموزشی مبتنی بر استفاده از حواس شنوایی، بینایی و لامسه و متناسب با شرایط به بهبودی کودک امیدوار بود.

برخی از خانواده ها نیز به دلیل عدم آگاهی تصور می کنند که برای برگشت کودک به روند طبیعی زندگی هیچ راهکاری وجود ندارد در حالی که باید تاکید کنیم این کودکان مانند سایرین از استعداد ها و توانمندی های بسیاری برخوردارند که می توان بر تکیه بر آنان به رفع نقص موجود امیدوار بود و به رشد سایر مهارت ها کمک کرد.

یکی از متداول ترین تکنیک های درمانی برای اختلال خواندن، روش اورتون گلینگهام است که تمرکز آن بر یادگیری ارتباط بین اصوات و حروف است تا کودک بتواند با شناخت بهتر در مهارت های زبانی در هجی کردن و خواندن درست به موفقیت برسد.

از نکات قابل توجه این روش آن است که زمانی می توان به فراگیری مهارت بعدی پرداخت که کودک در سایر آموزش های قبلی به توانمندی قابل قبولی رسیده باشد.

این تکنیک در بین کارشناسان با عنوان تکنیک چند حسی آموزش زبان شناخته می شود زیرا تمرکز این روش بر مداخله تمامی حواس چندگانه در زمان خواندن است به طوری که مربی آموزش دهنده در تلاش است که برای تفهیم بهتر کودک از ارتباط بین حروف و تلفظ درست اصوات، تمامی حواس از جمله بینایی، شنوایی، حرکتی، لامسه و… را درگیر نماید تا بهترین نتیجه ملاحظه گردد.

به طور مثال برای تقویت حس لامسه به کودک کاغذ های برجسته و زبر داده می شود تا این حس بهتر درگیر شود.

از نکات قابل توجه در این روش، پذیرفتن تفاوت های فردی است زیرا آموزش برخی از کودکان با کمک متد های مبتنی بر حواس بینایی بهتر صورت می گیرد و گروهی دیگر ممکن است نسبت به استفاده ار روش هایی که در آن به تقویت حس لامسه صورت می گیرد، بهتر جواب دهند.  آیا قیمت لباس دختر کفشدوزکی مناسب سراغ دارید؟ ما به شما فروشگاه کودکانه  24 را پیشنهاد می کنیم