مطالعه هدفمند به جای شب بیداری کلید طلایی موفقیت در امتحانات است

در هیاهوی شب های امتحان و زیر نور کم سوی چراغ مطالعه چه بسیارند دانشجویانی که با چشمان خسته و ذهنی آشفته در تلاش برای جبران مافات ترمی غفلت زده به دل دریایی از جزوات و کتب پناه می برند.

گویی خیال می کنند با قربانی کردن ساعات طلایی استراحت می توانند یک شبه ره صدساله بپیمایند. اما آیا این تلاش های بی وقفه و توام با اضطراب همان کلید جادویی فتح قله های امتحانات است؟

 فریبا تابع بردبار عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور فارس در گفت وگو با خبرنگار تی تی آنلاین با استناد به یافته های علمی این باور رایج را به چالش می کشد و  «مطالعه هدفمند» را نه به عنوان یک شعار بلکه به مثابه نقشه راهی دقیق و کارآمد برای رسیدن به موفقیت در آزمون ها معرفی می کند.

تفاوت های فردی در واکنش به استرس 

عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور فارس به تفاوت های فردی در نحوه واکنش نشان دادن به استرس به ویژه اضطراب امتحان اشاره کرد و گفت: واکنش افراد به استرس یک امر چندوجهی است که تحت تاثیر عوامل گوناگونی قرار دارد. از جنبه های بیولوژیک و ویژگی های سیستم عصبی افراد گرفته تا خصایص شخصیتی همچون سطح اضطراب ذاتی میزان تلاشگری و نگرش مثبت یا منفی همگی در این واکنش ها نقش ایفا می کنند.

تابع بردبار با تاکید بر اهمیت عوامل محیطی و تجربیات گذشته افراد افزود: تجربیات پیشین افراد در مواجهه با موقعیت های استرس زا الگوهای رفتاری خانواده در برخورد با این شرایط و روش های مقابله ای که فرد آموخته است همگی می توانند بر میزان و نحوه بروز استرس امتحان تاثیرگذار باشند.

به گفته وی علاوه بر این ارزیابی های شناختی فرد از موقعیت میزان خودکارآمدی و باور او به توانایی اش در مقابله با چالش ها و حتی وضعیت جسمانی و سبک زندگی او نیز از جمله عوامل تعیین کننده در این زمینه محسوب می شوند.

​​​​​​نقش حیاتی خواب کافی  

این عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور فارس در بخش دیگری از سخنان خود به نقش محوری خواب کافی در کاهش استرس و ارتقای عملکرد شناختی دانشجویان پرداخت و اظهار کرد: تحقیقات متعددی امروزه بر اثربخشی بی چون و چرای خواب در سلامت جسم و روان تاکید دارند. متاسفانه یکی از مشکلات شایع در میان دانشجویان به ویژه در ایام امتحانات برهم خوردن الگوی خواب است.

تابع بردبار با اشاره به باورهای غلط رایج در شب های امتحان تصریح کرد: برخی دانشجویان تصور می کنند که با بیدار ماندن تا صبح می توانند حجم بیشتری از مطالب را مرور کنند در حالی که بی خبری از آسیب های جدی این کار به حافظه و یادگیری نگران کننده است.

وی با اشاره به اینکه خواب یک مکانیزم ضروری برای استراحت مغز و پاکسازی آن از مواد زائد است افزود: در طول خواب بدن در حالت آرامش قرار می گیرد و سطح هورمون استرس (کورتیزول) کاهش می یابد که این امر به تنظیم خلق و خو کمک می کند. همچنین تثبیت اطلاعات و تقویت حافظه در طول خواب صورت می گیرد و کمبود آن می تواند منجر به کاهش تمرکز اختلال در حافظه کوتاه مدت و افزایش سطح استرس شود.

مدیریت زمان؛ راهبرد اساسی در کاهش استرس امتحانات

تابع بردبار در ادامه با تاکید مجدد بر اهمیت مدیریت زمان به عنوان یک راهبرد کلیدی در کاهش استرس امتحانات گفت: مدیریت زمان موثر در تمامی تکنیک های کاهش استرس در این دوران نمود پیدا می کند. دانشجویان باید با برنامه ریزی هفتگی ماهانه و حتی روزانه یک ساختار منظم برای مطالعه خود ایجاد کنند و با مرورهای کوتاه و منظم از انباشته شدن مطالب برای شب امتحان جلوگیری کنند.

وی با اشاره به اهمیت اولویت بندی مطالب و انعطاف پذیری در برنامه ریزی افزود: دانشجویان باید در برنامه ریزی خود دروسی که نیاز به زمان بیشتری دارند را در اولویت قرار دهند. همچنین غلبه بر اهمال کاری و به تعویق انداختن کارها از طریق ایجاد یک برنامه خودنظارتی و استفاده از ابزارهای یادآوری می تواند در پایبندی به برنامه و کاهش استرس موثر باشد.

یوگا و مدیتیشن؛ ابزارهای جانبی برای آرامش ذهنی و جسم

این عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور فارس در پاسخ به سوالی درباره نقش یوگا و مدیتیشن در کنترل استرس امتحان اظهار کرد: یوگا و مدیتیشن ابزارهای مفیدی برای کنترل استرس هستند و می توانند به آرامش ذهن و کاهش تنش های جسمانی ناشی از استرس کمک کنند. 

تابع بردبار در پایان یادآور شد: اگرچه مدیریت زمان و برنامه ریزی روزانه راهکار اصلی در مواجهه با استرس امتحان به شمار می روند اما استفاده از این تکنیک ها به ویژه در زمان هایی که فرد دچار استرس و تنش می شود می تواند مفید باشد و جایگزین مناسبی برای استفاده از داروهای آرام بخش باشد.

انتهای پیام