مطالعه تازه: التهاب لثه ممکن است خطر آسیب مغزی و سکته را افزایش دهد

سلامت دهان و دندان فراتر از مراقبت های زیبایی و بهداشتی است و می تواند بر سلامت کلی بدن تأثیر بگذارد. پژوهش های اخیر نشان می دهد که بیماری های لثه، که معمولاً به عنوان مشکلات صرفاً دهانی شناخته می شوند، ممکن است تأثیر مستقیمی بر مغز و سیستم گردش خون داشته باشند.

نتایج یک مطالعه تازه حاکی از آن است که ابتلا به التهاب لثه با افزایش احتمال سکته مغزی و آسیب به ساختارهای مغزی مرتبط است. پژوهشگران معتقدند که التهاب مزمن لثه می تواند موجب افزایش سطح مواد التهابی در بدن شود و این فرایند ممکن است به آسیب رگ های خونی مغز و اختلال در عملکرد عصبی منجر شود.

ارتباط میان سلامت دهان و عملکرد مغز

پژوهش های اخیر نشان می دهد که سلامت دهان، فراتر از لبخندی زیبا، با سلامت مغز نیز ارتباط دارد. زمانی که لثه ها دچار التهاب می شوند، باکتری ها و مواد التهابی می توانند از طریق جریان خون وارد بدن شده و به رگ های خونی آسیب برسانند. این فرآیند می تواند در درازمدت خطر ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی، از جمله سکته مغزی را افزایش دهد.

در مطالعه ای که نتایج آن در مجله علمی Neurology Open Access منتشر شد، پژوهشگران بررسی کردند که آیا بین بیماری لثه و آسیب به «ماده سفید مغز» ارتباطی وجود دارد یا خیر. ماده سفید مغز بخش مهمی از سیستم عصبی است که پیام های عصبی را بین نواحی مختلف مغز منتقل می کند. آسیب به این بخش می تواند در عملکرد شناختی، تعادل و حتی حافظه تأثیر بگذارد.

یافته های علمی جدید درباره التهاب لثه و مغز

نتایج این مطالعه نشان داد بزرگسالانی که از بیماری لثه رنج می برند، نسبت به افراد با دهان سالم، علائم بیشتری از آسیب به ماده سفید مغز نشان می دهند. این یافته ها نشان می دهد التهاب لثه می تواند موجب واکنش های التهابی در سراسر بدن شود.

دکتر «سوبیک سن»، سرپرست این پژوهش، توضیح می دهد: «بیماری لثه با افزایش التهاب عمومی بدن مرتبط است. التهاب طولانی مدت می تواند به سخت شدن دیواره رگ های خونی منجر شود؛ پدیده ای که در پزشکی به آن آترواسکلروز گفته می شود.» آترواسکلروز یعنی تجمع چربی و سلول های ایمنی در دیواره شریان ها، که در نهایت باعث محدود شدن جریان خون و افزایش خطر سکته مغزی یا حمله قلبی می شود.

مطالعات اخیر نیز نشان داده اند که التهاب مزمن ناشی از مشکلات دهان می تواند باعث تغییر در ساختارهای مغزی شود، به ویژه در نواحی مرتبط با کنترل حرکات و پردازش شناختی. این یافته ها به اهمیت مراقبت منظم از لثه ها و دندان ها در حفظ سلامت مغز اشاره دارند.

بیماری لثه و خطر سکته مغزی

در پژوهش دیگری که توسط همین گروه تحقیقاتی انجام شد، مشخص شد که افرادی که همزمان دچار بیماری لثه و پوسیدگی دندان هستند، ۸۶ درصد بیشتر از افراد سالم در معرض سکته مغزی قرار دارند. این عدد نگران کننده نشان می دهد که سلامت دهان ممکن است نقش مستقیمی در حفظ سلامت عروق مغزی ایفا کند.

دکتر سن در توضیح نتایج افزود: «وقتی بیماری لثه با پوسیدگی دندان همراه شود، خطر مشکلات قلبی و مغزی تقریباً دو برابر افزایش می یابد. این ترکیب می تواند باعث افزایش التهاب سیستمیک و تغییر در فشار خون و جریان خون شود.»

پژوهش های جدید در زمینه سلامت عمومی نیز تأیید کرده اند که باکتری های دهانی مانند Porphyromonas gingivalis قادرند از طریق خون به مغز برسند و در بروز التهاب های عصبی نقش داشته باشند. این موضوع یکی از مسیرهای احتمالی ارتباط بین بیماری های دهان و سکته مغزی است.

چگونه می توان خطر را کاهش داد؟

اگرچه این مطالعات نشان دهنده رابطه میان بیماری لثه و سکته مغزی است، اما هنوز نمی توان گفت این بیماری مستقیماً باعث سکته می شود. با این حال، حفظ بهداشت دهان و دندان می تواند به عنوان یک اقدام پیشگیرانه بسیار مؤثر عمل کند.

کارهای ساده ای مانند مسواک زدن منظم (حداقل دو بار در روز)، استفاده از نخ دندان برای تمیز کردن فواصل بین دندانی، شست وشوی دهان با دهان شویه های ضد باکتری و مراجعه دوره ای به دندان پزشک برای جرم گیری، از راهکارهای اثبات شده برای کاهش التهاب دهانی هستند. این اقدامات علاوه بر حفظ سلامت دهان، به کاهش خطر التهاب های سیستمیک و آسیب به عروق مغزی کمک می کنند.

پژوهش های نوین همچنین بر نقش رژیم غذایی تأکید دارند. مصرف میوه ها، سبزیجات، ماهی های چرب و غذاهای غنی از آنتی اکسیدان می تواند از بروز التهاب جلوگیری کند و سیستم ایمنی بدن را تقویت کند.

آمار جهانی و اهمیت پیشگیری

بر اساس داده های سازمان جهانی بهداشت (WHO)، حدود ۳.۵ میلیارد نفر در سراسر جهان از مشکلات دهان و دندان مانند پوسیدگی، عفونت یا التهاب لثه رنج می برند. این آمار نشان می دهد که بیماری های دهان یکی از شایع ترین مشکلات بهداشتی جهان هستند و در صورت بی توجهی، می توانند به بیماری های جدی تر مانند سکته مغزی، دیابت و بیماری قلبی منجر شوند.

کارشناسان بهداشت عمومی پیشنهاد می کنند کشورها برنامه های آموزشی گسترده تری برای افزایش آگاهی مردم در مورد ارتباط بین سلامت دهان و مغز اجرا کنند. آموزش مراقبت های دهانی در مدارس، دسترسی ارزان تر به خدمات دندان پزشکی و ارتقای فرهنگ بهداشتی می تواند تأثیر قابل توجهی در کاهش آمار سکته مغزی داشته باشد.

نتیجه گیری

مطالعه جدید نشان می دهد که سلامت دهان تنها مربوط به زیبایی لبخند نیست، بلکه ارتباط مستقیمی با سلامت مغز و سیستم گردش خون دارد. بیماری لثه می تواند با التهاب های مزمن در بدن، زمینه را برای آسیب های مغزی و سکته فراهم کند. با این حال، مراقبت ساده و منظم از دهان می تواند تا حد زیادی از این خطر جلوگیری کند.