نکات مهم در طراحی سرنسخه‌ پزشکی که باید بدانید

چرا طراحی سرنسخه پزشکی مهم است؟

طرح سرنسخه پزشکی از آن جهت مهم است که آخرین برگه ای که در زمان ترک اتاق پزشک به دست بیمار داده می شود، همین نسخه است. نسخه ممکن است چند روزی پیش بیمار بماند و حتی ممکن است چند باری آن را از داخل کیف یا جیبش بیرون بیاورد و نگاهی به آن بیندازد. ممکن است طراحی شکیل و استفاده از رنگ های مناسب منجر به ایجاد حس خوب در بیمار شود.

شاید هم یک طراحی نامتناسب موجب شود که او احساس خوبش را حتی نسبت به درمانش نیز از دست بدهد. لازم است که نسخه یک طراحی چشم نواز داشته باشد تا بتوان مخاطبان را که در اینجا بیماران هستند وفادار به خود نگه دارند. البته برخی از پزشکان که در بیمارستان کار می کنند تجویزهای خود را در سربرگ های بیمارستان می نویسند و برخی دیگر ترجیح می دهند که نسخه اختصاصی خود را داشته باشند. در اصول طراحی سرنسخه تمام این مسائل باید مد نظر قرار گیرد.

چه اطلاعاتی که در طراحی سرنسخه پزشکی قید می شود؟

در اصول طراحی سرنسخه درباره اطلاعاتی که باید روی نسخه در زمان چاپ بیاید صحبت می شود. این اطلاعات از لحاظ حقوقی و از نظر مقررات سازمان نظام پزشکی باید شامل تاریخ، نام و نام خانوادگی پزشک، تخصص او و شماره نظام پزشکی اش باشد. بر طبق ضوابط سازمان های بیمه گر ذکر نشانی مطب در سرنسخه ضروری است. حتی در برخی از آنها روزهای حضور پزشک در مطب و شماره های تماس هم قید می شود.

در آوردن سلسه مراتب اطلاعات و درخواست پزشک در این باره دقت کنید.

در صورت وجود لوگوی بیمارستان یا کلینیک یا لوگوی شخصی ابتدا باید آن را ذکر کنید.

بعد هم نام و نام خانوادگی پزشک و تخصص هایی که دارد باید آورده شود.

اضافه کردن اطلاعات تماس دیگر مانند شماره همراه یا پست الکترونیک یا نشانی صفحه اینستاگرام را نیز باید با نظر پزشک سفارش دهنده در زمان چاپ سرنسخه صورت گیرد.

موضوع دیگر در اصول طراحی سرنسخه پزشکی که بهتر است به آن توجه داشت استفاده از RX در سر نسخه است.

این کلمه به طور معمول در طراحی سرنسخه باید جای مناسبی را به خود اختصاص بدهد.

نکات مهم در طراحی و چاپ سرنسخه پزشکی

در این مقاله تجربیات مهم و نکاتی بسیار کلیدی برایتان می‌گویم که با رعایت این اصول می‌توانید یک سرنسخه استاندارد و حرفه‌ای طراحی و چاپ کنید … چه بسا طراح نباشید! جهت سهولت، از کلمه «پزشک» استفاده شده است. اصول ذکر‌شده برای سرنسخه‌های دندانپزشکی و دامپزشکی نیز صدق می‌کند.

سایز

سرنسخه پزشکی معمولا در سایز (۲۰×۱۴٫۵) A5 یا (۲۴×۱۷) B5 بصورت عمودی یا افقی طراحی می‌شود. نکته: اندازه دقیق A5 و B5 بر اساس سانتیمتر، به ترتیب ۲۱×۱۴٫۸۵ و ۲۵×۱۷٫۶ است، ولی بهتر است سرنسخه چاپی را در سایزهایی که ابتدا گفتم طراحی کنید تا براحتی و بدون هیچ مشکلی در فرم‌های چاپی هر چاپخانه قرار بگیرد.

نرم‌افزار

برای طراحی اوراق رسمی، معمولا از نرم‌افزارهای فتوشاپ، ایلاستریتور و یا ایندیزاین استفاده می‌شود. فارغ از این انتخاب، حتما باید مُد رنگ فایل را CMYK انتخاب کنید. متاسفانه هنوز می‌بینم بعضی طراحان، فایل را بصورت RGB برای چاپ اُفست می‌فرستند! اگر با فتوشاپ طراحی می‌کنید، رزولوشن را روی dpi 300 تنظیم کنید و نهایتا با فرمت JPG با کیفیت ۱۲ یا TIFF لایه‌بسته خروجی بگیرید. در نرم‌افزارهای برداری مثل ایلاستریتور و ایندیزاین خروجی PDF ترجیحا با استاندارد ۲۰۰۱ بگیرید. اکثر لیتوگرافی‌ها با این استاندارد کار می‌کنند.

کادر مشخصات پزشک

معمولا در سمت چپ سرنسخه در کادری توپر یا توخالی به ابعاد ۱۴٫۵×۶ سانتیمتر مشخصات پزشک درج می‌شود. ابتدا لوگو و نام پزشک بصورت فارسی و لاتین (اختیاری)، شماره نظام پزشکی بصورت خیلی ریز، تخصص‌های قابل‌ذکر، شماره تلفن و اطلاعات تماس بصورت خوانا طراحی می‌شود. برای اطلاعات تماس لاتین مثل آیدی پیج پزشک، میزان Tracking کاراکترها را روی ۵۰ بگذارید تا خوانایی لازم را داشته باشد. حتما قبل از چاپ، یک نسخه سیاه‌سفید چاپ کنید تا سایز ۱۰۰% متن‌ها را به رویت پزشک برسانید که تایید کند.

RX

در ابتدای محلی که مختص نوشتن دستور پزشکی است کلمه RX را قرار دهید. شاید بپرسید RX چیست؟ بسیاری از پزشکان، نسخه‌نویسی را با درج علامت RX در سمت چپ قسمت بالای نسخه آغاز می‌کنند. این علامت که از ادغام دو حرف لاتین R و X حاصل شده به معنی «Recipe» یا «نسخه» است. منشا این سمبل احتمالا Eye of Horus در مصر باستان یا نشانی از ژوپیتر (خدای سلامتی در روم باستان) یا زئوس (خدای یونانیان) است. اگر پزشک تمایل به نوشتن دستی این کلمه دارد این اسلاید را نادیده بگیرید!

جنس کاغذ

طبق تجربه، ۹۰% پزشکان برای امور گرافیک و چاپ هزینه چندانی نمی‌کنند پس در این مواقع کاغذ تحریر ۸۰ گرم (جنس کاغذ A4 معمولی) برای چاپ سرنسخه استفاده کنید. جالب است بدانید درصد قابل توجهی از پزشکان برای دادن اطلاعات‌تماس به بیمار ترجیح می‌دهند به جای کارت‌ویزیت از برگه‌های ۷×۷ سانت با چاپ سیاه‌سفید استفاده کنند! اگر پزشک سراغ گزینه‌های لوکس و شیک‌تری بود پیشنهاد من به ترتیب تحریر ۱۰۰ گرم، کتان ۱۰۰ گرم و گلاسه مات ۱۱۵ گرم است.

تعداد چاپ

به طور کلی در چاپ [اُفست] با افزایش تعداد چاپ، هزنیه‌های اولیه سرشکن شده و هزینه تمام شده‌ی هر برگ چاپ کمتر می‌شود. بهتر است به جای چاپ ۱۰۰۰ عدد، تعداد ۲۰۰۰ یا ۵۰۰۰ برگ چاپ کنید تا حداقل ۲۰% در هزینه صرفه‌جویی کرده باشید. این مورد را حتما به پزشک اطلاع دهید تا در مورد تعداد چاپ تصمیم بگیرد.

نرم افزار مناسب طراحی نسخه

برای پیاده سازی اصول طراحی سرنسخه پزشکی باید از نرم افزار مناسب این کار استفاده شود. انتخاب نرم افزار مناسب برای این کار بسیار مهم است. وقتی برای طراحی از نرم افزارهای حرفه ای طراحی مانند کورل و فتوشاپ بهره گرفته شود، خروجی کار نیز حرفه ای و تر و تمیز خواهد بود.

به کار بردن نرم افزارهای طراحی و در نظر گرفتن یک طرح مناسب را به افراد متخصص در این حوزه واگذار کنید و اگر سررشته ای در امور طراحی ندارید و رنگ ها را نمی شناسید، سعی کنید کمترین مداخله را در کار طراحی داشته باشید و به طراح خود اعتماد کنید.

سادگی اصول طراحی سرنسخه پزشکی

سادگی از مهم ترین اصول طراحی سرنسخه پزشکی است. در طراحی نسخه از طراحی های مینی مال هم بهره بگیرید. طرح مینی مال یعنی سادگی را اصل کار خود قرار دهید. در این نوع طراحی جای کمی از نسخه به حاشیه رنگی که اطلاعات در آن نوشته می شود اختصاص می گیرد. یعنی بیشترین قسمت نسخه سفید است و جای نوشتن راه حل های درمانی بیمار است.