ساختمان فلزی بهتر است یا بتنی؟
پیرامون بتن اکسپوز و نحوه کاربرد آن باید گفت که امروز صنعت ساخت و ساز، انواع و اقسام بتن از پرمصرف‌ترین مصالح در سراسر دنیا است. بتن می‌تواند ترکیبی از مواد مختلف مانند: پلیمرها، پوزولان‌ها، سرباره کوره‌ها، گوگرد، الیاف، مواد مضاف و مواد افزودنی دیگری باشد. این مواد به کمک نوعی ماده چسبنده سیمانی به هم متصل می‌شوند. برای ساخت بتن ممکن است از تکنیک‌های مختلفی مثل بخار آب، خلاء، حرارت، فشارهای هیدرولیکی، اتوکلاو و… برای متراکم کردن بتن استفاده کرد. بسته به اینکه در ترکیب بتن از چه موادی استفاده می‌کنیم ماهیت و ویژگی‌های ظاهری و فیزیکی آن تغییر پیدا می‌کند.
در شهرهای مختلف ایران از انواع سازه ها برای ساخت بناهای مختلف استفاده می شود. حتما شما نیز بسیاری از پروژه های در حال ساخت را دیده اید. ممکن است این سوال برای شما نیز پیش آمده باشد که کدام سازه بهتر است؟این سازه های عمرانی می‌تواند از جوانب مختلفی مورد بررسی قرار گیرد و باید عوامل متعددی را برای مقایسه و انتخاب در نظر گرفت. ایمنی، هزینه، سرعت انجام پروژه، بازگشت سرمایه و … از جمله عواملی است که می‌توان در مقایسه سازه بتنی و فلزی در نظر گرفت.
در ابتدا به معرفی کامل سازه بتنی می پردازیم، تا با مصالح و نحوه اجرای آن آشنا شوید. در سازه بتنی از مصالحی مانند سیمان، شن، ماسه و استفاده می شود. در این سازه ابتدا فونداسیون، ستون و تیرهای اصلی به کمک میلگرد های ساده و آجدار بافته می شوند سپس طرح و نما مشخص خواهد شد.
سازه فلزی
در سازه فلزی از انواع تیرآهن و مقاطع فلزی به خصوص فولادی بهره گرفته می شود. تیرآهن، شاکله ساختمان را تشکیل می دهد. برخی از این مقاطع فولادی ابتدا با جوشکاری به هم متصل می شوند تا ستون های مقاومی را تشکیل دهند. سپس با کمک جرثقیل با توجه به نقشه ای که مهندس ساختمان در نظر گرفته، به صورت افقی و عمودی به هم جوش می خورند و اسکلت کلی ساختمان به دست می آید.
یک سازه فولادی یکپارچگی خود را برای مدت طولانی تری حفظ می کند و به تعمیر و نگهداری سالانه زیادی نیاز ندارد. ساختمان های فلزی از پیش ساخته، دائماً برای شما کار می کنند و اگر تصمیم به فروش آن گرفتید، می توانید از این طریق کسب درآمد داشته باشید. علاوه بر این، ساختمان های فلزی به گونه ای طراحی شده اند که در برابر زلزله، طوفان، بارش شدید برف، باد شدید، سیل و دیگر عناصر طبیعی مقاوم هستند.
مقاومت در کدام سازه بیشتر است؟
تقریبا تمام سازه هایی که در کشور در حال ساخت هستند، زیر نظر مهندسان و عوامل اجرایی مربوطه اجرا می شوند. اگر سازه ای نتواند به عنوان سر پناه مطمئنی برای افراد ساکن باشد، به هیچ عنوان مجوز ساخت داده نمی شود. اینکه شما قصد آغاز ساختمان چند طبقه را دارید بسیار مهم است. در همان ابتدا به شما مسیر صحیح ساخت یک سازه توسط مهندسین و ناظرین داده می شود.
از نظر مقاومت در برابر زلزله هر دو سازه کارایی بالایی داشته و عملکرد خوبی در سالیان اخیر از خود نشان داده اند. سازه های فلزی و بتنی از این نظر مورد تایید هستند و البته باید خاطر نشان شد که ساخت پروژه باید دقیقا با استاندارد های گفته شده مطابقت داشته باشد و نباید نظر شخصی را وارد این مسئله کنیم. البته نیز باید مورد توجه قرار گیرد.
آتش سوزی یکی از نکاتی است که در مقایسه این دو سازه مورد بررسی قرار می گیرد. در این مورد سازه فلزی به دلیل مقاومت پایین در برابر حرارت و آتش، توصیه نمی شود در حالی که مقاومت سازه بتنی در برابر آتش سوزی به مراتب بسیار بیشتر است و یک مزیت مهم تلقی می شود. با اینکه سازه های فلزی را با برخی مسائل از این نظر نیز مقاوم می کنند.
سرعت اجرا در کدام سازه بیشتر است؟
مقایسه سازه بتنی یا فلزی از نظر سرعت اجرای هرکدام مسئله مهمی دیگری است که بررسی می شود. در بسیاری از مواقع افراد به زمان اجرای سازه حساسیت نشان می دهند. واضح است که سرعت اجرای سازه فلزی بیشتر است و این سازه در مدت زمان کمی آماده می شود. در اسکلت بتنی طبقات پشت سر هم ساخته می شوند و با اتمام طبقه زیرین، عملیات طبقه بعدی شروع می شود.
در اسکلت فلزی پس از آماده سازی ستون ها چندین طبقه در مدت زمان خیلی کمی ایجاد می شود. با توجه به اینکه زمان بهره برداری از ساختمان در سازه فلزی زودتر خواهد بود، می‌تواند در بازگشت سریع سرمایه تاثیر مثبتی داشته باشد. از این نظر سازه فلزی بر سازه بتنی برتری دارد و یک مزیت مهم قلمداد می شود.
مقایسه هزینه اسکلت بتنی و فولادی
بدون شک یکی از عوامل بسیار مهم در ساختمان سازی هزینه نهایی و همچنین هزینه ثابت اولیه است که برای شروع پروژه باید در نظر گرفت. در مقایسه سازه بتنی یا فلزی باید گفت که با توجه به این که در سازه بتنی طبقات پشت سر هم ساخته می شوند، می‌توان ابتدا یکی از طبقات را تکمیل کرد و به این طریق هزینه شروع پروژه بسیار پایین می آید.
در سازه فلزی این موضوع ممکن نیست و بهتر است تمام تیرآهن های لازم برای ساخت سازه، در همان آغاز تهیه شود و پروژه یکجا انجام گیرد. با این حال مشخص است که در مقایسه این دو سازه، سازه فلزی هزینه بیشتری برای شروع می طلبد. در این مقیاس، سازه بتنی اقتصادی تر و به صرفه تر است. البته تنها این پارامترها برای تصمیم نهایی کافی نیست و باید مسائل دیگری را نیز در نظر داشته باشید.
افراد زیادی بر روی وام مسکن حساب ویژه ای باز می کنند، این افراد می توانند از فاصله زمانی ساخت طبقات در سازه بتنی استفاده لازم را ببرند. نقدینگی برای ساخت سازه فلزی لازم و ضروری است، اما در سازه های بتنی می‌توان از وام نیز استفاده کرد و به تدریج طبقات را بالا آورد.
هزینه ساخت اسکلت فلزی سازه بتنی یا فلزی
در این قسمت می خواهیم هزینه تقریبی ساخت سازه بتنی یا فلزی را برای شما محاسبه کنیم و آن را با هزینه ساخت سازه بتنی مقایسه کنیم. مهم ترین هزینه، هزینه تیرآهن های مصرفی در پروژه است. این هزینه به قیمت روز آهن آلات بستگی دارد و باید این قیمت را از سایت های معتبری نظیر اصفهان آهن بگیرید. به ازای هر متر مربع بسته به نقشه و تراکم ساختمان، حدود ۸۵ الی ۱۳۰ کیلوگرم تیرآهن لازم خواهد بود، شما می توانید این عدد را در متراژ زمین خود ضرب کنید و را به دست آورید.
هزینه دیگری که باید در نظر گرفت، دستمزد جوشکاران و افراد حاذق در این امر است که به ازای هر کیلوگرم محاسبه می شود. این مبلغ نیز می تواند جزء مبالغ چشمگیر در پروژه باشد. هزینه بتن مصرفی در پی و سقف ها نیز در ردیف سوم هزینه ساخت اسکلت فلزی جای می گیرد.
هزینه ساخت اسکلت بتنی
در برآورد هزینه اجرای، مهم ترین عامل میلگرد است. میلگردها در این سازه در هر متر مربع حدود ۴۵ کیلوگرم مصرف می شوند و البته این رقم به صورت تقریبی است و می تواند بسته به نوع نقشه و نوع ساختمان بیشتر و یا کمتر باشد.
البته تنوع میلگرد استفاده شده بسیار زیاد است و همه این موارد باید در محاسبه هزینه لحاظ شود. هزینه بتن مصرفی در این سازه به مراتب از سازه فولادی بیشتر خواهد بود. در مقایسه سازه بتنی یا فلزی باید گفت که دستمزد ساخت سازه هزینه مهم دیگری است که نمی‌توان از آن چشم پوشی کرد. آرماتور بندی یک حرفه است و حقوق مخصوص به خود را دارد.
با این توضیحات بدون شک متوجه شدید که قیمت تمام شده سازه فولادی از سازه بتنی بالاتر خواهد بود. شما می توانید برای هر کدام از سازه ها به متراژ زمین مورد نظر خود هزینه را برآورد کنید و در نهایت سازه مورد نظر را آغاز نمایید.
فراموش نکنید که هر ساله قیمت و مظنه تمام مصالح مورد استفاده در پروژه های عمرانی تغییر می کند. بنابراین بهتر است به مسئله و پارمترهای دخیل توجه فرمایید.
مقایسه سازه بتنی و فلزی از نظر پارامترهای مختلف
سازه بتنی و فلزی را از جهت پارامترهای مختلفی می توان با هم مقایسه کرد که عبارتند از:
موقعیت جغرافیایی
در مقایسه سازه بتنی یا فلزی باید گفت که در شهرهای ساحلی، به دلیل رطوبت بالا، خوردگی فولاد مسئله مهمی است؛ بنابراین بهتر است در این نوع شهرها ساختمان از نوع بتنی ساخته شود.
تاثیر اکیپ اجرایی
در بعضی از شهرها، پیمانکاران سازه های فلزی بیشتر هستند. از جمله این شهرها می‌توان به شهر مشهد اشاره کرد؛ این در صورتی است که در شهرهایی مانند اصفهان، معمولا پیمانکاران سازه بتنی بیشترند. پس این مسئله می تواند یکی از پارامترهای مهم در انتخاب سازه فلزی یا بتنی باشد.
معماری
در مقایسه سازه بتنی یا فلزی باید گفت که از نظر معماری چون اسکلت بتنی حجیم تر از اسکلت فولادی است، ممکن است این ترس وجود داشته باشد که به معماری ما ضربه زیادی خورده می شود. اما اینطور نیست؛ در اسکلت بتنی می‌توانیم دهانه های بلندتری را با هزینه کمتر ایجاد کرده و از تعداد ستون ها کم کنیم.
طول عمر سازه
قیمت نهایی سازه نشانگر برتری آن نخواهد بود و باید بسیاری از مسائل دیگر را مورد بررسی قرار داد. یکی از مسائلی که باید خاطر نشان شد، طول عمر سازه است. بتن با گذشت زمان دچار فرسایش می شود و به اصطلاح می توان گفت افت کیفیت دارد. مهندسین برای سازه های بتنی عمر مشخصی تعیین می کنند و این مسئله می تواند ضعف مهمی در سازه بتنی باشد.
در سازه های فلزی این مشکل وجود ندارد و فولاد بدون فرسایش همواره باقی می ماند. یکی از مهم ترین مزایای اسکلت فلزی همین مسئله است و باعث شده تا همچنان در کشور از این سازه به ندرت استفاده شود.
سهولت در اجرا
به نظر شما کدام سازه آسان تر ساخته می شود؟ آنچه که مشخص است، برای ساخت هر سازه باید از افراد صاحب تجربه و اهل فن کمک گرفت. حساسیت و مهارت در سازه فلزی بسیار بالا است و نمی‌توان در این فرآیند به هر فردی اعتماد کرد.
در سازه بتنی عملیات با آرامش بیشتری انجام می شود و از افراد مبتدی نیز می توان استفاده کرد. سهولت ساخت سازه بتنی کاملا واضح است و حتما شما در سطح شهر بارها و بارها این عملیات را از نزدیک دیده اید.
مقاومت در برابر حوادث مختلف و آتش سوزی
قطعا همه ما می دانیم که بتن در برابر آتش سوزی مقاومت بیشتری نسبت به فولاد دارد. بنابراین سازه های بتنی مقاومت بالاتری در برابر آتش سوزی و حوادث مختلف خواهند داشت.
زمان اجرا
سازه های فلزی، در زمان کمتری ساخته می شوند. در صورت ساخت اسکلت فلزی در کارخانه مدت زمان اجرا به طور چشمگیری کاهش می یابد. اما در اسکلت بتنی، به دلیل رعایت زمان گیرش اولیه بتن، به مدت زمان بیشتری نیاز است تا سازه کامل شود. سرعت بالا در اجرای سازه فلزی باعث کاهش هزینه ها و همچنین زمان بهره برداری پروژه می شود. به طور کلی می‌توان گفت:
- در مقایسه سازه بتنی یا فلزی، اسکلت فلزی حدود 70% گران تر از اسکلت بتنی است.
- اجرای اسکلت بتن به تعداد سقف، محل ، دسترسی و… بستگی دارد و ممکن است نسبت به این موارد متغیر باشد.
- مدت زمان عملیات اجرایی اسکلت بتن به نسبت اسکلت فلزی، چیزی حدود 3 برابر است.
- قیمت مصالح به کاررفته در سازه بتنی یا فلزی با توجه به شرایط اقتصادی کشور ثابت نیست و هرساله دچار تغییراتی می شود.