«دیابت»، چگونه منجر به بروز مشکل کلیوی میشود؟
دیابت شایع ترین علت نارسایی کلیه است. بیماری که می تواند مشکلات جدی در بیماران دیابتی ایجاد کند و حتی منجر به درمان دیالیز یا پیوند کلیه شود، اما با راهکارهایی می توان از بروز این عارضه جلوگیری کرد.
به گزارش تی تی آنلاین، دیابت یا دیابت به دلیل اختلال در تولید یا استفاده از انسولین در بدن ایجاد می شود. انسولین ماده ای است که توسط لوزالمعده در بدن تولید می شود و سلول ها را قادر می سازد از قند (منبع اصلی انرژی بدن) استفاده کنند.
دیابت شایع ترین علت نارسایی کلیه در جهان و ایران است. هر ساله تعداد زیادی از افراد از نارسایی کلیه رنج می برند. درصد قابل توجهی از این بیماران که نیاز به درمان های پرهزینه و دشوار مانند دیالیز و پیوند کلیه دارند دیابتی هستند.
در کلیه ها رگ های خونی کوچکی وجود دارد که دارای سوراخ های کوچکی هستند. با عبور خون از این رگ ها، مواد زائد خون از طریق لوله های کلیه از دیواره رگ ها وارد شده و پس از چندین مرحله ادرار را تشکیل می دهند و از طریق مثانه دفع می شوند. مواد مفید برای بدن مانند پروتئین ها و سلول های خونی به دلیل اندازه بزرگ از این سوراخ ها عبور نمی کنند. این رگ های خونی به عنوان فیلتری برای بدن عمل می کنند. دیابت می تواند این سیستم فیلتر را از بین ببرد.
در نتیجه قند خون بالا باعث افزایش حجم خون عبوری از رگ های کلیه می شود و این افزایش حجم خون به مرور زمان باعث می شود که سوراخ های رگ های آنها کارایی خود را از دست داده و مواد بزرگی از آنها عبور کنند. . بنابراین اولین بیماری کلیوی در دیابت دفع نوع خاصی از پروتئین به نام آلبومین در ادرار بیمار است که فقط در ابتدا کم است و در صورت تشخیص زودهنگام می توان با درمان های مختلف از افزایش آن جلوگیری کرد. اگر تشخیص داده نشود، میزان دفع پروتئین در ادرار افزایش می یابد و سپس کلیه ها از کار می افتند و عملکرد خود را از دست می دهند.
در این مرحله مشکل دیگری که برای بدن پیش می آید این است که کلیه ها دیگر نمی توانند مواد دفعی بدن (مانند کراتینین و اوره) را دفع کنند و این مواد در داخل بدن جمع می شوند و باید توسط بیمار خارج شوند. او نیاز به دیالیز یا پیوند کلیه دارد.
در اکثر انواع دیابت اولین علائم مشکلات کلیوی 15 تا 20 سال پس از شروع بیماری مشاهده می شود، اما در بیماران دیابتی نوع 2 به دلیل نامشخص بودن زمان شروع بیماری؛ این بیماری در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 مشاهده می شود. زمان این اتفاق مشخص نیست و می تواند از ابتدای تشخیص بیماری باشد، مشکل کلیوی است.
چگونه از پیشرفت یا پیشرفت بیماری کلیوی جلوگیری کنیم؟
اقدامات متعددی در جلوگیری از توسعه بیماری های کلیوی موثر است.
– کنترل قند خون؛ حفظ قند خون در محدوده طبیعی در پیشگیری یا به تاخیر انداختن بروز عوارض کلیوی بسیار مهم است. قند خون ناشتا کمتر از 120 و قند خون دو ساعت بعد از غذا کمتر از 160 مطلوب است. همچنین می توان از شاخصی به نام هموگلوبین A1c (که وضعیت قند خون را در سه ماه اخیر نشان می دهد) استفاده کرد که مقدار آن (در اکثر بیماران) باید کمتر از هفت درصد باشد.
– فشار خون بالا عامل مهمی در ایجاد مشکلات کلیوی است. همچنین سابقه خانوادگی فشار خون بالا در فرد دیابتی احتمال ابتلا به بیماری کلیوی را افزایش می دهد. فشار خون ایده آل برای یک بیمار دیابتی کمتر از 80/130 است.
اگر فشار خون بالا دارید، می توانید با رعایت نکات زیر آن را به سطح طبیعی برگردانید:
– مصرف کم نمک
– استفاده از کمی نمک هنگام پخت و پز
– از مصرف غذاهای شور مانند چیپس، سیر و غیره خودداری کنید.
– کاهش وزن: اگر اضافه وزن دارید، وزن کم کنید. در این مورد با پزشک خود مشورت کنید.
– کنترل عفونت دستگاه ادراری؛ شیوع عفونت ادراری در زنان بیشتر از مردان و در زنان دیابتی بیشتر از زنان غیر دیابتی است. علاوه بر این، بیماران دیابتی ممکن است علیرغم وجود عفونت ادراری علائم خفیف یا بدون علائم داشته باشند.
در صورت مشاهده علائم زیر، پزشک تشخیص یا عفونت دستگاه ادراری را رد می کند.
– سوزش ادرار
تکرر ادرار (احساس نیاز مکرر به ادرار کردن)
– ادرار کدر یا خون آلود
– کمر درد
– درد کم پروتئین: مصرف غذاهای قرمز، ماهی، پنیر و سایر غذاهای پروتئینی را زیر نظر متخصص تغذیه محدود کنید.
– ترک سیگار و الکل؛ استعمال دخانیات علاوه بر تاثیر بر فشار خون، بروز سایر عوارض دیابت را نیز تسریع می کند.
– کنترل دقیق فشار خون فشار خون در بیماران دیابتی باید همیشه زیر 130.80 نگه داشته شود. با مصرف داروهای کاهش دهنده فشار خون، کاهش مصرف نمک و کاهش وزن می توان فشار خون را در سطح بهتری نگه داشت.
– انجام فعالیت های ورزشی منظم: یکی از ضروری ترین و مهم ترین توصیه ها انجام تمرینات ورزشی منظم و مداوم به مدت 20 دقیقه تا نیم ساعت در روز است.
فعالیت بدنی و ورزش روزانه اثرات مفید زیادی دارد که از جمله آنها می توان به کمک به کنترل فشار خون، کاهش قند خون، کاهش چربی خون، کمک به بهبود وضعیت روحی و رفع احساس خستگی و کسالت در فرد و … اشاره کرد.
تشخیص درگیری کلیه در بیماران دیابتی
بر اساس گزارش موسسه تهران و پژوهشکده متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران، در بیماران دیابتی نوع یک، پنج سال پس از تشخیص دیابت، آزمایش ادرار 24 ساعته برای تعیین وجود پروتئین در ادرار انجام می شود. . و بعداً در زمانهای خاصی تکرار میشود، اما در بیماران دیابتی نوع دو که آزمایشها از ابتدای تشخیص بیماری انجام میشود.
اثرات بارداری بر بیماران مبتلا به نفروپاتی دیابتی
اگر بارداری در زنان دیابتی با درگیری کلیه اتفاق بیفتد، ممکن است عملکرد کلیه به طور موقت مختل شود که معمولاً پس از پایان بارداری قابل اصلاح است. در موارد معدودی، اختلال عملکرد کلیه به حدی است که پزشک معالج اجازه باردار شدن بیمار را نمی دهد.
پیام پایانی