راه های پیشگیری از شپشک برنج
شپشک‌ها نوعی آفت ریزی هستند که به انواع مختلف غلات، و مخصوصاً برنج‌ها حمله می‌کنند؛ و از آنها برای تغذیه خود استفاده می‌کنند. علاوه بر آن این حشرات بسیار کوچک می توانند باعث آسیب دیدن محصولات کشاورزی به‌ویژه شالی‌ها شوند. اگر چه این حشرات بسیار کوچک از نظر پزشکی و سلامتی مشکلی ایجاد نمی‌کنند، اما وجود شپشک برنج باعث ایجاد مشکلاتی مانند پاک کردن برنج و همچنین پختن برنج میشود. برای خرید برنج طارم هاشمی کلیک کنید.
شپشک برنج یا همان حشره برنج بیشتر زمانی در محصول برنج دیده میشوند، که حجم زیادی از برنج در یک مکان تجمیع گردد، و آن مکان دارای رطوبت و گرمای زیادی باشد. برای جلوگیری از ایجاد شپشک برنج راه‌حل‌های گوناگونی وجود دارد، که در ادامه به معرفی آنها می‌پردازیم.
آفت یا شپشک برنج چیست؟
شپشک برنج با نام علمی «سیتوفیلوس اوریزائه» و عمری تقریباً یک ماهه، حشرات بسیار کوچک هستند؛ به‌طوری که اندازه آن ۲ تا ۳ میلی‌متر است. این حشره برنج که آفت برنج نیز نامیده میشود، به رنگ قهوه‌ای است، که تمایل زیادی به رنگ سیاه دارد. شپشک برنج قابلیت و توانایی پرواز در شب را نیز دارد، و می تواند در تاریکی جذب نور شود.
حشره شپشک برنج درصورتی که بالغ باشد، می‌تواند حدود ۳۰ روز زندگی کند. این نوع حشره بیشتر به محصولات غلاتی چون برنج حمله می‌کند؛ و در دانه‌ها، سوراخ‌های بسیار کوچکی ایجاد می‌کنند. این شپشک‌ها می‌توانند در طول عمر خود تقریباً ۳۰۰ تخم بگذارند، و حدوداً روزی چهار تخم، در مغز برنج می‌گذارد. این حشره برنج در انتقال بیماری و یا ایجاد عفونت نقش ندارد.
جلوگیری از آفت برنج یا شپشک برنج
برای جلوگیری از شپشک زدن برنج و شیوه‌های صحیح که پیشتر در مقاله مربوطه به آن پرداختیم، روش‌های گوناگونی وجود دارد که در صورت وجود شپش یا حشره برنج می‌توانید تا همیشه از شرّ آفت و شپشک برنج خلاص شوید. اما برای جلوگیری از شپشک زدن برنج، رعایت اصول زیر الزامی است.
- رطوبت و گرمای بهاری، بستر تولید آفت را برای پرورش شپشک‌ها ایجاد می‌کند؛ بنابراین برنج را در محیط خشک و همچنین خنک نگهداری کنید.
- تا حد امکان از خرید مقدار زیاد برنج خودداری کنید و به اندازه مصرف ماهانه برنج تهیه کنید.
- بهتر است غلات و یا برنج را در کیسه‌های نخی و کنفی نگهداری شوند.
- در مکان نگهداری از برنج میان کیسه برنج با زمین و دیوار فاصله ایجاد کنید، تا سبب جلوگیری از نفوذ حشرات موذی و همچنین انتقال رطوبت از دیوار و زمین به برنج شود.
- می‌توانید در کیسه‌های برنج، موادی بگذارید که بوی تند و شدیدی دارند؛ مانند میخک، حبه سیر، فلفل، نمک و برگ درخت گردو. اینها مانع از رشد و پرورش شپشک هستند.
خطرات قرص برنج برای از بین بردن کرم برنج
قرص برنج، از آفت‌کش‌های بسیار خطرناک و همچنین قوی است که از آن برای نابودی انواع آفت برنج و محصولات کشاورزی دیگر به ویژه کرم برنج استفاده میشود. قرص برنج در دفع شپشک برنج و کرم برنج و همچنین آفت‌های دیگر بسیار تاثیرگذار است؛ و تمام حشرات و آفت برنج را نابود می‌کند. اما استفاده از قرص برنج برای از بین بردن کرم برنج، دارای خطرات بسیار زیاد برای سلامت انسان است.
استفاده از قرص برنج، به قدری برای انسان خطرناک است که حتی با بو کردن آن، مواد کشنده و سمی وارد بدن میشود؛ ترکیب این سم با مایعات بدن، سبب ایجاد عوارض شدید عفونتی خواهد شد. از علائم مسمومیت به‌وسیله قرص برنج، می‌توان موارد زیر را اشاره کرد.
- اختلال در تنفس
- ضعف و بی‌حالی
- التهاب شدید لوزالمعده
- درد شدید شکم
- تهوع و استفراغ
- اختلال در عملکرد قلب و کبد
روش از بین بردن تضمینی شپشک
همان‌طور که گفتیم: بهتر است برای پیشگیری از کرم‌زدگی و شپشک برنج، از سیر، میخک، نمک و یا انواع ادویه استفاده نمایید. مثلا می‌توانید داخل کیسه مقداری نمک بریزید، و یا چند برگ گردو بیاندازید، و سپس درب کیسه را محکم ببندید. مسدود نمودن راه اکسیژن به درون کیسه یکی از راهکارهایی مفید و جدی است که از تجمع حشرات موذی و در نهایت فاسد شدن برنج پیشگیری می‌کند.
شما از طریق یک جاذب درون کیسه برنج، می‌توانید از ورود اکسیژن جلوگیری نمایید. بنابرین ظروف وکیومی مناسب‌ترین روش برای نگهداری از برنج است. عدم رعایت شیوه مناسب نگهداری، موجب نزدیک‌تر شدن برای مصرف میشود.
درمان طبیعی شپش و کرم برنج در خانه
کرم برنج بر اساس رطوبت زیاد در برنج به وجود می‌آید. برای از بین بردن حشره کرم برنج در خانه به‌طور طبیعی و اثرگذار، از روش‌های موجود در ادامه این مقاله استفاده کنید. توجه داشته باشید، با توجه به میزان رطوبت و دمای موجود فضای نگهداری برنج، می‌تواند روش‌های کاربردی نیز متفاوت باشد.
چنانچه روش‌های حاضر برای از بین بردن شپشک برنج برای شما مفید نبود، در نهایت فن آخر آفتاب سوختگی حشرات را به شما معرفی و آموزش می‌دهیم.
اگر برنج شپشک زده حجم کمی داشته باشد، می‌توانید برای مدت کوتاهی برنج را در فریزر قرار دهید؛ تا حشرات نابود شود. اما دقت کنید، که برنج را مدت زیادی در فریزر نگهداری نکنید و نباید یخ بزند، زیرا باعث خرد و شکسته شدن دانه‌های برنج در زمان پخت میشود.
چنانچه برنج مصرفی شما در قابلمه، دارای شپشک یا کرم برنج بود، می‌توانید برای از بین بردن آن از آب جوش استفاده کنید. ریختن آب جوش روی برنج دارای آفت، به نابودی این حشرات می‌انجامد. بهتر است برنج را چند دقیقه در ظرف حاوی آب جوش بگذارید بماند.
یکی از روش‌های از بین بردن آفات و یا جلوگیری از ایجاد شپشک برنج استفاده از کبریت است. حشرات برنج، از گوگرد و هر چیزی که بوی تندی از خود ساطع می‌کنند، بیزار هستند. شما می‌توانید یک جعبه کبریت درون کیسه برنج قرار دهید، این کار باعث از بین رفتن شپشک برنج میشود.
- ظروف فلزی شیشه یا پلاستیکی
بهتر است برنج‌ها را در ظرف‌های فلزی، شیشه‌ای و یا پلاستیکی بدون هوا بگذارید. زیرا حشره برنج نمی‌تواند به این ظرف‌ها نفوذ کند؛ اما به کیسه‌های برنج به سادگی نفوذ می‌کند. همچنین جاگذاری بشکه برنج در کابینتی که فضای گرمی است، توصیه نمی‌شود.
- کاربرد فلفل برای شپشک زدن برنج
تندی فلفل از عواملی است که مانع از رشد حشره‌های برنج میشود. برای این منظور فلفل‌های تند را خشک کنید و در درون ظرف برنج یا کیسه برنج قرار دهید و در آن را ببندید. فلفل به دلیل بوی تندی که دارد، می‌تواند باعث نابودی از بین رفتن حشرات موذی شود.
استفاده از نمک روش دیگری برای جلوگیری از ایجاد شپشک برنج است. با استفاده از نمک پاشی درون کیسه‌ها و یا ظرف برنج می‌توانید مانع از ایجاد حشرات برنج شوید. همچنین نمک مانع از رشد شپشک و کرم برنج در کیسه میشود.
شپشک برنج چه شکلی است
اندازه شپشک برنج، بین دو تا سه میلی متر می باشد و رنگ آن ها نیز قهوه ای مایل به سرخ تا سیاه است. طبق تحقیقات انجام شده طول عمر این حشرات چیزی حدود سی روز می باشد، شپشک ها بالغ که می شوند، خیلی سریع از جایی به جای دیگر پرواز می کنند و در تاریکی جذب نور خواهند شد.
شپشک برنج چگونه به وجود می آید
به وجود آمدن شپشک برنج نیازمند یک پروسه یا اتفاق خاصی نیست. کافی است در هر یک از مراحل کاشت، داشت، برداشت یا انبارکردن برنج، تنها یک تخم این حشرات روی گیاه، دانه یا کیسه ی برنج قرار بگیرد، طبیعی است که اگر آن ها را در شرایط مناسب برای رشد آنها قرار دهیم، تکثیر میشوند و بعد از مدتی کیسه برنج پر از شپشک برنج میشود.
توجه داشته باشید که گرما و رطوبت دو عامل بسیار موثر بر رشد سریع شپشک یا حشره ی برنج هستند. درنتیجه نگهداری برنج در مکان خنک و فاقد رطوبت، مانع سرعت رشد و تکثیر شپشک برنج میشود.
شپشک برنج در خانه
لازم است بگوییم اگر از به وجود آمدن شپشک برنج جلوگیری نشود و یا به محض متوجه شدن حضور آن ها در گونی یا ظرف ، از بین برده نشوند، جدا از خسارتی که برنج می زنند، خیلی زود بالغ شده و وارد محیط آشپزخانه خواهند شد. سپس از آن جا به رختخواب ها و فرش ها نفوذ می کنند که این حالت اصلا برای افراد خوشایند نیست.
بنابراین در صورتی که متوجه پخش شدن شپشک برنج در خانه، رختخواب، فرش و… شدید، سریعا با استفاده از اسپری حشره کش آن را رفع کنید.
آیا میدانستید برنج های ایرانی نظیر شیرودی به سختی دچار شپشک میشوند ؟ برای اطلاعات بیشتر در مورد برنج شیرودی بر روی نوشته زیر کلیک کنید
آیا شپشک برنج خطرناک است ؟
شاید تصور می کنید که برنج شپشک زده قابل استفاده نیست و یا ناخواسته خوردن آن، باعث بیماری می شود. این تصور کاملا غلط است و به هیچ وجه لازم نیست که برنج شپشک زده را دور بریزید،درواقع شپشک برنج برای سلامتی انسان خطری ندارد و ناقل هیچ گونه بیماری نمی باشد.