مراحل به اجرا گذاشتن مهریه بدون طلاق

به اجرا گذاشتن مهریه بدون طلاق یک حق قانونی است که زن می تواند از آن بهره مند شود. این فرآیند به زوجه امکان می دهد تا بدون نیاز به جدایی از همسر، مهریه خود را از طریق مراجع قانونی مطالبه کند و این اقدام لزوماً به معنای پایان زندگی مشترک نیست.

مهریه، به عنوان یکی از مهم ترین حقوق مالی زن در عقد نکاح، از لحظه جاری شدن صیغه عقد به مالکیت او درمی آید. این حق، پشتوانه ای مالی برای زن محسوب می شود و در طول زندگی مشترک یا حتی پس از بروز اختلافات، قابلیت مطالبه دارد. بسیاری از زنان به دلایل مختلف از جمله نیاز مالی، اختلافات خانوادگی یا صرفاً برای احقاق حق قانونی خود، تمایل به دریافت مهریه دارند؛ اما در عین حال، قصد بر هم زدن بنیان خانواده و طلاق را ندارند. در این مقاله، تمامی مراحل قانونی، شرایط، مدارک مورد نیاز، هزینه ها و پیامدهای گرفتن مهریه بدون طلاق را به صورت جامع و کاربردی بررسی خواهیم کرد تا مخاطب با آگاهی کامل بتواند برای احقاق حق خود اقدام کند.

آشنایی با مهریه و حق مطالبه آن

مهریه، ستون فقرات حقوق مالی زوجه در نهاد خانواده محسوب می شود. درک ماهیت و مبانی قانونی آن، پیش نیاز هرگونه اقدام برای مطالبه آن است، به ویژه زمانی که هدف، درخواست مهریه بدون طلاق باشد.

مهریه چیست؟ تعریف، انواع و مبانی قانونی آن

مهریه، مالی است که مرد در هنگام عقد نکاح به زن می بخشد. این مال می تواند شامل وجه نقد، سکه طلا، املاک، اشیاء قیمتی یا حتی منافعی نظیر آموزش یا انجام کاری خاص باشد. توافق بر سر مهریه و تعیین میزان و نوع آن، از ارکان اصلی عقد نکاح دائم و موقت به شمار می رود. مطابق ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران، «به مجرد عقد، زن مالک مهر می شود و می تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن بنماید.» این ماده به صراحت بیان می دارد که مالکیت زن بر مهریه، از لحظه عقد، مستقل و قطعی است.

مهریه به دو دسته اصلی تقسیم می شود که هر یک شرایط مطالبه متفاوتی دارند:

1. مهریه عندالمطالبه: در این نوع مهریه، زن هر زمان که بخواهد و بدون نیاز به اثبات تمکن مالی مرد، می تواند مهریه خود را مطالبه کند. عموم مهریه ها در ایران از این نوع هستند و برای آن ها ساده تر است.
2. مهریه عندالاستطاعه: در این حالت، مطالبه مهریه منوط به توانایی مالی مرد است. به این معنا که زن برای دریافت مهریه، باید اثبات کند که مرد توانایی پرداخت مهریه را دارد. این موضوع می تواند روند مطالبه را پیچیده تر و طولانی تر کند، زیرا بار اثبات بر دوش زن خواهد بود.

تفاوت مطالبه مهریه با طلاق و بدون طلاق

تصور رایج در جامعه این است که مطالبه مهریه همیشه به معنای قصد طلاق و جدایی است. اما از دیدگاه حقوقی، مطالبه مهریه یک حق مستقل است و به هیچ وجه به طلاق گره نخورده است. زن می تواند در طول زندگی مشترک و بدون هیچ گونه قصد جدایی، مهریه خود را مطالبه کند. این تمایز از اهمیت بالایی برخوردار است، چرا که برخی زنان به دلایل زیر تمایل به گرفتن مهریه بدون طلاق دارند:

• حفظ بنیان خانواده: بسیاری از زنان نمی خواهند زندگی مشترک خود را بر هم زنند، اما ممکن است به دلایل مالی یا برای تثبیت حقوق خود، به مهریه نیاز داشته باشند.
• پیشگیری از انتقال اموال: در برخی موارد، زن نگران است که مرد در صورت بروز اختلافات شدید، اموال خود را به نام دیگران منتقل کرده و از دسترس خارج کند. مطالبه به موقع مهریه می تواند از این اقدام پیشگیری کند و امکان توقیف اموال برای مهریه بدون طلاق را فراهم سازد.
• افزایش قدرت چانه زنی: در برخی اختلافات خانوادگی، مطالبه مهریه می تواند به عنوان اهرمی برای حل و فصل مسائل و بهبود روابط به کار گرفته شود.
• استقلال مالی: زن ممکن است برای شروع کسب وکار، خرید ملک یا هر نیاز مالی دیگری، به مهریه خود احتیاج داشته باشد.

در واقع، شرایط مطالبه مهریه بدون طلاق به زن این امکان را می دهد که از حق قانونی خود بهره مند شود، بدون آنکه عواقب ناخواسته طلاق را متحمل شود.

مراحل گام به گام به اجرا گذاشتن مهریه بدون طلاق

فرآیند به اجرا گذاشتن مهریه بدون طلاق، دارای مراحل مشخص و قانونی است که درک دقیق آن ها برای هر زنی که قصد احقاق حق خود را دارد، ضروری است. این مسیر می تواند از دو طریق اصلی، یعنی اداره ثبت یا دادگاه خانواده، پیگیری شود که در ادامه به تفصیل توضیح داده می شود.

گام اول: ثبت نام در سامانه ثنا

اولین و ضروری ترین گام در هرگونه دعوای حقوقی و از جمله درخواست مهریه بدون طلاق، ثبت نام در سامانه ابلاغ الکترونیک قضایی یا همان «سامانه ثنا» است. تمامی ابلاغیه ها، اخطاریه ها و اوراق قضایی از طریق این سامانه برای طرفین پرونده ارسال می شود. بدون ثبت نام در این سامانه، امکان پیگیری قانونی وجود نخواهد داشت.

برای ثبت نام در سامانه ثنا، زوجه می تواند به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی در سراسر کشور مراجعه کند. در این دفاتر، با ارائه کارت ملی و شناسنامه و اخذ اثر انگشت، ثبت نام اولیه انجام شده و نام کاربری و رمز عبور به او تحویل داده می شود. همچنین، امکان ثبت نام اولیه به صورت آنلاین از طریق وبسایت «عدل ایران» (خدمات الکترونیک قضایی) نیز فراهم است، اما احراز هویت نهایی غالباً مستلزم مراجعه حضوری به دفاتر خدمات قضایی است.

گام دوم: اقدام از طریق دفترخانه (اجرائیه ثبتی)

پس از ثبت نام در سامانه ثنا، زوجه می تواند برای مطالبه مهریه خود، ابتدا از طریق دفترخانه اقدام کند. این روش معمولاً سریعترین راه گرفتن مهریه بدون طلاق است، به خصوص اگر مهریه از نوع عندالمطالبه باشد و اموال مشخصی از زوج قابل شناسایی باشد.

1. مراجعه به دفترخانه: زن یا وکیل او باید به دفترخانه رسمی ازدواج که سند ازدواج در آن به ثبت رسیده است، مراجعه کند.
2. مدارک مورد نیاز: مدارک لازم شامل اصل و کپی سند ازدواج (عقدنامه)، شناسنامه و کارت ملی زوجه است.
3. تکمیل فرم درخواست اجرائیه: در دفترخانه، فرم مخصوص «درخواست صدور اجرائیه مهریه» تکمیل و امضا می شود.
4. صدور اجرائیه و ابلاغ: سردفتر پس از بررسی مدارک، اجرائیه مهریه را صادر و یک نسخه از آن را به وسیله ابلاغ الکترونیکی از طریق سامانه ثنا به زوج ابلاغ می کند.
5. مهلت پرداخت: از تاریخ ابلاغ اجرائیه، زوج ۱۰ روز مهلت دارد تا مهریه را به صورت کامل پرداخت کند. در صورت عدم پرداخت در این مهلت، زوجه می تواند اقدامات بعدی را پیگیری کند.

گام سوم: پیگیری در اداره اجرای ثبت

در صورتی که زوج در مهلت ۱۰ روزه مهریه را پرداخت نکند، زوجه می تواند اجرائیه صادر شده را به «اداره اجرای ثبت اسناد و املاک» صلاحیت دار (معمولاً اداره ثبت محل اقامت زوج یا محل تنظیم سند) تسلیم کند.

در این مرحله، اقدامات اصلی برای وصول مهریه بدون طلاق آغاز می شود:

معرفی اموال قابل توقیف زوج:

زوجه یا وکیل او باید برای اداره اجرای ثبت، اموال قابل توقیف زوج را معرفی کند. هرچه اطلاعات زوجه در مورد اموال همسر دقیق تر باشد، روند کار سریع تر پیش خواهد رفت. این اموال می توانند شامل موارد زیر باشند:

• اموال منقول:
  • وجوه موجود در حساب های بانکی (با استعلام از بانک مرکزی).
  • وسایل نقلیه (خودرو، موتورسیکلت) با استعلام از راهور.
  • سهام شرکت ها و اوراق بهادار.
  • حقوق و مزایای دریافتی از محل کار (به میزان مشخص، معمولاً یک سوم یا یک چهارم از حقوق خالص، با رعایت قانون).
  • هرگونه اموال منقول باارزش دیگر.
• اموال غیرمنقول:
  • ملک مسکونی، اداری، تجاری و اراضی کشاورزی (با استعلام از اداره ثبت اسناد).
  • سهم الارث مرد (در صورت فوت بستگان و داشتن سهم الارث).

مستثنیات دین:

توجه به «مستثنیات دین» از اهمیت زیادی برخوردار است. مستثنیات دین، اموالی هستند که قانوناً قابل توقیف برای پرداخت بدهی (از جمله مهریه) نیستند و برای ادامه حداقل زندگی ضروری مرد لازم اند. این موارد شامل:

• منزل مسکونی که عرفاً در شأن بدهکار و خانواده او باشد (مگر اینکه ارزش آن بیش از حد عرفی باشد).
• اثاثیه مورد نیاز زندگی.
• وسایل و ابزار کار (در حد نیاز و عرف).
• تلفن و موبایل ضروری.
• حقوق بازنشستگی و وظیفه (مگر در موارد خاص و با شرایط ویژه).

اداره اجرای ثبت پس از توقیف اموال، آن ها را ارزیابی کرده و در صورت نیاز به مزایده می گذارد تا مهریه زن از محل فروش این اموال پرداخت شود.

اگر زوجه نتواند اموال کافی از زوج برای توقیف معرفی کند، یا اموال معرفی شده جزو مستثنیات دین باشند، اداره اجرای ثبت «گواهی عدم امکان وصول مهریه» را صادر می کند. با دریافت این گواهی، زن می تواند به گام بعدی، یعنی مراجعه به دادگاه خانواده، فکر کند.

گام چهارم: اقدام از طریق دادگاه خانواده (در صورت لزوم)

مراجعه به دادگاه خانواده برای مطالبه مهریه بدون طلاق معمولاً در شرایطی رخ می دهد که:

• اجرای ثبت نتوانسته اموال کافی از زوج را شناسایی یا توقیف کند (یعنی زوجه گواهی عدم امکان وصول را دریافت کرده باشد).
• مهریه از نوع عندالاستطاعه باشد و زن نیاز به اثبات تمکن مالی مرد از طریق دادگاه داشته باشد.
• عقدنامه به صورت غیررسمی (صیغه نامه) تنظیم شده باشد که امکان اقدام از طریق ثبت وجود ندارد.

نحوه تنظیم و ثبت دادخواست:

زوجه یا وکیل او باید با مراجعه به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، «دادخواست مطالبه مهریه» را تنظیم و ثبت کند. در این دادخواست، مشخصات کامل طرفین، میزان مهریه، و درخواست صدور حکم به پرداخت مهریه قید می شود.

فرآیند رسیدگی در دادگاه:

پس از ثبت دادخواست، پرونده به شعبه مربوطه در دادگاه خانواده ارجاع می شود. دادگاه جلسات رسیدگی تشکیل می دهد و طرفین می توانند دلایل و مستندات خود را ارائه دهند. پس از بررسی مدارک و شنیدن اظهارات، دادگاه حکم به پرداخت مهریه صادر می کند. در صورت عدم پرداخت از سوی زوج، می توان از طریق دادگاه درخواست جلب یا توقیف سایر اموال را مطرح کرد.

مبحث اعسار از پرداخت مهریه:

یکی از دفاعیات رایج مردان در دادگاه، ادعای «اعسار از پرداخت مهریه» است. اعسار به معنای ناتوانی مالی در پرداخت بدهی (مهریه) به صورت یکجا است. اگر مرد بتواند اعسار خود را ثابت کند، دادگاه مهریه را به صورت تقسیط شده تعیین می کند. این به این معناست که بخشی به عنوان پیش قسط و مابقی به صورت اقساط ماهانه توسط مرد پرداخت خواهد شد.

زوجه می تواند در برابر ادعای اعسار مرد، دفاع کند و مدارکی مبنی بر تمکن مالی همسر ارائه دهد. این امر نیازمند دانش حقوقی و گاهی استفاده از است تا بتوان به بهترین نحو از حقوق زن دفاع کرد.

نکات مهم و ملاحظات حقوقی و عملی

برای اطمینان از اینکه فرآیند به اجرا گذاشتن مهریه بدون طلاق به بهترین و مؤثرترین شکل ممکن پیش برود، رعایت برخی نکات حقوقی و عملی ضروری است. آگاهی از این جزئیات می تواند به تسریع روند و کاهش مشکلات احتمالی کمک کند.

مدارک لازم برای کل فرآیند (چک لیست جامع)

جمع آوری و آماده سازی دقیق مدارک، از نخستین گام های مهم در مطالبه مهریه است. یک چک لیست کامل از مدارک مورد نیاز به شرح زیر است:

• اصل و کپی سند ازدواج (عقدنامه): این مهم ترین مدرک است که میزان و شرایط مهریه در آن ثبت شده.
• اصل و کپی شناسنامه زوجه.
• اصل و کپی کارت ملی زوجه.
• وکالتنامه رسمی (در صورت استفاده از وکیل): اگر زوجه تصمیم به استفاده از گرفته باشد.
• اطلاعات دقیق زوج: شامل آدرس محل سکونت، محل کار، و اطلاعات دقیق اموال (شماره پلاک ثبتی ملک، مشخصات خودرو، شماره حساب بانکی و غیره). هرچه این اطلاعات دقیق تر باشد، توقیف اموال سریع تر انجام می شود.
• هرگونه مدرک دال بر تمکن مالی زوج: مانند فیش حقوقی، مدارک مالکیت اموال، اسناد شرکت و غیره (به ویژه در مهریه عندالاستطاعه و دفاع در برابر اعسار).

مدت زمان مورد نیاز برای دریافت مهریه

یکی از متداول ترین سوالات این است که گرفتن مهریه چقدر زمان می برد؟ پاسخ به این سوال به عوامل متعددی بستگی دارد و نمی توان یک زمان ثابت را برای همه پرونده ها تعیین کرد:

• نوع مهریه (عندالمطالبه یا عندالاستطاعه): مهریه عندالمطالبه، به دلیل عدم نیاز به اثبات تمکن مالی زوج، معمولاً سریع تر از عندالاستطاعه قابل وصول است.
• روش اقدام (ثبت یا دادگاه): اقدام از طریق اداره ثبت، در صورت معرفی اموال مشخص و قابل توقیف، معمولاً سریع تر از مسیر دادگاه خانواده است. اگر پرونده به دادگاه کشیده شود و به خصوص اگر مرد ادعای اعسار کند، زمان بیشتری لازم خواهد بود.
• همکاری زوج: اگر مرد به صورت داوطلبانه مهریه را پرداخت کند یا اموال خود را معرفی کند، فرآیند بسیار سریع پیش خواهد رفت.
• پیچیدگی پرونده و حجم کاری مراجع قضایی: شلوغی دادگاه ها و مراحل قانونی مانند ابلاغ، کارشناسی و مزایده، همگی می توانند بر مدت زمان گرفتن مهریه بدون طلاق تأثیرگذار باشند.

به طور تخمینی:

• اجرائیه ثبتی: در صورت معرفی اموال مشخص، ممکن است از چند هفته تا چند ماه به طول انجامد.
• رسیدگی در دادگاه: از چند ماه تا یک سال یا حتی بیشتر، به خصوص در صورت اعتراض به آراء یا درخواست تجدیدنظر، ممکن است زمان ببرد.

سریعترین راه گرفتن مهریه بدون طلاق، همان طور که اشاره شد، اقدام از طریق ثبت با معرفی دقیق و کافی اموال زوج است.

هزینه های به اجرا گذاشتن مهریه بدون طلاق

پیگیری مهریه مستلزم پرداخت برخی هزینه های قانونی است که اطلاع از آن ها پیش از اقدام، ضروری است:

• نیم عشر اجرایی: این هزینه، یک بیستم (۵ درصد) از مبلغ مهریه یا ارزش اموال توقیف شده است که توسط اداره اجرای ثبت دریافت می شود. این مبلغ در ابتدا از زوجه اخذ و در صورت وصول مهریه، از زوج گرفته می شود. در صورت عدم وصول مهریه، این مبلغ به زوجه بازگردانده نمی شود.
• هزینه دادرسی: در صورت مراجعه به دادگاه خانواده، هزینه ای بابت ثبت دادخواست و مراحل دادرسی دریافت می شود که بسته به مبلغ مهریه متغیر است (معمولاً حدود 3.5% از اصل خواسته در مرحله بدوی).
• حق الوکاله وکیل: در صورت استفاده از وکیل، حق الوکاله او نیز به هزینه ها اضافه می شود. این هزینه بر اساس توافق بین وکیل و موکل و تعرفه های مصوب کانون وکلای دادگستری تعیین می شود.

نقش وکیل متخصص مهریه و خانواده

استفاده از خدمات یک وکیل مهریه برای مطالبه بدون طلاق می تواند تفاوت چشمگیری در سرعت، دقت و موفقیت پرونده ایجاد کند. مزایای بهره مندی از وکیل متخصص عبارتند از:

• دانش حقوقی و رویه قضایی: وکیل به تمامی قوانین و رویه های جاری مسلط است و می تواند بهترین مسیر را انتخاب کند.
• تسریع روند: با آگاهی از مراحل و مستندات لازم، وکیل می تواند از اتلاف وقت و بروز اشتباهات جلوگیری کند.
• کاهش استرس و فشار روانی: پیگیری پرونده های حقوقی می تواند برای زوجه پرفشار و طاقت فرسا باشد. وکیل این بار را از دوش موکل برمی دارد.
• پیگیری دقیق: وکیل با پیگیری منظم پرونده در مراجع قضایی و ثبتی، از هیچ مرحله ای غافل نمی شود.
• معرفی و توقیف اموال: وکیل با تجربه می تواند در شناسایی و توقیف اموال زوج، حتی در مواردی که زوجه اطلاعات کافی ندارد، مؤثر باشد.

انتخاب وکیل مناسب که در زمینه حقوق خانواده و مهریه تخصص و تجربه کافی دارد، از اهمیت بالایی برخوردار است.

پیامدها و مزایای مطالبه مهریه بدون طلاق

گرفتن مهریه بدون طلاق، همانند هر اقدام حقوقی دیگری، می تواند پیامدها و مزایایی برای زندگی مشترک و آینده زوجه داشته باشد. درک این جنبه ها به زن کمک می کند تا با دیدی بازتر و آگاهانه تر تصمیم گیری کند.

امکان ادامه زندگی مشترک و حفظ بنیان خانواده

یکی از مهم ترین و برجسته ترین مزایای درخواست مهریه بدون طلاق، حفظ امکان ادامه زندگی مشترک است. این اقدام برخلاف تصور عمومی، لزوماً به جدایی و طلاق منجر نمی شود. هدف اصلی این روش، احقاق حق مالی زن است و نه پایان دادن به رابطه زوجیت. در بسیاری از موارد، زن و مرد پس از پرداخت یا توافق بر سر نحوه پرداخت مهریه، اختلافات خود را حل کرده و به زندگی مشترک ادامه می دهند. این روش به ویژه برای زوجینی که دارای فرزند هستند و نمی خواهند با جدایی، آسیب روانی به فرزندان وارد شود، بسیار مناسب است. مطالبه مهریه می تواند به عنوان یک هشدار جدی به زوج تلقی شود تا به حقوق همسر خود توجه بیشتری نشان دهد و مسئولیت های مالی خود را جدی بگیرد.

ادامه حضانت از فرزندان

مطالبه و اجرای مهریه بدون طلاق هیچ تأثیری بر حق حضانت فرزندان ندارد. بر اساس قانون، مسائل مربوط به حضانت فرزندان از جمله حقوق و تکالیف والدین است و مستقل از مسائل مالی مانند مهریه و نفقه است. بنابراین، زن می تواند بدون نگرانی از دست دادن حضانت فرزندان خود، برای دریافت مهریه اقدام کند. این امر به زنان این اطمینان را می دهد که برای احقاق حق مالی خود مجبور نیستند از حق مادرانه خود بر فرزندانشان چشم پوشی کنند. حضانت فرزندان تنها در صورت وقوع طلاق و با حکم دادگاه ممکن است دچار تغییر شود.

پیشگیری از انتقال و مخفی کردن اموال توسط زوج

یکی از نگرانی های اصلی زنان در شرایط اختلاف، اقدام احتمالی مرد برای انتقال یا مخفی کردن اموال خود به منظور فرار از پرداخت مهریه است. با اجرای مهریه از طریق ثبت بدون طلاق یا از طریق دادگاه، زوجه می تواند به سرعت نسبت به شناسایی و توقیف اموال زوج اقدام کند. این اقدام به موقع می تواند مانع از اقدامات سوء مرد برای از دسترس خارج کردن دارایی های خود شود. زمانی که اجرائیه مهریه صادر می شود، زوج از نظر قانونی محدودیت هایی در انتقال اموال خود پیدا می کند و در صورت انتقال صوری اموال، این معاملات قابل ابطال و پیگرد قانونی هستند. این جنبه حفاظتی، یکی از مزایای کلیدی نحوه اجرای مهریه بدون طلاق محسوب می شود.

مطالبه مهریه بدون طلاق می تواند به عنوان یک اهرم قانونی، زن را در موقعیت قوی تری برای دفاع از حقوق مالی خود قرار دهد و مانع از تضییع این حق در صورت بروز اختلافات احتمالی شود.

جنبه های روانی و اجتماعی (تأثیر بر روابط زوجین)

اگرچه مطالبه مهریه بدون طلاق از نظر قانونی، منجر به جدایی نمی شود، اما نمی توان تأثیرات روانی و اجتماعی آن بر روابط زوجین را نادیده گرفت. این اقدام ممکن است به صورت موقت باعث ایجاد تنش و کدورت در رابطه شود، زیرا مرد ممکن است آن را به عنوان یک عمل خصمانه تلقی کند. با این حال، در بسیاری از موارد، این فرآیند می تواند زمینه ساز گفت وگو و شفاف سازی در روابط مالی و انتظارات زوجین شود. در برخی شرایط، دریافت مهریه می تواند به زن استقلال مالی و حس امنیت بیشتری ببخشد که این خود به بهبود عزت نفس و جایگاه او در خانواده کمک می کند. مشاوره حقوقی و روانشناسی همزمان با پیگیری این فرآیند، می تواند در مدیریت این جنبه های روانی و اجتماعی و کاهش تأثیرات منفی احتمالی، بسیار مؤثر باشد.

نتیجه گیری

مطالبه مهریه بدون نیاز به طلاق، یک حق قانونی و مستقل برای زنان است که می تواند پشتوانه مالی و امنیتی قابل توجهی را برای آن ها فراهم آورد. این مقاله به تفصیل نشان داد که مسیر به اجرا گذاشتن مهریه بدون طلاق از طریق اداره ثبت یا دادگاه خانواده، کاملاً امکان پذیر است و با آگاهی از مراحل گام به گام، مدارک لازم و هزینه های مربوطه، زوجه می تواند برای احقاق حق خود اقدام کند.

انتخاب این مسیر، نه تنها به زن اجازه می دهد تا بدون بر هم زدن بنیان خانواده و آسیب رساندن به حضانت فرزندان، به حق قانونی خود دست یابد، بلکه می تواند به عنوان یک سازوکار پیشگیرانه در برابر سوءاستفاده های مالی احتمالی نیز عمل کند. توصیه می شود پیش از هرگونه اقدام، با مشورت شود تا با توجه به شرایط خاص هر پرونده، بهترین و مؤثرترین راهکار حقوقی انتخاب گردد. آگاهی کامل از حقوق و تعهدات قانونی، نخستین گام در راستای دستیابی به عدالت و حفظ کرامت فردی است.

سوالات متداول

آیا برای گرفتن مهریه بدون طلاق، نیاز به اجازه پدر زوجه است؟

خیر، پس از جاری شدن عقد نکاح، زن مالک مهریه خود می شود و برای مطالبه آن نیازی به اجازه یا رضایت پدر یا هیچ شخص دیگری ندارد. او به صورت مستقل می تواند برای احقاق این حق قانونی خود اقدام کند.

برای گرفتن مهریه بدون طلاق، چه اموالی قابل توقیف هستند؟

تمام اموالی که به نام مرد ثبت شده و جزو مستثنیات دین نباشند، قابل توقیف هستند. این اموال شامل املاک (مسکونی، تجاری، اداری)، خودرو، موجودی حساب های بانکی، سهام، سهم الارث و بخشی از حقوق و مزایای دریافتی (معمولاً یک چهارم یا یک سوم) می شوند. مستثنیات دین شامل منزل مسکونی متعارف، اثاثیه ضروری زندگی و ابزار کار هستند که قابل توقیف نیستند.

آیا زن می تواند مراحل گرفتن مهریه بدون طلاق را در هر زمان متوقف کند؟

بله، زن در هر مرحله از مراحل به اجرا گذاشتن مهریه بدون طلاق، می تواند از ادامه پیگیری انصراف داده و درخواست خود را مسترد کند. این انصراف باید به صورت کتبی و از طریق مراجع قانونی مربوطه اعلام شود.

آیا گرفتن مهریه بدون طلاق، حق حضانت از فرزندان را از بین می برد؟

خیر، مطالبه مهریه بدون طلاق هیچ تأثیری بر حق حضانت فرزندان ندارد. حضانت فرزندان یک موضوع جداگانه است که در صورت وقوع طلاق، بر اساس مصلحت فرزند و قوانین مربوط به آن تعیین می شود و به دریافت مهریه ارتباطی ندارد.

سریعترین راه برای گرفتن مهریه بدون طلاق چیست؟

سریعترین راه گرفتن مهریه بدون طلاق، اقدام از طریق اداره اجرای ثبت است، به شرطی که مهریه از نوع عندالمطالبه باشد و زوجه بتواند اموال مشخص و قابل توقیفی از زوج را معرفی کند. این روش به دلیل عدم نیاز به تشکیل جلسات متعدد دادگاه، معمولاً سریع تر به نتیجه می رسد.

اگر مرد اموالی نداشته باشد، زن چگونه می تواند مهریه خود را مطالبه کند؟

در صورتی که مرد اموالی برای توقیف نداشته باشد و یا ادعای ناتوانی مالی (اعسار) کند، پرونده به دادگاه خانواده ارجاع می شود. در این حالت، دادگاه پس از بررسی وضعیت مالی مرد، در صورت اثبات اعسار، مهریه را به صورت تقسیطی (یک پیش قسط و اقساط ماهانه) تعیین می کند. این فرآیند ممکن است زمان بر باشد.

مهریه عندالاستطاعه چه تفاوتی در روند مطالبه بدون طلاق دارد؟

در مهریه عندالاستطاعه، زوجه باید در دادگاه ثابت کند که مرد توانایی پرداخت مهریه را دارد. این موضوع می تواند فرآیند را طولانی تر و پیچیده تر کند، زیرا بار اثبات بر دوش زن است. برخلاف مهریه عندالمطالبه که زن هر زمان می تواند آن را طلب کند، در مهریه عندالاستطاعه، اثبات تمکن مالی مرد پیش شرط مطالبه موفقیت آمیز است.