ترانس برق چند لیتر روغن می گیرد؟
ترانسفورماتورهای برق به عنوان یکی از تجهیزات اصلی در شبکه های انتقال و توزیع برق نیاز به نگهداری و پایداری بالایی دارند. یکی از مهم ترین عواملی که در افزایش عمر و کارایی ترانسفورماتورها نقش دارد روغن ترانسفورماتور است. در این مقاله به بررسی این سوال می پردازیم که یک ترانسفورماتور چه مقدار روغن می گیرد؟ همچنین به اصول عملکرد ترانسفورماتور اجزای اصلی و کاربردهای آن اشاره خواهیم کرد. در انتها نیز تجربه ی شخصی از خرید و استفاده از این تجهیزات ارائه می دهم.
اصول عملکرد ترانسفورماتور برق
ترانسفورماتورها وظیفه ی تبدیل ولتاژ را بر عهده دارند. از این دستگاه ها برای افزایش ولتاژ در نیروگاه ها و کاهش ولتاژ در ایستگاه های توزیع استفاده می شود. اساس کار ترانسفورماتور بر قانون القا الکترومغناطیسی است. این فرآیند بر اساس تفاوت تعداد دورهای سیم پیچ اولیه و ثانویه در یک هسته ی مغناطیسی کار می کند.
ترانسفورماتورها بر دو نوع اصلی تقسیم می شوند :
- ترانسفورماتورهای قدرت : برای تغییر ولتاژ در سیستم های قدرت استفاده می شوند.
- ترانسفورماتورهای توزیع : ولتاژ را برای مصرف خانگی و تجاری به سطوح پایین تر تبدیل می کنند.
اجزای اصلی ترانسفورماتور
ترانسفورماتور برق شامل اجزای زیر است :
- سیم پیچ ها (Coils) : که در دو بخش اولیه و ثانویه قرار دارند.
- هسته مغناطیسی : که برای هدایت میدان مغناطیسی استفاده می شود.
- روغن ترانسفورماتور : که برای خنک کردن و عایق بندی استفاده می شود.
- مخزن روغن : که روغن درون آن نگهداری می شود.
روغن ترانسفورماتور و نقش آن
روغن ترانسفورماتور به عنوان یک خنک کننده و عایق عمل می کند. این روغن ها عموماً از روغن های معدنی هستند که وظیفه انتقال حرارت و جلوگیری از اکسیداسیون هسته و سیم پیچ ها را دارند. علاوه بر این روغن به عایق کردن قسمت های مختلف کمک می کند و از ایجاد شوک الکتریکی جلوگیری می کند.
مقدار روغن مورد نیاز برای هر ترانسفورماتور به عوامل مختلفی بستگی دارد :
- ظرفیت ترانسفورماتور : ترانس های بزرگتر نیاز به مقدار بیشتری روغن دارند.
- نوع سیستم خنک کننده : برخی از ترانسفورماتورها سیستم خنک کننده ی هوایی دارند و برخی نیاز به روغن بیشتری برای خنک شدن دارند.
- محیط عملیاتی : در شرایط آب و هوایی گرم تر مقدار روغن بیشتری نیاز است.
ظرفیت روغن در ترانسفورماتورهای مختلف
حجم روغن ترانسفورماتورها بسته به ظرفیت آن ها می تواند از چند لیتر تا چند هزار لیتر متغیر باشد. به طور مثال :
- ترانسفورماتورهای کوچک توزیع ممکن است ۱۰۰ تا ۲۰۰ لیتر روغن نیاز داشته باشند.
- ترانسفورماتورهای قدرت بزرگ ممکن است بیش از ۱۰,۰۰۰ لیتر روغن داشته باشند.
برای درک بهتر در جدول زیر میزان تقریبی روغن برای ترانس های مختلف را مشاهده می کنید :
|
ظرفیت ترانسفورماتور (MVA) |
حجم تقریبی روغن (لیتر) |
|
۱ تا ۵ MVA |
۵۰۰ تا ۱۰۰۰ لیتر |
|
۱۰ تا ۲۰ MVA |
۲۰۰۰ تا ۵۰۰۰ لیتر |
|
۵۰ تا ۱۰۰ MVA |
۱۰,۰۰۰ تا ۱۵,۰۰۰ لیتر |
تجربه شخصی از خرید و استفاده
در زمان خرید یک ترانسفورماتور کوچک برای کارخانه مان به دلیل کاربرد خاص و ظرفیت نسبتاً پایین آن نیاز به ۳۰۰ لیتر روغن بود. تجربه نشان داد که انتخاب نوع مناسب روغن (به دلیل دمای محیط و میزان بار) اهمیت زیادی دارد. پس از نصب روغن به خوبی توانست وظیفه خنک کردن دستگاه را انجام دهد و دمای هسته به طور چشمگیری کاهش پیدا کرد.
این موضوع یکی از نکات کلیدی در طولانی تر شدن عمر تجهیزات بود. نکته ای که باید حتماً به آن توجه کنید تعویض دوره ای روغن است. عدم تعویض به موقع روغن باعث تجمع ذرات و کاهش کارایی خنک کنندگی می شود.
با توجه به اینکه نگارنده متن در شیراز سکونت دارد پس از چک کردن مراکز مختلف خرید روغن ترانس برق خرید روغن ترانس برق در شیراز را باید از مجموعه های معتبری مثل مجموعه توان آرا انجام داد.
کاربردهای صنعتی ترانسفورماتورها
ترانسفورماتورهای روغنی در بسیاری از صنایع کاربرد دارند. از جمله :
- صنعت برق : برای انتقال انرژی در مسافت های طولانی.
- صنعت خودروسازی : در خطوط تولید و فرآیندهای الکترونیکی.
- ساختمان سازی : برای تامین برق در پروژه های ساختمانی.
- صنایع معدنی : برای تغذیه ی ماشین آلات بزرگ در محیط های با دمای بالا.
نکات فنی مهم در انتخاب روغن ترانسفورماتور
انتخاب نوع مناسب روغن برای ترانسفورماتور بستگی به موارد زیر دارد :
- نوع کاربرد ترانسفورماتور : برای کاربردهای صنعتی بزرگ نیاز به روغن هایی با مقاومت بالا در برابر حرارت و فشار است.
- دمای محیط : در مناطق گرم نیاز به روغن های خاصی است که در دماهای بالا هم عملکرد مناسبی داشته باشند.
- استانداردهای بین المللی : مانند استاندارد IEC ۶۰۲۹۶ که کیفیت روغن های معدنی برای استفاده در ترانسفورماتورها را تعیین می کند.
تکنولوژی های پیشرفته در روغن ترانسفورماتور
امروزه استفاده از روغن های سینتتیک و روغن های زیست تخریب پذیر به عنوان جایگزینی برای روغن های معدنی مورد توجه قرار گرفته است. این روغن ها مقاومت بیشتری در برابر اکسیداسیون دارند و برای محیط زیست کمتر مضر هستند.
نتیجه گیری
میزان روغن مورد نیاز برای هر ترانسفورماتور به ظرفیت و نوع آن بستگی دارد. انتخاب صحیح روغن و نگهداری دوره ای از ترانسفورماتور نقش مهمی در افزایش عمر و کارایی این دستگاه دارد. اگر تجربه یا دانش کافی ندارید توصیه می شود که با یک متخصص مشورت کنید تا بهترین گزینه را برای نیازهای خود انتخاب کنید.
پرسش و پاسخ
۱. آیا می توان از هر نوع روغنی در ترانسفورماتور استفاده کرد؟ خیر روغن های ترانسفورماتور باید مطابق با استانداردهای خاصی مانند IEC ۶۰۲۹۶ باشند تا عملکرد صحیحی داشته باشند.
۲. چرا روغن در ترانسفورماتورها مهم است؟ روغن علاوه بر خنک کردن ترانسفورماتور به عنوان یک عایق عمل می کند و از شوک های الکتریکی جلوگیری می کند.
۳. چه زمانی باید روغن ترانسفورماتور را تعویض کنیم؟ تعویض روغن باید بر اساس سنجش کیفیت آن انجام شود معمولاً هر چند سال یکبار.